Een Spaanse studie toont aan dat in aangespoeld zeegras aan de kust van het Spaanse eiland Mallorca flink wat plastic zit. Het plastic is afkomstig van alledaagse huishoudelijke producten, zoals verpakkingen, doppen en serviesgoed. Het zeegras, ook wel Neptunusgras genoemd, filtert jaarlijks zo’n negenhonderd miljoen stukjes plastic afval uit zee.
Permanente waterzuivering
Zeebiologen van de Universiteit van Barcelona berekenden dit getal aan de hand van gevonden Neptunusgrasballen op vier stranden nabij Mallorca. In één kilo zeegras werden wel zeshonderd stukjes plastic gevonden. Het blijkt dus dat de planten zonder enige inspanning of bemoeienis van de mens een immense hoeveelheid plastic uit de zee halen, en als de wind goed staat op het strand afleveren.
Anna Sanchez-Vidal, zeebioloog en auteur van de studie:
“Onze studie laat zien dat plastic afval op de zeebodem wordt opgesloten in zeegrasresten en uiteindelijk de zee verlaat door aan te spoelen. De schoonmaak zorgt voor een permanente zuivering van plastic afval uit de zee.”
Cruciale rol
De studie past in een lange lijst met positieve effecten die zeegras heeft op het oceaanecosysteem. Zeegras verbetert de waterkwaliteit, neemt CO2 op en geeft zuurstof af. Niet zo’n klein beetje ook, want één hectare produceert maar liefst 100.000 liter zuurstof per dag en neemt drie keer zoveel koolstof op als het regenwoud. Door de vestiging in ondiep water helpt zeegras tegen bodemerosie en beschermt zandduinen tegen storm en sterke stroming. In het gras leven ook verschillende zeevissen, zeesterren en zeeslakken. En nu blijkt het gras ook een grote steun te zijn in het opruimen van plastic in de zee. De ovale bollen, denk aan de vorm van een rugbybal, ontstaan als zeegrasblad door de zee aan stukken wordt geslagen maar wel aan de plantstengel vast blijft zitten. De taaie bladnerven worden door water en sediment in elkaar gedraaid tot een bol, en tijdens dat proces pikken ze plastic deeltjes op. Uiteindelijk raken ze los en drijven weg. Sanchez-Vidal:
“We weten niet precies waar de bollen naartoe drijven, we weten wel dat sommigen op het strand aanspoelen door de wind.”
Middellandse Zee
De studie in Spanje beperkt zich tot één van de zeventig bestaande soorten zeegras, de Posidonia Oceanica. Deze plant komt louter en alleen voor in de Middellandse Zee, waar ze grote oppervlakten van de zeebodem beslaat, al is moeilijk te zeggen om hoeveel vierkante meter het precies gaat. Daarvoor liggen de verschillende kolonies te grillig van elkaar verspreid. Als ze vijftig jaar kunnen groeien bereiken de bladeren een lengte van een meter. Maar dat halen ze meestal niet. Zeegras heeft te lijden van menselijk handelen, zoals de bouw van havens, ankers van schepen en milieuvervuiling. Het is niet voor niks dat er rondom de eilanden Ibiza en Formentera bodembeschermende (scheepvaart)regels gelden, en dat de Posidoniavelden in de Balearische zee sinds 1999 tot Unesco werelderfgoed worden gerekend.
Biobouwer
In Nederlandse zoute wateren komen twee andere soorten zeegras voor: groot zeegras (Zostera marina L.) en klein zeegras (Zostera noltii Hornem). Groot zeegras is aangemerkt als beschermde soort, maar in feite verdienen beide soorten dat. Hun leefgebied is de laatste decennia flink teruggedrongen. Waar honderd jaar geleden nog grote velden voorkwamen in het Waddengebied en de Zeeuwse Delta (Ooster- en Westerschelde), komen daar nu nog maar her en der plukjes zeegras voor. Rijkswaterstaat is begonnen met herintroductieprojecten om de plant voor ons land te behouden, zodat het zijn rol als belangrijke graadmeter voor de ecologische toestand van intergetijdengebieden en kwaliteitsindicator voor zout water kan behouden. En ook om zijn werk als biobouwer – dat wil zeggen een soort die niet alleen sterk reageert op het milieu, maar ook in staat is het milieu te veranderen – te blijven doen. En om, net als zijn neef in de Middellandse Zee, zij het op een andere manier, bij te dragen aan schoon en zuiver water.
Bronnen:
© AnimalsToday.nl Laura Lancée
