Begin maart werden vanuit de Zwitserse Jura twee lynxen naar Italië verhuisd om de populatie daar te versterken. Beide lynxen zullen na hun vrijlating in de gaten worden gehouden door middel van radiohalsbanden.
Op 2 maart 2023 meldde het kanton Jura de vangst van twee lynxen in het district Delémont. Men had de twee vrouwtjes weten te vangen bij hun reeënprooi en de dieren werden door dierenartsen gezond bevonden. Uit genetisch onderzoek bleek dat ze geen familie van elkaar zijn, dus dat is goed voor de voortplanting. Voordat ze de grens overstaken, werden ze naar quarantainestations gebracht en van daaruit een paar dagen later naar Italië, naar het gebied van hun vrijlating.
Drielandenpunt
Tarvisio, in de provincie Udine, ligt in het drielandenpunt van Italië, Oostenrijk en Slovenië. De locatie is ideaal voor een vrijlating, aangezien het ongeveer 30 kilometer ten westen van een lynxpopulatie ligt die opnieuw is geïntroduceerd in de Sloveense Alpen. De verwachting is dat de Zwitserse lynxen zich zullen aansluiten bij deze populatie, waardoor deze genetisch sterker wordt en bijdraagt aan de levensvatbaarheid van de lynx in deze regio op de lange termijn.
Doel
De lynxpopulatie in dit gebied was al een tijdje sterk afgenomen, geïsoleerd en genetisch verarmd. De groep werd met uitsterven bedreigd, en daarom werden al sinds 2017 plannen gesmeed om de populatie te vergroten door lynxen te verplaatsen. Een subdoel van dit project is het vestigen van een ‘springplankpopulatie’ in de oostelijke Alpen. De twee Zwitserse lynxen dragen hieraan bij. Deze springplankpopulatie moet op termijn de lynxpopulatie in het Dinarische gebergte beter verbinden met die in de westelijke Alpen.
Populatie lynxen in Zwitserland
Het verwijderen van de twee lynxen uit de Zwitserse Jura is voor deze populatie niet problematisch. De hele Jura-boog is bevolkt en de bevolking is stabiel. De vrijgekomen territoria zullen hoogstwaarschijnlijk snel weer worden ingenomen door jonge vrouwtjes.
Naast de twee Zwitserse lynxen worden dit seizoen ook twee lynxen uit de Roemeense Karpaten in Italië verwacht. De verhuizing van de Zwitserse lynxen naar Italië is een samenwerking tussen onder andere KORA Foundation (stichting voor ecologie en wildlife), het Lynx-project en de Italiaanse partners.
In 1971 werd de soort geherintroduceerd (gevangen in de Slowaakse Karpaten) in de Alpen van Frankrijk en Zwitserland, de Jura, de Vogezen en de Harz. Het was tevens het begin van de terugkeer van de lynx in heel Midden- en West-Europa.
De twee lynxen die nu in Italië zijn losgelaten verdwenen stilletjes en onopvallend in de bossen aan de voet van de Alpen in Centraal Zwitserland, maar de gebeurtenis veroorzaakte opschudding in de Zwitserse pers en het gerucht verspreidde zich zelfs in het buitenland. Net als bij de spectaculaire herintroductie van de steenbok een halve eeuw eerder, zo werd beweerd, zette Zwitserland de toon voor nieuwe normen op het gebied van soortbehoud en natuurbescherming.
Soortbehoud in Europa
In verschillende landen in Centraal-Europa zijn herintroductieprogramma’s opgezet om de situatie van de Euraziatische lynx te stabiliseren of om de soort verder te laten verspreiden. De lynx kwam voorheen voor in grote delen van Europa, Centraal-Frankrijk en van de Pyreneeën tot de Balkan. Het dier is echter in Europa in veel streken uitgeroeid omdat hij schade zou aanrichten aan de wildstand en het vee.
Daar waar hij nog aangetroffen wordt, is het een beschermd dier. Op sommige plaatsen neemt zijn aantal zelfs weer toe, zoals nu in delen van Europa. In Oost-Europa zijn ze nooit uitgeroeid geweest.
Verspreiding
De verspreiding in een nieuw gebied, door herintroductie of door zelfstandige gebiedsuitbreiding, verloopt ongeveer als volgt:
- Pionierfase: Jonge dieren nemen een nieuw gebied in. In eerste instantie zorgt dat voor veel verliezen door verkeersslachtoffers en stroperij. Ook door de geïsoleerde ligging is voortplanting soms moeilijk. Er komen steeds nieuwe dieren het gebied binnen om een territorium te vinden. Dit is het geval de eerste vijf jaar na introductie in een nieuw gebied.
- Groeifase: De territoria beginnen op elkaar aan te sluiten, waarbij de mannetjes de vrouwtjes weten te vinden. Doordat prooidieren nog niet gewend zijn aan de lynxen kunnen deze vrij eenvoudig aan voldoende voedsel komen. Aantallen lynxen nemen in een bepaald gebied toe. Deze periode is na vijf tot vijftien jaar in een nieuw gebied.
- Volwassenfase: Op een gegeven moment zijn de prooidieren gewend aan de lynxen en laten zich niet zo makkelijk verschalken. Lynxen moeten voor hun voedsel soms uitwijken naar minder eenvoudige prooidieren zoals jonge edelherten, konijnen, schapen en andere huisdieren. De dieren hebben dan ook grotere territoria nodig door de afgenomen beschikbaarheid van voedsel. Vanuit dit soort populaties kunnen weer nieuwe gebieden bevolkt worden. Deze fase is vijftien tot dertig jaar na introductie in een nieuw gebied.
Dus nu maar hopen dat de Zwitserse lynxvrouwtjes een geschikte Italiaanse lynxman vinden!
Bronnen:
Lees ook:
©AnimalsToday.nl Marianne Miltenburg
