Misschien heb je weleens gehoord dat niet de moeders, maar de vaders van zeepaardjes hun baby’s dragen. Maar zeespinnen? Daar hoor je niemand over, terwijl deze geleedpotigen uitstekende vaderfiguren zijn!

zeespinnen
Het michellinmannetje komt voor in Nederland en België | Foto: Door © Hans Hillewaert via Wikipedia, CC BY-SA 4.0.

Er bestaan maar liefst 1.500 verschillende soorten van deze spinnen die in oceanen over de hele wereld voorkomen. De grootte van deze beestjes kan erg variëren, van piepkleine wezentjes tot kolossen die in de polaire diepten leven. En hoewel het geleedpotigen zijn, zijn zeespinnen niet nauw verwant aan spinnen. Evolutiebioloog Felipe Barreto omschrijft ze als volgt:

“Deze dieren zijn ‘hun eigen ding’. Ze hebben een klein lichaam en slaan al hun interne organen op in hun ledematen. Het zijn eigenlijk allemaal poten!”

In het verleden bevestigden mannelijke zeespinnen hun eieren waarschijnlijk op een veilige plek, maar in de loop der eeuwen zijn de dieren begonnen met het vastplakken van eieren aan zichzelf. Zo konden zij hun jongen helpen te overleven, wat hen een evolutionair voordeel opleverde.

Zeespinnen dragen de eitjes

De manier van eitjes dragen verschilt per soort. Sommige zeespinnen verpakken hun eitjes bijvoorbeeld in een slijmerige klodder die ze op hun romp dragen. Anderen rollen hun kroost in balletjes, en sommige zeespinnen bevestigen ze rechtstreeks aan hun poten.

zeespinnen
Lichaamsdelen van de zeespin, hier de rode zeespin (Nymphon rubrum) | Afbeelding: Wikipedia Zeespinnen

De mannetjes kunnen deze eitjes meerdere weken of maanden bij zich dragen. En als de eitjes uitkomen, blijven de babyzeespinnen (larven) zich vaak nog een tijdje vastklampen aan hun vaderfiguur. Uiteindelijk kruipen ze weg als ze een voedselbron vinden, zoals een anemoon.

De Antarctische reuzenzeespin doet het anders

Tot nu toe wist niemand dat één soort van de zeespinnen, de Antarctische reuzenzeespin, ook zorg verleende. Mannetjes van deze spinnen (ter grootte van een bord) hebben namelijk geen eierstokken en wetenschappers hadden ook nog nooit een mannelijke Antarctische zeespin gezien die eieren droeg. Recent onderzoek dat verscheen in het blad Ecology biedt nieuwe inzichten.

In tegenstelling tot andere zeespinnen, draagt de Antarctische reuzenspin geen eitjes aan zijn lichaam. In plaats daarvan kleeft het zijn eitjes zorgvuldig vast aan een rots of ander substraat op de bodem van de oceaan. Twee dagen lang “loopt het mannetje rond de eiermassa en lijkt deze te verzorgen”, zegt studieleider Amy Moran, een marien fysiologisch ecoloog aan de Universiteit van Hawai’i in Mānoa.

Dit gedrag kan een mogelijke verklaring zijn voor de evolutie van mannelijke zeespinnen als primaire ouder. Barreto:

“We hebben nu bewijs van een soort die iets in het midden doet. Ze zitten niet helemaal vast aan het lichaam, wat erg kostbaar is, maar ze bieden nog steeds enige zorg.”

Sommige onderzoeken tonen aan dat het dragen van eieren een enorme opoffering betekent voor mannetjes. Eieren maken hem zwaarder en dat zorgt ervoor dat hij minder goed kan schoonmaken of voor zichzelf kan zorgen. Soms dragen mannetjes zoveel eiermassa dat zijn lichaam niet meer zichtbaar is. Ze zijn in die toestand vatbaarder voor risico’s, zoals parasieten.

Waarom doen zeespinnen het?

Waarom mannelijke zeespinnen zoveel middelen investeren in hun nakomelingen is echter onbekend. De vrouwtjes zijn  alleen aanwezig tijdens de paring, wanneer ze haar bevruchte eitjes loslaat. De mannetjes dragen vervolgens al de lasten.

zeespinnen
Screenshot ScienceAlert on X

Hoe dan ook, het laat maar weer eens zien hoe weinig we weten over deze geleedpotigen. Claudia Arango,  zeespinexpert aan het Queensland Museum in Australië:

“Bij elke expeditie naar een afgelegen eiland of afgelegen onderzeese berg komen wetenschappers terug met nieuwe soorten of met nieuws dat we niet wisten. Recent onderzoek heeft bijvoorbeeld aangetoond dat zeespinnen segmenten van hun lichaam kunnen regenereren.”

Barreto is al net zo gefascineerd:

“Het is heel spannend om zulke fascinerende wezens te vinden. Ze zitten vol mysteries.”

Bron:

©AnimalsToday.nl Kasper Wienk