Onlangs werden er sneeuwuilen waargenomen in België, Frankrijk en Denemarken. En dat is uitzonderlijk, want deze prachtig witte vogel komt hier niet voor. De sneeuwuil leeft rond de poolcirkel in Groenland en de noordelijke toendragebieden van Alaska, Canada, Rusland en Scandinavië.

Sneeuwuil

Uiterlijke kenmerken

De sneeuwuil (Bubo scandiacus) is de grootste vogel van het noordelijk poolgebied. Hij wordt zo’n 52 tot 71 centimeter lang en 1,6 tot 3 kilo zwaar en heeft een spanwijdte van 125 tot 150 centimeter. De sneeuwuil is wit, heeft gele ogen en een zwarte snavel. Mannetjes en vrouwtjes zijn gemakkelijk van elkaar te onderscheiden: volwassen mannetjes zijn compleet sneeuwwit, terwijl vrouwtjes bruine vlekken hebben. Zo is ze veiliger, wanneer ze op de grond tussen sneeuwresten en aarde broedt. De jongen zijn donkerder, met meer vlekken dan de volwassen vogels.

De sneeuwuil is bijna geheel gevederd. Hij heeft een korte snavel, waarvan alleen het puntje uitsteekt. Hij heeft lange, dichte wimpers, die zijn ogen beschermen tegen de kou. De kern van zijn veren is hol, waarin hij warme lucht opslaat.

De sneeuwuil kan zijn kop 270 graden draaien. Dit is nodig, omdat hij zijn ogen niet kan bewegen.

Jagen

De sneeuwuil is een echte carnivoor. Hij eet voornamelijk knaagdieren zoals muizen en lemmingen, maar ook muskusratten, eekhoorns,  prairiehonden, eenden, ganzen en vis staan regelmatig op het menu. Eén uil kan in een jaar wel 1600 lemmingen eten. Hij eet de dieren in zijn geheel op en braakt uit wat hij niet verteert. Dit zijn de welbekende uilenballen. De sneeuwuil slaat vet op in zijn lichaam voor dagen dat er geen voedsel te vinden is. Soms zitten er wel veertig dagen tussen twee maaltijden. Wanneer de weersomstandigheden juist zijn, jaagt een mannetjessneeuwuil non-stop. Hij bouwt een voorraad op voor zijn vrouwtje en jongen in het nest.

Sneeuwuil

Nestelen

De sneeuwuil bouwt haar nest op de grond, in een kuil die zij bedekt met veertjes, mos en bladeren. Dankzij de bruine vlekken in haar verendek valt zij nauwelijks op. De sneeuwuil legt tussen de 3 en 14 eieren. Het aantal varieert naar beschikbaarheid van voedsel. In jaren waarin er veel lemmingen zijn leggen sneeuwuilen meer eieren. Na zo’n 27 tot 34 dagen zijn de sneeuwuileieren uitgebroed. Als de kuikens zo’n 25 dagen oud zijn verlaten ze regelmatig het nest. Vliegen kunnen ze dan nog niet. Dat doen ze pas als ze twee maanden oud zijn. Op tweejarige leeftijd bereiken de kleine sneeuwuilen volwassenheid.

Natuurlijke vijanden

De sneeuwuil heeft maar weinig natuurlijke vijanden, maar de volwassen exemplaren zijn zeer voorzichtig en en kunnen hun kinderen tegen allerlei soorten bedreigingen beschermen. Tijdens de nesttijd beschermen de uilen hun nest regelmatig tegen poolvossen, honden, grijze wolven en andere roofvogels. De mannetjes beschermen het nest door er naast te staan en de wacht te houden, de vrouwtjes broeden de eieren uit. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes vallen naderende vijanden aan door duikvluchten en afleidingsmanoeuvres.

Sneeuwuil

Bescherming voor sneeuwganzen

Sneeuwganzen bouwen hun nesten vaak in de buurt van die van de sneeuwuil. Omdat sneeuwuilen hun nest zo goed beschermen, zijn sneeuwganzen zo op hun beurt weer goed beschermd. Ze moeten wel een beetje uitkijken voor de sneeuwuil: af en toe staat er een sneeuwgans op zijn menu.

Snowy owl

Foto’s: Vildaphoto.net, Yves Adams

©PiepVandaag.nl Monique van Dijk Armor