Een recente studie heeft uitgewezen dat veel dolfijnen uit de Straat van Gibraltar en de Golf van Cadiz hoge concentraties gifstoffen afkomstig uit zogenoemde vlamvertragers in hun lichaam hebben. Deze zorgelijke bevindingen werden onlangs gepubliceerd in het tijdschrift Environmental Pollution.

sixpack dolfijnen
Gewone dolfijn | NOAA NMFS. – NOAA Photo Library: anim0918, via Wikimedia Commons

Vlamvertragers worden veelvuldig gebruikt in de industrie. Ook worden ze toegevoegd aan allerhande consumenten- en huishoudartikelen, zoals kleding, elektrische apparatuur en meubels ter voorkoming of vertraging van brand.  De schadelijke stoffen komen terecht in het milieu tijdens de productie, tijdens het gebruik van de consumentenproducten of wanneer deze producten bij het afval terechtkomen. Aangetoond is dat de stoffen lange tijd aanwezig blijven in de natuur en zich ophopen in (het vetweefsel van) mensen en dieren. Al langere tijd wordt gevreesd voor de schadelijke effecten op mens en natuur.

Biomagnificatie
Wetenschappers bestudeerden voor de nieuwe studie drie soorten dolfijnen, Gewone Dolfijnen, Tuimelaren en Grienden, en toonden aan dat de dieren hoge concentraties gifstoffen in hun lichaam hebben. Opvallend is dat de drie dolfijnsoorten verscheidene leefgebieden hebben en verschillend voedsel eten. Uit de studie is gebleken dat de walvisachtigen, die het hoogst in de voedselketen staan, de hoogste concentraties in hun lichaam hebben als gevolg van ‘biomagnificatie’. Ethel Eljarrat, wetenschapper van de Spanish National Research Council (CSIC) verklaart dit als volgt:

“Biomagnificatie betekent dat naar mate een dier hoger in de voedselketen staat, een hogere concentratie gifstoffen in zijn lichaam aanwezig is. Een roofdier voedt zich met vergiftigde prooien en zo stapelt de hoeveelheid gif zich op naarmate een dier hoger in de voedselketen staat”.

De onderzochte dolfijnen hebben naar waarschijnlijkheid jarenlang vissen gegeten die veel gif bevatten en zichzelf zo langzaam vergiftigd.

Giftige dolfijnen
Ook uit eerdere studies is gebleken dat dolfijnen vaak zijn vergiftigd door vlamvertragers, met alle desastreuze gevolgen van dien. Zo concludeerden Nederlandse onderzoekers al in 2005 dat giftige stoffen uit vlamvertragers bij dolfijnen en zeehonden de werking van het zenuwstelsel en de schildklier hormoonhuishouding ontregelen.

Amerikaanse wetenschappers troffen tijdens hun onderzoek in 2009 bij dolfijnen in het kustgebied bij Miami ongewoon hoge hoeveelheden gifstoffen aan en spraken van ‘giftige dolfijnen’. Volgens de onderzoekers leidde dit tot onvruchtbaarheid, desoriëntatie en doodgeboren jongen. Moederdolfijnen geven daarbij de gifstoffen met voeding door aan hun jongen, waardoor ze hen langzaam vergiftigen.

Uit Amerika komt echter ook goed nieuws. Hoewel in 2001 meer dan 50% van de wereldwijde hoeveelheid vlamvertragers uit Amerika afkomstig was, is in 2007 in een groot deel van de Staten een wet aangenomen die het gebruik van enkele soorten verbiedt. Hopelijk is dit nog op tijd geweest om het tij te keren voor de dolfijnen.

Bronnen: Elsevier, Wikipedia, CSIC, NCSL, Plantsave, Kennislink ©PiepVandaag.nl Anya van Eijck