Per 1 december treedt de nieuwe richtlijn voor strafvordering dierenmishandeling en dierenverwaarlozing in werking. In deze richtlijn, die door het Openbaar Ministerie is opgesteld, staan de straffen die de Officier van Justitie kan gebruiken als uitgangspunt voor het formuleren van de strafeis. De nieuwe richtlijn volgt de huidige richtlijn uit 2015 op.
De nieuwe richtlijn is uitgebreider en de straffen zijn zwaarder. Waar in de oude richtlijn bij zwaar letsel aan een dier nog een taakstraf van veertig uur als uitgangspunt werd gehanteerd is dit nu opgehoogd naar zestig tot tachtig uur met daarbij een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee weken. In het geval een dier is komen te overlijden door mishandeling wordt de nieuwe strafeis tachtig tot honderd uur plus een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee weken. Eerder was dat een taakstraf van zestig uur.
In de tabellen hieronder staan strafeisen zoals die zijn opgenomen in de nieuwe richtlijn.
Artikel 2.1* en 2.10 WD en 350 lid 2 Sr dierenmishandeling en dierendoding
| First offender | 1x recidive | ||
| # Zich ontdoen van een dier
2.1 lid 1 WDR jo 1.3 sub a Besluit houders van dieren |
TS 30 uur | TS 60 uur | |
| # Het gebruik van of het vastbinden of aanlijnen van een dier met een prikband
2.1 lid 1 WDR jo 1.3 sub g Besluit houders van dieren |
GB € 200 | GB € 400 | |
| Slaan of
# Schoppen |
Geen – licht letsel | TS 20–40 uur +
GS 1 wk vw |
TS 40–80 uur of
GS 2 wkn |
| Zwaar letsel:
blijvende ernstige lichamelijke gevolgen/invaliditeit/ hulpbehoevendheid |
TS 60–80 uur +
GS 2 wk vw |
TS 100 uur of
GS 2 mnd |
|
| Dier is overleden/dier komt te overlijden na inbeslagneming /dier lijdt uitzichtloos en moet worden ingeslapen | TS 80–100 uur +
GS 2 wkn vw |
GS 3–5 mnd |
| First offender | 1x recidive | ||
| Slag-/stootwapen | Geen – licht letsel | TS 40–80 uur +
GS 2 wkn vw |
TS 80–120 uur of
GS 2–4 wkn |
| Zwaar letsel: blijvende ernstige lichamelijke gevolgen/ invaliditeit/hulpbehoevendheid | TS 100 uur +
GS 1 mnd vw |
GS 2–4 mnd | |
| Dier overlijdt/dier komt te overlijden na inbeslagneming / dier lijdt uitzichtloos en moet worden ingeslapen | TS 150 uur +
GS 2 mnd vw |
GS 4–6 mnd | |
| Schieten of steken met een wapen, verdrinken | Maatwerk | Maatwerk |
Artikel 2.2 lid 8 Wet dieren / onthouden nodige zorg (verwaarlozing)
| first offender | 1x recidive | ||
| Slechte fysieke verzorging of
onthouden medische zorg of slechte leefomstandigheden |
Dier kan relatief eenvoudig herstellen | GB € 400 / TS 20 uur | TS 60 uur +
GS 2 wkn vw |
| Dier kan herstellen van letsel, aandoening of benadeling gezondheid/welzijn anderszins | TS 60 uur | TS 90 uur | |
| Zwaar letsel: blijvende ernstige lichamelijke gevolgen/invaliditeit/ hulpbehoevendheid |
TS 80 uur +
GS 2 wkn vw |
GS 1–2 mnd | |
| Dier is overleden/dier komt te overlijden
na inbeslagneming/dier lijdt uitzichtloos en moet worden ingeslapen |
TS 80 uur +
GS 1 mnd vw |
GS 2–4 mnd |
In de oude richtlijn werd bij herhaling gekeken naar hoe snel de dader opnieuw de fout in gaat. Hoe sneller, hoe hoger de strafeis uitviel. Dat onderscheid is in de nieuwe richtlijn komen te vervallen. Ook is in de nieuwe richtlijn geen rekening gehouden met daders die meerdere keren gepakt worden. De motivatie waarom dit niet terugkomt in de nieuwe richtlijn ontbreekt.
