Zijn er nog donkere pimpernelblauwtjes in Nederland? Dat is de grote vraag nadat vorige week in het Limburgse Posterholt hun enige bekende habitat in ons land werd platgemaaid door Waterschap Limburg. Er was geen opzet in het spel, maar de gevolgen zijn er niet minder om. In één klap is Nederland een vlindersoort armer, al wordt met noodmaatregelen gepoogd de nog aanwezige pimpernelblauwtjes terug te lokken naar de getroffen berm.
Een ingehuurde aannemer maaide begin vorige week een beschermde berm in Posterholt, de enige plek in ons land waar het donker pimpernelblauwtje voorkwam. Deze vlinder heeft een parasitaire leefstijl, waarbij twee factoren noodzakelijk zijn: er moeten pimpernellen bloeien en steekmieren leven, een niet vaak voorkomende combinatie.
De pimpernelblauwtjes leggen hun eitjes op de bloemknoppen van de pimpernel, die daarmee een waardplant is voor de vlinder. De rupsen laten zich op een bepaald moment op de grond vallen, lokken de mieren met een zoete afscheiding en worden vervolgens meegenomen naar het mierennest. Daar leeft de rups van de mierenlarven en kan zo de winter doorkomen, waarna de hele cyclus zich een jaar later opnieuw voltrekt.
Weggemaaid
Maar als het tegenzit is de levenscyclus van de pimpernelblauwtjes in Posterholt doorbroken, want daar werden alle eitjes en eventuele rupsen samen met de pimpernellen weggemaaid. Er zijn in alle haast bloeiende pimpernellen uit een aangrenzend weiland verplaatst naar de nu kale berm, in de hoop dat de nog aanwezige vrouwtjesvlinders er niet vandoor zijn gegaan. De Vlinderstichting omschrijft dit als een laatste redmiddel:
“Het is een wanhoopsdaad. Maar we gaan het pimpernelblauwtje niet zomaar opgeven. Als we niets proberen, dan vliegen de vrouwtjes weg. Dat willen we niet.”
Omroep L1 maakte onderstaande reportage over de gemaaide berm en de gevolgen:
.
.
Spoedoverleg
Vandaag is er spoedoverleg tussen het Waterschap Limburg, Limburgs Landschap en de Vlinderstichting om te kijken welke opties er nog meer zijn om het uitsterven van het donkere pimpernelblauwtje af te wenden. Ondertussen is heel Nederland begaan met het lot van dit kleine, zeldzame vlindertje. De Vlinderstichting krijgt veel meldingen binnen van mensen die menen er een gezien te hebben, maar tot op heden betroffen dat andere soorten.
Niet alleen pimpernelblauwtjes de dupe
Het maai-incident staat niet op zich, want op heel veel plaatsen in het land wordt gemaaid zonder erbij na te denken, hetzij te vroeg, of te veel in één keer, of midden in het broedseizoen. Regelmatig worden sloten in hun geheel leeggebaggerd en tegelijk beide slootkanten gemaaid, waardoor er voor dieren die in en langs het water leven geen enkele schuilplek meer overblijft. Wanneer dit in het najaar gebeurt zullen ook kikkers geen plek overhouden om in het slib van de sloot te overwinteren.
Overigens is er in Posterholt wel degelijk sprake van een absurd stomme fout, want de beroemde berm werd met man en macht beschermd en alle betrokken organisaties waren op de hoogte van het belang ervan. De berm was zelfs al een keer eerder per ongeluk gemaaid, wat de fout van vorige week helemaal onvergeeflijk maakt.
De helft is genoeg
Een goede regel is om nooit meer dan de helft van een verwilderd stukje te maaien (als het al nodig is). Zo bieden bijvoorbeeld brandnetels, net als de pimpernel, een plek voor vlinders om eitjes te leggen, zoals de atalanta, dagpauwoog, de gehakkelde aurelia, de kleine vos en het landkaartje. Haal je alle brandnetels tegelijk weg dan zijn er dus meteen vijf soorten vlinders minder mogelijk op die plek. Waardplanten zijn van onschatbare waarde en dienen waar mogelijk ontzien te worden.
Een tweede regel is: hoe meer gemaaid, aangeharkt en ‘netjes’, des te minder aantrekkelijk de tuin, berm, slootkant, veld of park is voor dieren als vlinders, bijen en andere bestuivers. Maar ook vogels en andere wilde dieren zullen zich er niet thuis voelen, inclusief een groeiend aantal mensen.
Voor meer informatie over nacht- en dagvlinders en het deelnemen aan de tuinvlindertelling (t/m 26 juli), zie de website van De Vlinderstichting.
.
- Lees ook:
Bloemenlinten en ‘bijenmakeovers’ maken stad tot bijenparadijs
.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl BVR
