Ik heb sinds kort een nieuwe website en om de vindbaarheid van mijn site te verhogen was ik bezig met zoekwoorden in Google. In die zoektocht tikte ik ‘agressieve kat’ in en kreeg ik als eerste suggestie ‘laten inslapen’, daarna ‘opvoeden’ en als derde ‘wat te doen’. Of deze volgorde iets zegt over de voorkeur die mensen hebben als ze met een agressieve kat te maken hebben, weet ik niet. Maar ik hoop dat katteneigenaren steeds meer gaan beseffen dat er aan agressie iets te doen is.
Agressie roept vaak agressie op en dat is ook het geval bij katten die bijten of uithalen. Ze worden toegeschreeuwd, weggeduwd, achterna gezeten of geslagen en geschopt. Dit verergert echter de agressie, waardoor er een negatieve spiraal ontstaat. De reactie van eigenaren komt vaak voort uit gedachten als: ‘ik laat de kat de regels niet bepalen’ of ‘hij moet beseffen dat hij niet de baas is’. Dit zijn echter menselijke gedachten en zeggen niets over de motivatie van de kat om agressie in te zetten. Katten zijn niet bezig met hun positie in het gezin, maar hebben hun eigen redenen om uit te halen of te bijten.
Een veel voorkomende vorm van agressie is zogenaamde spelagressie: de kat viert zijn behoefte aan spel bot op de eigenaar, ofwel door gebrek aan een uitlaatklep ofwel omdat de eigenaar ooit met handen of voeten spel heeft uitgelokt.
Katten kunnen ook krabben of bijten katten als ze geaaid worden. Omdat katten niet zoveel van fysiek contact houden als katteneigenaren zouden willen, zijn aaisessies snel te lang. Katten proberen het aaien dan te beëindigen door te bijten of uit te halen.
Lees je in het nieuws ‘Kat gijzelt familie in slaapkamer’ dan is er waarschijnlijk sprake van redirectie-agressie; het afreageren van spanning. Een kat kan spanning opbouwen, bijvoorbeeld door het zien van een vreemde kat, en dit afreageren op de eigenaar die nietsvermoedend langsloopt. Deze vorm van agressie kan zeer hevig zijn.
Katten zijn ook bekend om hun territoriumdrift, die maakt dat ze soortgenoten uit hun territorium verjagen maar ook soms mensen. Territoriale agressie naar mensen komt niet vaak voor, kenmerkend is in ieder geval dat het gericht is naar vreemden en niet naar eigen gezinsleden.
Agressie kan ook voortkomen uit angst. Veel katten zijn als kitten onvoldoende vertrouwd geraakt met mensen of met aanrakingen. Op moment dat ze zich door iemand in het nauw gedreven voelen kunnen ze gaan blazen, uithalen of bijten. Angstagressie is bedoeld om datgene wat ze eng vinden op afstand te houden.
Tot slot kan stress de drempel tot het inzetten van agressie verlagen. Logisch, een kat die stress ervaart, heeft sneller het idee dat hij in gevaar is en wil dus de ruimte hebben om te kunnen vluchten. Iemand die een gestreste kat nadert, aanraakt of oppakt loopt dus een risico.
Wat te doen als een kat agressief is? Allereerst is een bezoek aan de dierenarts belangrijk om te checken of er eventueel sprake is van ziekte of pijn. Blijkt de kat medisch gezond dan is deskundig advies van iemand met verstand van gedrag noodzakelijk. Een gekwalificeerd kattengedragstherapeut kan achterhalen waarom de kat agressief is, een risicoanalyse maken en een plan van aanpak opstellen. Hoe meer eigenaren zelf gaan dokteren, al dan niet met behulp van internet en goed bedoelde adviezen, hoe groter de kans op verergering van de agressie. Met deskundige hulp is het in laten slapen van een agressieve kat zelden noodzakelijk.
©PiepVandaag.nl Yvon Sweere, Psycholoog en gedragstherapeut voor katten