De nieuwe richtlijn is uitgebreider als het gaat over de manieren waarop dieren zijn mishandeld. De strafeis zal hoger uitvallen als een verdachte een hond met behulp van een slag- of stootwapen om het leven brengt, dan wanneer hij de hond door slaan en/of schoppen doodt. In het eerste geval zal er een taakstraf van honderdvijftig uur plus een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee maanden worden geëist door de Officier van Justitie. Bij slaan en/of schoppen gaat het om een straf van tachtig tot honderd uur en een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee weken.
In de situatie waarbij de dader een dier verdrinkt, doodsteekt of doodschiet dan adviseert de richtlijn maatwerk. Dat geeft aan dat deze vorm van dierenmishandeling door het Openbaar Ministerie als ernstiger wordt gezien dan bijvoorbeeld het doodschoppen van een dier. In de nieuwe richtlijn zijn ook een aantal strafverzwarende omstandigheden opgenomen. Zo kan de Officier van Justitie een hogere straf eisen als er sprake lijkt te zijn van sadistisch gedrag. Bij het dumpen van dieren speelt kwetsbaarheid, bijvoorbeeld als het gaat om jonge dieren, een rol. Als dieren worden achtergelaten op een plek waar ze voor anderen moeilijk te vinden zijn is dat ook een reden om een zwaardere straf te eisen. Bij het gebruik van een stroom- of prikband kan de duur en mate van pijn en/of het opgelopen letsel strafverzwarend zijn.
Waar in de oude richtlijn dierenmishandeling en dierenverwaarlozing nog op een hoop werden gegooid, is daar nu een scheiding in gemaakt. Heeft een verdachte een kat verwaarloosd, en kan deze kat daar relatief eenvoudig van herstellen dan zal er een taakstraf van twintig uur of een geldboete van € 400 worden geëist. De taakstraf loopt op tot tachtig uur plus een voorwaardelijke gevangenisstraf van een maand als het dier is komen te overlijden.
Het goede nieuws is dus dat de strafeis wordt verhoogd, maar deze is nog steeds laag als je kijkt naar de maximale straffen die in de Wet dieren en het Wetboek van Strafrecht zijn opgenomen voor dierenmishandeling en – verwaarlozing. De maximale straf die kan worden opgelegd voor dierenmishandeling (artikel 2.1 lid 1 WD) en dierenverwaarlozing (artikel 2.2 lid 8 WD) is een gevangenisstraf van drie jaar of een geldboete van € 21.750 (artikel 8.12 lid 1 WD). Daarnaast is er ook nog een bepaling in het Wetboek van Strafrecht (artikel 350 lid 2) die het opzettelijk doden, beschadigen, onbruikbaar maken of wegmaken van een dier dat (gedeeltelijk) van een ander is strafbaar stelt. Op overtreding van dit artikel staat dezelfde straf als voor overtreding van de Wet Dieren, te weten: een gevangenisstraf van maximaal drie jaar of een geldboete van maximaal € 21.750. Uit eerder onderzoek is gebleken dat de rechter maar zelden grijpt naar het zwaarste middel, een onvoorwaardelijke gevangenisstraf waarbij de dader daadwerkelijk een tijdje in de cel moet zitten.
Bronnen:
- Richtlijn voor strafvordering dierenmishandeling en dierenverwaarlozing per 1 december 2021
- Richtlijn voor strafvordering dierenmishandeling en dierenverwaarlozing vanaf 1 maart 2015 tot en met 30 november 2021
©AnimalsToday.nl Lianne Raat
