Uit onderzoek is gebleken dat aanzienlijk meer zeedieren kunnen communiceren dan voorheen werd aangenomen. Wetenschappers aan de universiteit van Zurich observeerden vocale communicatie bij 53 soorten waarvan aanvankelijk werd gedacht dat zij niet in staat waren geluid te produceren. Deze en andere bevindingen tonen aan dat dieren veel meer in hun mars hebben dan we denken.

zeedieren
Meer zeedieren dan gedacht kunnen met elkaar communiceren | Foto: Pixabay

Nadat de groep onder leiding van Gabriel Jorgewich-Cohen met audio-opnames de aanwezigheid van geluid constateerde, analyseerde deze door middel van videobeelden patronen in het gedrag.  De groep kon bewijzen dat de geluiden daadwerkelijk een bepaalde betekenis hebben. Dit deden ze door een verband tussen geluid en gedrag aan te tonen. Op deze manier is onder andere vastgesteld dat babyschildpadden zingen wanneer zij uit het ei willen komen. Eerder zou dit niet opgemerkt zijn omdat de dieren grote periodes achtereen stil zijn.

Evolutie van comunicatie

Volgens Jorgewich-Cohen is vocale communicatie niet onafhankelijk geëvolueerd in verschillende dierenklassen. Dit kenmerk is al 400 miljoen jaar geleden ontstaan in een gemeenschappelijke voorouder. Dit verklaart waarom we soortgelijke manieren van communiceren vinden in dierensoorten die genetisch sterk uiteen liggen. Behalve vocale communicatie, maken dieren ook gebruik van niet vocale geluiden, geuren, kleuren, visuele uitingen en chemische stoffen om hun omgeving iets duidelijk te maken.

Taal als communicatievorm

Hoewel vele overeenkomsten met betrekking tot communicatie te vinden zijn tussen verschillende diersoorten, is het de vraag of andere diersoorten in staat zijn taal te gebruiken. Terwijl communicatie in het algemeen simpelweg refereert aan het kunnen overbrengen van een boodschap, is er complexe grammatica en een logische ordening van informatie nodig om een effectieve taal te vormen.

Bij dieren is zeker sprake van communicatie, wanneer een zender een bericht naar een ontvanger stuurt, en de ontvanger hierdoor zijn gedrag mogelijk aanpast. Doorgaans zijn de gebruikte signalen echter zeer simpel. Hoewel mensapen zeer verwant zijn aan de mens en op sommige gebieden even slim geacht worden als jonge kinderen, missen zij de vermogens om abstracte voorstellingen te maken. Ook kunnen ze simpele logische fenomenen niet begrijpen, zoals bijvoorbeeld een ontkenning of vergelijking.

Dolfijnen en taal

Genetische gelijkenis met de mens blijkt echter niet per definitie de grootste voorspeller van een ontwikkeld ratio te zijn. Onderzoek heeft aangetoond dat het communicatiesysteem van dolfijnen meer dan die van primaten op menselijke taal lijkt. Dolfijnen begrepen dat elementen in zinnen een verschillende volgorde kunnen hebben, en daarom ook een verschillende betekenis. Dit begrip van semantiek en syntax is een essentieel onderdeel van taal. Het werd voorheen als een uniek menselijke eigenschap beschouwd.

In verschillende opzichten zijn dieren dus tot meer communicatie in staat dan eerder voor mogelijk werd gehouden. Niet alleen gebruiken veel meer dieren dan gedacht hun stem om een boodschap over te brengen, ook is de mate van intelligentie bij sommige dieren onderschat. Hopelijk zullen we onze kennis over de vermogens van andere diersoorten verder uitbreiden. En hiermee onze verbinding met alle aardbewoners vergroten.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Sacha Hoff