De beeldspraak is te triest om te kunnen lachen, want kippenvel is wat je krijgt van de beelden die de dierenwelzijnsorganisatie Animal Justice Project (AJP) eerder dit jaar publiceerde over het vangproces van afgedankte Britse legkippen. De dieren worden op wrede wijze aan hun poten gevangen en in kratten gepropt, wat leidt tot onnoemelijk veel dierenleed. Saillant detail: dit zijn hoofdzakelijk legkippen met een ‘RSPCA Assured‘ certificering, de Engelse variant van het Nederlandse Beter Leven-keurmerk van de Dierenbescherming.

Wrede vangmethoden pluimvee
Afgedankte RSCPA Assured Britse legkippen worden van hun stok getrapt | Foto: screenshot video Animal Justice Project

Animal Justice Project bracht ernstige misstanden aan het licht over het vangproces van legkippen in het Verenigd Koninkrijk. Medewerkers van AJP gingen undercover bij zogenaamde ‘vangploegen’. Dit zijn ingehuurde groepen die speciaal langskomen in schuren om uitgelegde kippen te vangen voor de slacht.

RSCPA Assured
Foto: screenshot video Animal Justice Project

Afgedankte Britse legkippen

De beelden zijn verschrikkelijk. Met veel kabaal worden de kippen van hun zitstokken gejaagd, vervolgens met geweld opgepakt aan de poten en met minstens vijf kippen in één hand in kratten gepropt.

Wrede vangmethoden Britse RSPCA kippen
Hoe meer tegelijk, des te sneller het werk | Foto: screenshot video Animal Justice Project

Kippen die ontsnappen, worden getrapt of vertrapt. Kratten worden dichtgeslagen zonder rekening te houden met naar buiten stekende vleugels, koppen of poten.

Waarom gaat dit zo fout?

Het zijn er veel, maar 15.000 kippen in een schuur wordt gezien als kleine vangklus. Meestal zijn het er heel veel meer. Het vangen moet natuurlijk zo snel mogelijk gebeuren. Tijd is geld. De snelste manier van vangen is om de kippen bij hun poten te pakken. En dan zoveel mogelijk in één hand. Door het vele eieren leggen, zijn de botten van de kippen al erg broos geworden. De poten breken als dunnen takjes.

Wrede vangmethoden Britse RSPCA legkippen
Hoe meer tegelijk, des te voordeliger | Foto: screenshot video Animal Justice Project

Volgens de RSPCA-richtlijnen moeten de kippen met twee poten tegelijkertijd gevangen worden. In Europa is kippen bij de poten vangen bij wet sowieso verboden. Het is in strijd met de Transportverordening, een in Nederland en de hele Europese Unie geldende wettelijke regeling over de bescherming van dieren tijdens het vangen en vervoer. In Nederland moet officieel de Zweedse methode gebruikt worden: de rechtop vangmethode, met de handen over de vleugels.

Wrede vangmethoden Britse RSPCA legkippen
Afgedankte Britse legkippen in kratten gepropt om geslacht te worden | Foto: screenshot video Animal Justice Project

Hoe gaat dit bij kippen in Nederland?

Je zou kunnen denken dat dit een ver-van-mijn-bed-show is, maar helaas gaat het er in Nederland niet veel beter aan toe op wat uitzonderingen na. Roel Binnendijk, een opgeleid criminoloog, ging ook undercover in de vee-industrie in Nederland en schreef hier samen met schrijver Jeroen Siebelink een boek over: ‘Onder de beesten’ (uitgeverij Spectrum). Roel beschrijft in dit boek onder andere wat hij in de kippenschuren heeft meegemaakt tijdens het vangproces. Het gaat er niet veel anders aan toe dan de Engelse beelden laten zien. Ook hier geldt: tijd is kostbaar, dus de schuur moet zo snel mogelijk leeggemaakt worden. Een vanger in het vangteam van Roel gaf als instructie:

“Twee kippen tegelijk pakken. Een linkerpoot en een rechterpoot. Dan nog twee, met dezelfde hand. We doen vaak drie om drie, dus drie in de ene hand en drie in de andere hand, maar als we vier om vier doen, dan gaat het een stuk sneller.”

.

wrede vangmethode
Dezelfde praktijken vinden plaats in Nederland | Foto: Eyes on Animals

Eyes on Animals

Dierenwelzijn organisatie Eyes on Animals streeft ernaar om het lijden van dieren tijdens het transport en slacht zoveel mogelijk te beperken. Ze houden zich dan ook volop bezig met het vangproces van o.a. kippen. Eyes on Animals geeft trainingen aan kippenvangbedrijven hoe ze kippen volgens de rechtop methode kunnen vangen en een manier hoe kippen in de kratten en containers geladen kunnen worden zonder groot risico op letsel of angst. Door de hoge tijdsdruk en de grote aantallen dieren, houdt men zich vaker niet dan wel aan de nieuwe aangeleerde methode. Deze methode duurt dan ook zo’n anderhalf tot twee keer langer. Margreet Steendijk van Eyes on Animals:

 

 

“Het komt zelfs voor dat de getrainde vangploegen worden bedreigd met geen werk als ze de rechtop vangmethode willen blijven toepassen.”

Je kan je voorstellen dat ondersteboven hangen aan een slachthaak met een gebroken poot zeer pijnlijk is. Eyes on Animals blijft zich volop inzetten voor een iets minder erge lijdensweg voor deze dieren. Elk dier dat iets minder stress of pijn ervaart, is er één. Het is zo belangrijk dat dieren worden gezien als individu en niet als product.

Een individu, geen product | Foto: publiek domein

Wat doet de NVWA?

Waar zijn de autoriteiten in dit verhaal? In 2021 oordeelde de rechter in een kort geding van Wakker Dier tegen de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) dat de toezichthouder handhavend moet optreden tegen het illegaal vangen van kippen. Na deze uitspraak ontvingen drie vangbedrijven een boete van de NVWA. Vervolgens draaide landbouwminister Adema dit terug na geklaag vanuit de sector: de boetes veranderden in waarschuwingen. Wakker Dier liet het er niet bij zitten en stapte in 2022 wederom naar de rechter. Weer kreeg Wakker Dier gelijk – minister Adema moet handhavend optreden tegen het vangen van kippen bij hun poten.

Ook de Dierenbescherming maakt zich al jaren hard voor de rechtop vangmethode. Al sinds toenmalig minister Schouten op de post van Adema zat, pleit de Dierenbescherming ervoor dat de sector zich houdt aan de wet. Waarom deze methode niet gewoon een onderdeel is van de voorwaarden voor een Beter Leven-keurmerk, net zoals de Engelse RSPCA doet, is een raadsel. Ook het vangen, transport en de slacht is onderdeel van het leven van een kip.

Zweedse methode vangen kippen
De Zweedse methode | Foto: via Eyes on Animals

In maart van dit jaar maakte de NVWA bekend dat het aantal kippen met botbreuken en andere verwondingen vanaf volgend jaar sterk omlaag moet. Dat houdt in dat boeren en transporteurs de dieren zorgzamer moeten vangen en transporteren. Met de rechtop vangmethode dus. Goed nieuws voor deze dieren. Dat dit al 15 jaar geleden had moeten gebeuren volgens de wet is natuurlijk ontzettend triest. Afwachten is of de NVWA en demissionair minister Adema daadwerkelijk hierop gaan handhaven.

Bronnen:

De gebroken botten van de geredde kooikippen Mien en Sien

Eenden rondgeslingerd bij fokkerij Verenigd Koninkrijk

©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen