De pampahaas of mara komt voor in Latijns-Amerika en dan vooral in Argentijns en Chileens Patagonië. Als herbivoor vindt hij daar alle pampagrassen, cactussen, kruiden, blaadjes en twijgjes die hij nodig heeft. Paartjes pampahazen hebben een bijzonder sterke band, waarbij het mannetje wel een beetje bezitterig overkomt.
‘Pampahaas’ is de vertaling van de Spaanse term ‘mara’. Oorspronkelijk komt deze term uit het Araukaans, een taal die wordt gebezigd door de Chileense inheemse Arauka-stam. De haas wordt ook wel Patagonische haas genoemd, dat uiteraard te maken heeft met zijn geografische herkomst. De mara behoort tot de familie van de cavia’s en valt onder het geslacht der ‘dolichotis’, oftewel de ‘ lang-origen’. Als cavia heeft hij inderdaad vrij lange oren, maar vergelijk je de mara met andere hazen, zoals de Europese haas, dan valt het reuze mee.
Twee soorten mara’s
Er zijn twee soorten pampahaas. De mara komt voor in Patagonië en luistert naar de naam Dolichotis Patagonum. Zijn meest naaste verwant, de Dolichotis Salinicola, is kleiner van stuk en wordt in het Nederlands kleine mara genoemd. Deze leeft in noordelijker gelegen gebieden, in Paraguay, Bolivia en delen van Noord-Argentinië.
Uiterlijke kenmerken pampahaas
De pampahaas ziet er aardig uit met zijn grote oren, grote ogen en lange, dunne pootjes met op antilope-hoefjes gelijkende teennagels. Zijn vacht is grijsbruin, met witte franje en een witte buik. Een volwassen mara is 50 tot 75 centimeter lang, plus staartje van krap 5 centimeter. Hij weegt tussen de 8 en 9 kilo. Een mara wordt gemiddeld zo’n 15 jaar oud.
Mara’s leven overdag, maar ze zijn niet superactief. Hun dagindeling bestaat voornamelijk uit het zoeken naar voedsel en uitgebreid luieren in de zon. Maar als de nood aan de mara is, kunnen ze snel vluchten. Dan springen ze wel twee meter ver, en behalen snelheden van 45 km/uur.
Monogame paartjes
Mara’s vormen trouwe koppels, waarbij het mannetje sterk op het vrouwtje gericht is. Ze lopen voortdurend achter het vrouwtje aan, bewaken haar als ze graast en ze houden zowel andere mannetjes als roofdieren op afstand. Ook andere mara paartjes worden niet in het territorium geduld. De twee dieren houden onderling contact door middel van een lage bromtoon. Op deze manier houden ze een leefgebied van wel 40 hectare vrij van externe invloeden.
De bindingsdrang van het mara mannetje is zo sterk, dat hij een jong vrouwtje al heel vroeg kan claimen, nog voordat zij geslachtsrijp is. Misschien heeft deze neiging te maken met de wel erg korte periode dat een volwassen mara vrouwtje vruchtbaar is, slechts een paar uur per jaar. Is de paring gelukt, dan werpt het vrouwtje haar nest van 1 tot 3 jongen na een draagtijd van 90 dagen.
Kraamhol
De mara leeft dus graag als paartje alleen, maar dat geldt niet voor de kraamtijd. De jongen komen ter wereld aan de rand van een gezamenlijk, door vrouwtjes gegraven, hol, waar ongeveer 15 paartjes hun jongen huisvesten. Zodra de jongen zijn geboren, kunnen ze zien en kruipen, en graven ze zichzelf verder in het hol in. Dat is hun thuishaven voor de eerste vier maanden van hun leven. Iedere dag komen de ouders langs om de jongen te zogen. Ze laten door middel van een fluitsignaal weten dat ze er zijn, en de jongen weten dan: etenstijd! Dat geldt echter alleen voor de eigen jongen, meedrinkers uit andere families worden weggejaagd. Die moeten wachten op de komst van hun eigen moeder.
Positieflijst voor huis- en hobbydieren
De mara komt in Nederland voor als huisdier, maar dat gaat wellicht veranderen. Sinds jaren wordt gewerkt aan de positieflijst, een opsomming van diersoorten die in Nederland als huisdier mogen worden gehouden. In 2017 werd een eerste lijst gepubliceerd, zonder de mara. Die eerste lijst is echter bij de rechter succesvol aangevochten en er werd besloten dat in Nederland levende diersoorten eerst stuk voor stuk moesten worden beoordeeld op hun geschiktheid als huisdier. Inmiddels is dit gebeurd.
De Beoordelingscommissie Huis- en Hobbydieren heeft 260 diersoorten bekeken en advies uitgebracht. Op basis daarvan wordt naar verwachting in het eerste kwartaal van 2021 de positieflijst ingevoerd, na jarenlang delibereren. Het is nog even afwachten, maar het kan zijn dat de dagen van de mara als Nederlands huisdier geteld zijn.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Laura Lancée
