Witjes komen na decemberstormen op krachten in Zeehondencrèche 

Het einde van 2013 verliep stormachtig, ook voor de zeehonden in de Waddenzee. Op 24 december kregen de jongen weer slecht weer te verduren, zo kort na de Sinterklaasstorm op 5 december. In Zeehondencrèche Pieterburen is het aanpoten: er worden nu zo’n 50 pups verzorgd, omdat de afgelopen tijd veel jonge zeehondjes van hun moeders gescheiden raakten.

Zeehondenpups weggespoeld

Vooral pups van de grijze zeehond (Halichoerus grypus) kwamen in de problemen. Deze jongen zijn de eerste 6 weken van hun leven heel afhankelijk. Ze hebben een witte vacht (en worden ook wel ‘witjes’ genoemd) en kunnen hierdoor slecht zwemmen. Daarom liggen ze op het droge, waar hun moeders geregeld poolshoogte nemen en komen voeden. Op de zandplaten rondom Vlieland en Terschelling waren begin december net zeker 80 pups geboren. Vanwege de storm, springtij en het verwachte hoge water op 5 december stonden vrijwilligers van de Zeehondencrèche en EHBZ (Eerste Hulp Bij Zeehonden) al startklaar om gestrande pups die van zandbanken waren gespoeld te hulp te schieten.

Toch kwamen er in eerste instantie minder meldingen binnen dan verwacht. Veel slimme zeehondenmoeders bleken hun jongen naar land te hebben gebracht, nadat het hoge water ze van de zandplaten spoelde. Een van de onderzoekers van de Zeehondencrèche zag dit ten tijde van de storm gebeuren op Vlieland.

Huiler op Afsluitdijk

Sommige jongen kwamen op heel onhandige plekken terecht, zoals Witje, die op de Afsluitdijk naar boven klom. Zeehonden klimmen van nature zo hoog mogelijk, maar door de drukke weg ontstond een heel gevaarlijke situatie. Gelukkig werd Witje op tijd gezien en opgehaald door de Dierenambulance. Ze verblijft nu op de Intensive Care-afdeling van de Zeehondencrèche: door de te vroege scheiding van haar moeder heeft ze niet voldoende antistoffen gekregen en is ze nog gevoelig. Naar verwachting krijgt ze over een maand of twee haar ‘Beautiful Day’, als ze weer wordt vrijgelaten.

‘Blijf uit de buurt’

Veel pups kwamen gelukkig terecht op de kusten van de Vlieland, Terschelling, het Friese vasteland en soms nog verder, maar hierdoor ontstond een nieuw probleem. De dieren pakten hun normale gedrag weer op, wat betekent dat de jongen urenlang alleen liggen, terwijl hun moeder op jacht is. Helaas weten veel mensen dit niet en denken ze dat het jong zijn moeder kwijt is als het dier op het strand ligt te piepen. Zij gaan, vaak met de beste bedoelingen, naar de ‘huiler’ toe terwijl de moederzeehond van een afstandje toekijkt, te bang om dichterbij te komen.

Bij meldingen van gevonden zeehonden bekijkt meestal de lokale EHBZ-er de situatie. Deze gaat tot actie over als blijkt dat de zeehond eerste hulp nodig heeft en maakt indien nodig de zeehond gereed voor transport naar de opvang. Na de storm op 5 december kwamen vele meldingen binnen over pups waarvan de moeder door verstoring ervandoor was gegaan, mensen die de pup hadden verplaatst of zelf hadden ‘opgevangen’. Voorlichting over het natuurlijke gedrag van zeehonden en de rust die zeehondenpups moeten krijgen, is noodzakelijk. Daarom heeft de Zeehondencrèche gesprek gehad met Staatsbosbeheer, Rijkswaterstaat, gemeentes, rederijen en waddeninformatiecentra. Op boten van rederijen Doeksen en Wagenborg worden filmpjes getoond waarin mensen gevraagd wordt zeehondenpups met rust te laten. Op de Waddeneilanden staan borden om mensen hierover te informeren. Aangezien de meeste verstoorde zeehondenpups van de Friese kust komen, blijkt dat de borden op de Wadden effect hebben en zal de Zeehondencrèche de informatieverstrekking dit jaar grootschaliger aanpakken.

 Rustgebied

Verder hoopt de Zeehondencrèche rustgebieden in te stellen, in het bijzonder voor gespeende pups. Na 2-3 weken zogen blijven de jongen nog 2-3 weken liggen om te verharen. Ze zien hun moeder dan niet meer terug. Toen de medewerkers op Vlieland op zoek waren naar een geschikte locatie troffen ze Wieteke aan. Deze pup was tijdens het verharingsproces op een vreemde plek terecht gekomen, waarschijnlijk door verstoring. Het gaat al heel goed met Wieteke: hij eet zelfstandig en zal waarschijnlijk over een maand weer worden uitgezet.

‘Uiteindelijk blijft onze insteek dat zeehonden in zee thuis horen en daar waar ze hulp nodig hebben, bieden wij deze, het liefst zonder opvang. Wij zien deze hulp in de toekomst dan ook nog meer in de vorm van voorlichting, iets waar we nu al veel succes mee hebben. De grote ogen doen mensen nog wel eens vergeten dat het roofdieren zijn, sterker nog, de toppredatoren van onze zee. Ze zijn daarmee een graadmeter voor onze kust. Met de steun van iedereen dragen we dus niet alleen bij aan een gezonde zeehond, maar ook aan een gezonde zee,’ aldus Sander van Dijk, wetenschapscommunicator bij Stichting Zeehondencrèche Lenie ’t Hart in Pieterburen.

— Help Witje (@Zeehondencreche) 24 december 2013 

 ©PiepVandaag.nl Angelique Lagarde