Het warme weer van de afgelopen maanden was ideaal voor wespen. Onder perfecte omstandigheden konden de beestjes hun nesten uitbreiden en zich volop voortplanten. Ze zijn nu dan ook behoorlijk talrijk, waar lang niet alle mensen blij mee zijn. Toch hebben ook deze diertjes een belangrijke rol in de natuur. Heb je ze liever niet in je buurt als je in de tuin zit? Verjaag ze dan op een humane manier, zodat ze ergens anders hun heil kunnen zoeken.
Van golfbal tot voetbal
Net als bijen en hommels hebben wespen een koningin, die de moeder is van het complete nest. Zij ontwaakt in het voorjaar uit haar winterslaap en gaat dan op zoek naar een geschikte plek om haar volk te stichten. Voordat ze in winterslaap ging heeft ze een kortstondige romance gehad met een mannetje (dar), zodat ze al bevrucht is als ze wakker wordt.
Op een beschutte plaats bouwt de koningin een klein nest, formaat golfbal. Ze gebruikt hiervoor gekauwd hout, waarvan ze een papierachtig materiaal maakt. Uit de eerste eitjes komen dochters, de zogeheten werksters. Zij bouwen het nest verder uit en nemen de voedselvoorziening van hun moeder over. De koningin blijft eitjes leggen en zal het nest niet meer verlaten.
Later in de zomer, rond augustus-september, kan het nest flink groot worden. Met het formaat van een voetbal kan het wel 5000 wespen herbergen. In deze periode worden de darren geboren, gevolgd door vruchtbare vrouwtjes, de toekomstige koninginnen. Zij verlaten het nest om te paren. Hierna sterven de darren en zoeken de nieuwe koninginnen een plek om te overwinteren. Deze jonge vrouwtjes zijn de enige wespen die de winter overleven.
Belangrijke bestuivers
De eerste maand na het ontwaken zijn de koninginnen het meest kwetsbaar voor kou en regen. Dit droge, warme voorjaar was dan ook erg gunstig voor ze. In de daaropvolgende zonnige maanden hebben de volkeren zich flink kunnen uitbreiden. Slecht nieuws? Niet voor de natuur. Wespen zijn net als bijen belangrijke bestuivers, die hun steentje bijdragen aan de verspreiding van stuifmeel. Aangezien het slecht gaat met de bijen, is die hulp erg welkom.
Wat veel mensen ook zullen waarderen, is dat wespen een hoop muggen eten. Een grote wespenpopulatie leidt dus tot een kleiner aantal rondzoemende muggen. Een nest van 5000 wespen kan dagelijks wel 80.000 muggen en vliegen vangen. Ook andere insecten zoals bladluizen en rupsen staan op het menu. Daarnaast ruimen wespen dode insecten op.
Rond augustus raken wespen echter meer geïnteresseerd in het eten op de tuintafel. Als de werksters voedsel brengen aan de larven, krijgen ze daar een zoete substantie voor terug waarmee ze zich voeden. Nu de larven echter volgroeid zijn, geven ze minder van deze stof af. De werksters gaan daarom op zoek naar vervangende zoetigheid, zoals een glas cola. Hun soms erg assertieve gedrag kan dan tot overlast leiden.
Verjagen is beter dan bestrijden
Veel mensen zien wespen liever niet op hun terras en proberen de beestjes daarom te bestrijden. Bijvoorbeeld met gif. Dit is niet alleen schadelijk voor de wespen, maar ook voor andere insecten en de natuur.
Het is ook af te raden wespen dood te slaan of te vangen in een verdrinkingsval. Een stervende wesp produceert namelijk alarmstoffen die soortgenoten aantrekken. Zij weten dat hun zuster in nood is en zullen dus alleen maar agressiever zijn. Bovendien lokt de zoete geur van zo’n val juist meer wespen.
Als je ongestoord van je maaltijd in de tuin wilt genieten, is het beter wespen te verjagen. Hiervoor kun je gebruik maken van geuren waar ze een hekel aan hebben. Zo is er onderzoek gedaan naar kruiden waarbij wespen uit de buurt blijven. Bijvoorbeeld kruidnagel, lavendel en rozemarijn blijken effectief. Met een kruidentuin of potjes verse kruiden houd je de diertjes op afstand.
Aan azijn hebben wespen misschien nog wel de grootste hekel. Als je je tuintafel hiermee insmeert, verspreidt de geur zich door de omgeving en weten wespen niet hoe snel ze weg moeten komen. Om zelf niet in de azijngeur te zitten, kun je dit het best doen voordat je een dagje weggaat. Een andere tip is om één of meerdere kommetjes met ammonia in de tuin te plaatsen.
Wil je geen onaangename luchtjes, dan zijn er ook prettiger ruikende alternatieven. Leg bijvoorbeeld wat gemalen koffie op een schoteltje en steek dit voorzichtig aan. Of brand wierookstokjes in je tuin, want wespen houden helemaal niet van rook. Grootmoeders recept is een citrusvrucht met kruidnagel. Neem een citroen, limoen of sinaasappel en snijd die in plakjes. Druk wat kruidnagel in de schijfjes en plaats deze op of bij je tuintafel.
Om een wespennest in je tuin te voorkomen kan het effectief zijn een ‘nepnest’ op te hangen. Dit kun je kopen of zelf maken. Wespen zijn erg territoriaal ingesteld, ze vestigen zich niet in de buurt van een ander volk. Als je in het vroege voorjaar een nepnest in je tuin hangt, denken passerende koninginnen dat dit terrein al bezet is en vliegen ze door.
Lijk niet op een bloem
Het klinkt voor de hand liggend, maar zorg er bovendien voor dat je geen wespen aantrekt. Dek zoete drankjes af met folie. Met een rietje er doorheen kun je gewoon blijven drinken. Ruim de tafel direct af zodra je klaar bent met eten, want de diertjes komen af op voedselresten. Staat er een vuilnisbak op het terras, leeg deze dan regelmatig. Ook met felgekleurde kleding of zoete parfum of deodorant lok je wespen naar je toe. Plaats horren of vliegengordijnen voor deuren en ramen zodat de beestjes niet naar binnen kunnen.
Komt er toch een wesp in je buurt, blijf dan vooral rustig. Wespen vallen alleen aan als ze zich bedreigd voelen, dus om je heen slaan is een slecht idee. Je kunt beter naar ze blazen, aangezien de beestjes niet van wind houden.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Mirjam Förch
