Wreed experiment met guanaco’s voorkomen 

De professor die een wreed experiment op guanaco’s wilde uitvoeren is als ‘persona non grata’ uitgeroepen door de Argentijnse provincie waar hij een ‘uitputtingsjacht’ op de wilde lama zou organiseren. Lucas Llach, een econoom aan de universiteit van Rosario, deed enkele weken terug een oproep in de social media voor zijn ‘Chasing the Guanaco 2015’ evenement. Hij wilde zijn theorie testen dat een mens in staat is om een guanaco rennend te achtervolgen totdat het dier dood neervalt van oververhitting. Het initiatief werd al snel populair en een groot aantal mensen gaf aan eind februari deel te nemen aan de uitputtingsjacht die plaats zou vinden in het beschermd natuurgebied bij Puerto Pirámides op het schiereiland Valdés aan de Atlantische Oceaan. Een samenwerking van natuurbeschermers, de overheid en dierenartsen heeft dit echter net op tijd weten te voorkomen.

De minister van milieu van de Argentijnse provincie Chubut noemde het ‘Chasing the Guanaco’ evenement ‘een verwerpelijk initiatief’. Het is niet alleen verboden om de beschermde guanaco te bejagen ook wordt de uitputtingsjacht volgens nationale wetgeving op dierenwelzijn gezien als ‘marteling’ en is dus strafbaar. De ‘professor non grata’ verweert zich nog wel op zijn twitter-account maar het evenement lijkt hiermee definitief van de baan.

Klein en versnipperd
Toch is situatie van de guanaco in Zuid-Amerika verre van rooskleurig. Ooit bestreken miljoenen guanaco’s de Zuid-Amerikaanse wildernis, van het tropische Ecuador via de bergen van de Andes tot aan Vuurland. Nu zijn er minder dan 600.000 guanaco’s over en alleen in Argentinië bestaan er nog grote levensvatbare populaties. In Chili, Peru, Paraguay en Bolivia zijn de populaties zo klein en versnipperd dat de guanaco daar binnen afzienbare tijd dreigt uit te sterven.

Omheiningen
Veehekken vormen de grootste bedreiging voor guanaco’s. Zuid-Amerikaanse boeren bouwen van staaldraad kilometerslange hekken voor schapen en koeien. Jaarlijks sterven veel guanaco’s die over de hekken proberen te springen, en daarbij verstrikt raken in de omheining. Kuddes raken afgesloten van de gebieden waar ze overwinteren, met massale sterfte tot gevolg.

Bekijk in onderstaande video welke gevolgen de veehekken hebben voor de guanaco:

Plezierjagers
Op de guanaco wordt ook veel gejaagd. Niet alleen boeren doden de dieren omdat ze denken dat de guanaco om voedsel concurreert met hun vee. Voor hun plezier doden ook veel recreanten de dieren. Dat gebeurt altijd illegaal. Onder plezierjagers is de jacht met honden steeds populairder. Deze vorm van drijfjacht, waarbij honden de guanaco’s levend verscheuren, is uitermate wreed. De verijdelde uitputtingsjacht in Chubut is de laatste exponent van deze vorm van ‘recreatie’. Gelukkig laat het tegengeluid van natuurbeschermers en overheid zien dat er in Argentinië steeds meer mensen zijn die dergelijke wrede praktijken afkeuren.

Rondtrekken
De achteruitgang van de guanaco heeft grote gevolgen voor het landschap en de dieren die erin leven. Guanaco’s eten grassen en bladeren en houden daarmee de Zuid-Amerikaanse wildernis open. Om het hele jaar door voldoende voedsel te vinden moet de guanaco rondtrekken langs een netwerk van eeuwenoude routes, waarbij de dieren een belangrijke rol innemen als verspreider van wilde zaden. Als de guanaco wegvalt wordt het ecosysteem onherroepelijk minder divers. De Patagonische vos en de Andes condor die voor hun voedsel afhankelijk zijn van de guanaco nemen af in aantal of verdwijnen helemaal. Maar ook de vegetatie verandert door het wegvallen van de subtiele begrazing: de guanaco heeft als kameelachtige immers geen hoeven maar kussentjes onder zijn poten en beschadigt zodoende de ondergrond niet. Waar koeien de plek van de guanaco innemen treedt doorgaans versnelde bodemerosie op omdat de kruidlaag wordt vertrapt.

Strikt beschermd
Daarom werken lokale partners van natuurorganisatie IUCN NL samen met boeren voor een betere bescherming van de guanaco en duurzaam beheer van het landschap. Waar mogelijk worden landeigenaren overtuigd om zelf beschermende maatregelen te nemen. Dit betekent bijvoorbeeld dat veeboeren hekken weghalen en lokale overheid een deel van haar land aanwijst als ‘strikt beschermd’. Het probleem van illegale jacht wordt aangepakt via het vergroten van bewustwording van veeboeren en lokale bevolking. IUCN NL financiert projecten in Argentinië, Paraguay en Bolivia met als doel de teruggang van de guanaco te keren en de oude trekroutes te herstellen zodat de guanaco zich weer kan verspreiden over de Zuid-Amerikaanse wildernis.

©PiepVandaag.nl Carl Königel, Senior Advisor IUCN NL