Net zoals in Nederland kampen schapenhouders in België met de onmacht als een wolf in de kudde komt. Bij Meeuwen in België heeft een wolf opnieuw schapen gedood, dit keer 5 schapen. De boswachter spreekt van surplus killing, een natuurlijke reflex van de wolf. Maar klopt dat wel? Is het mogelijk dat wolven afleren schapen te doden?
Het ‘wolfproof’ hek dat de schapen zou moeten beschermen was niet toereikend, ondanks de draden met 6400 Volt. De schapenhouder is ten einde raad. Ik snap dat, want behalve (elektrische) hekken is er niet veel anders. Kuddebewakingshonden misschien, maar die zijn duur. Bovendien gevaarlijk voor iemand die het gedrag van hondachtigen niet begrijpt. Het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) gaf eerder aan dat ze op zoek gaat naar alternatieve middelen. Die zouden wolven moeten afleren schapen te doden.
Afleren schapen te doden
Afleren? Wat is dat nu? Zinvol? Op zijn minst anders gedacht: het staat tegenover de stelling dat surplus killing een reflex is. Glenn Deliège, lector landschapsfilosofie, gaf 8 december ook al een voorzet in de Standaard. Hij schreef:
“Gedrag van wolven is voor een belangrijk deel het resultaat van leerprocessen.”
De aloude discussie over aangeleerd of aangeboren komt bij wolven vaak boven. Gelet op de verscheidenheid in leefgebieden van wolven is het duidelijk dat ze niet worden geboren met een programma in het hoofd dat beschrijft wat een schaap is en hoe het te doden. Wolven worden net als vele roofdieren geboren met twee simpele programmaatjes: (1) als iets weg schiet, ren erachteraan en (2) als iets binnen je bereik is: bijt erop. De programmaatjes hebben elk een eindbeloning van positief stemmende stofjes, aangemaakt in de hersenen.
Mensen hebben iets vergelijkbaars: ze voelen zich lekker na het joggen, of voelen rust door het kauwen op kauwgum, of zuigen op een speen. Als bij een roofdier de oogjes net open zijn, dan kan willekeurig wat nagejaagd worden. En vervolgens gebeten worden: een vlieg, een vogeltje, een blaadje. Dan stapelt de ervaring van jagen en bijten. Als de boel in de bek dan ook doorgeslikt wordt, komt er een ervaring bij: al of niet stillen van honger, of zelfs ziek worden. Bovenop deze vroege jeugdervaring stapelen de ervaringen op latere leeftijd. Ook voor de wolf zijn die uiteindelijk maatgevend voor zijn keuzes.
Minstens een tot twee op de tien wolven die Nederland of België binnengelopen zijn doden geen schaap. De wolven die wel schapen doden komen echter vooral in het nieuws. Voor hen gelden drie soorten beloningen: 1 gekoppeld aan het najagen van een schaap, 2 aan het bijten van een schaap en 3 aan het eten van schapenvlees. Drie verschillende beloningen, waar een hek eigenlijk niet veel aan verandert. Sterker nog, een schaap-ervaren wolf zal proberen in te breken, want zodra hij binnen is, is het bal. Schapen rennen alle kanten op, maar kunnen toch niet weg. Net als een hond 30 keer achter een stok aan rent, of dolgraag in een schoen bijt, jaagt de wolf achter de schapen en bijt ze. Surplus killing wordt juist door het hek in de hand gewerkt.
Het INBO heeft gelijk: het wordt tijd voor methoden om wolven af te leren schapen na te jagen, te bijten, of te consumeren. Dus detectie van het naderen en dat direct bestraffen, het bijten direct bestraffen en de verteringseffecten van schapenvlees negatief maken. Een potentieel fatalisme over problemen met wolven versus preventieve sturing van de leerervaring van de wolf. De keuze is aan ons.
Diederik van Liere – Institute for Coexistence with Wildlife
- Lees ook:
.
©AnimalsToday.nl
1 Comment
Comments are closed.
Ik vind het heel zielig voor de lammetje dat de wolf ze op eet. Rot wolf