Als boswachter in De Wieden heb je een veelzijdige baan. In dit grootste laagveenmoeras van Europa, dat eigendom van Natuurmonumenten is, zijn er veel taken die uitgevoerd moeten worden. Hieronder valt ook het monitoren van Flora en Fauna. Elk voorjaar tel ik dan ook de weidevogels in ons gebied.
Hierbij kunnen we drie kerngebieden onderscheiden: de Barsbekerbinnenpolder, de Bramen/Stouwe en het Leeuwterveld. In deze graslanden, die speciaal beheerd worden als weidevogelgrasland komen alle kritische weidevogelsoorten nog voor.
De weelderige aantallen van tientallen jaren terug, halen we misschien niet meer, maar de soortenrijkdom is er niet minder om. Opvallende weidevogels die hier nog tot broeden komen zijn de grutto, wulp, zomertaling, veldleeuwerik, slobeend en de watersnip.
Late start voor de weidevogels
Dit jaar startte opvallend laat in het Leeuwterveld, het gebied waar ik tel. Veel grutto’s arriveerde wel op tijd maar kwamen gemiddeld twee weken later tot broeden. Vanwege de aanhoudende koude en droogte duurde het extra lang voordat de vrouwtjes aan de leg begonnen. Vier eieren wegen bijna net zoveel als een vrouwtje zelf.
De regenwormen die ze op dat moment hard nodig had om haar eieren te ‘produceren’ waren gewoonweg te laat voor handen. Uiteindelijk lukte het wonderwel en kwam hier alles toch nog op zijn pootjes terecht.
Omdat het gras ook veel langzamer groeide hadden de omringende boeren buiten het reservaat nog niet gemaaid. Normaal gesproken gebeurt dit in de eerste week van mei. Nu hadden vele boeren hun eerste snede op 25 mei nog niet gemaaid.
Zo zie je dat de ongelukkige grutto met zijn late broedcyclus synchroon loopt met de eerste maaiactiviteiten. Vele eieren en kuikens haalden de eindstreep dan ook niet. De moderne landbouw en hoge prestatiedruk eisen jaarlijks hun tol. Je moet bedenken dat 75% van de gruttoparen onverwijld weer terug naar West-Afrika vliegen.
Niet alles is kommer en kwel
Gelukkig is het ook veel weidevogelkoppels gelukt om hun jongen vliegvlug te krijgen. In het Leeuwterveld was het een goed jaar. Veel weidevogelkuikens hebben hier met succes kunnen opgroeien.
Ik zie dan met eigen ogen dat een weidevogelreservaat te midden van alle intensieve landbouw er omheen vruchten afwerpt. Goed weidevogelbeheer trekt als een magneet aan en kan als kraamkamer voor de kritische weidevogels fungeren. Ook de positieve geluiden van andere weidevogelbeschermers dit jaar stemmen hoopvol en er kan een positieve balans opgemaakt worden.
Boswachter Ronald Messemaker, Natuurmonumenten De Wieden (Twitter @BoswachterMes)
