Interacties tussen predator en prooi lijken wel een soort evolutionaire wapenwedloop: predators verbeteren hun jachtgedrag en technieken om hun prooidieren te besluipen, maar tegelijkertijd verbeteren deze hun ontsnappingstechnieken.
Er is wel een evenwicht nodig tussen het alert blijven – de aandacht die nodig is om zich permanent bewust te zijn van andere dieren in de omgeving kost veel fysieke en mentale energie – en alle andere dingen die een dier moet doen, zoals voedsel zoeken. Een gevolg van dit evenwicht is dat veel sociaal levende dieren, in het bijzonder zoogdieren en vogels, alarmroepen hebben ontwikkeld, die niet alleen hun soortgenoten duidelijk maken dat er gevaar op de loer ligt, maar die vaak ook informatie geven over het soort gevaar of predator. Zo ontwikkelden brulapen op het eiland Barro Colorado in Panama na de komst van roofvogels vrij snel een kreet met de betekenis van “luchtalarm”! Dit was geen aanpassing van een bestaande alarmroep, maar een geheel nieuwe.
In sommige gevallen zijn soorten in staat geweest om de alarmroep van andere soorten af te luisteren en zodoende toegang te verkrijgen tot belangrijke aanvullende informatie over gevaar in de buurt. Hoe dit precies in zijn werk gaat, is nog niet bekend en daar is meer wetenschappelijk onderzoek voor nodig.
Wel dacht men tot voor kort dat dit alleen voorkwam bij soorten die zelf al geluid produceerden. Een paar jaar geleden echter vonden geleerden van de Universiteit van Princeton dit gedrag bij een onwaarschijnlijke soort: de zwijgzame zeeleguaan op de Galapagos eilanden (Amblyrhynchus cristatus). Deze leguanen maken geen geluid; zij communiceren met visuele- en reuksignalen. Zij leven echter temidden van spotvogels, in dit geval de kleine Galapagos spotlijster (Mimus parvulus), een soort die wel geluid maakt en die specifieke alarmroepen heeft.
De onderzoekers van Princeton maakten geluidopnames van de zang en van de alarmroep van de spotvogels en speelden deze, via een draagbaar luidsprekersysteeem, af voor jonge en vrouwtjesleguanen (haviken, de belangrijkste predator van de leguaan, hebben vrijwel geen belangstelling voor de mannetjes). Eerder onderzoek had uitgewezen dat een groep leguanen bij het waarnemen van haviken zich verspreidde, waarschijnlijk om de predator in verwarring te brengen. Bij het afspelen van de alarmroep van de spotvogel echter richtten de leguanen hun kop naar het geluid of namen de benen. Bij het afspelen van de zang van de spotvogel was de reactie veel minder uitgesproken. Leguanen kunnen dus onderscheid maken tussen de alarmroep en de zang van de spotvogel.
De reacties van de leguanen hingen echter ook af van het tijdstip op de dag en van de plek waar ze zich bevonden. Voor eventuele verklaringen hiervoor… Lees verder.
©PiepVandaag Jeanco Lapierre Armande
