De steenmarter doet het goed in Nederland, maar als je zoekt op de naam vind je vooral websites met ‘steenmarters verdrijven’ en negatieve berichtgeving rond overlast en schade. Wij laten je kennismaken met de andere kant van dit prachtige dier.
In een bericht van de NOS in juli 2020 werd de steenmarter – samen met de rat, muis, wesp en mier – genoemd als “plaagdier”. Het artikel bleek meer te zeggen over mensen die afval laten rondslingeren en hun huizen niet goed afschermen tegen dit initiatiefrijke en eigenwijze beestje. Bovendien gaan de jonge steenmartertjes in de lente op onderzoek uit, dus zullen ze sneller waargenomen worden. Dat een kabel in een auto niet echt lekker is ontdekken ze snel genoeg. Maar helaas worden ze door zo’n bericht toch weer negatief in het nieuws gebracht, terwijl het een prachtig en nuttig dier is.
De steenmarter
De steenmarter (Martes foina) is een roofdier en behoort, samen met zijn verre familieleden als de hermelijn, wezel, bunzing, das, otter en nerts, tot de marterachtigen (Mustelidae). Hij is een neefje van de wat bekendere boommarter, heeft een donkerbruine bovenvacht en een grauwe, lichte buikvacht. Hij is ongeveer zo groot als een huiskat, maar met kortere pootjes.
Het verschil tussen steenmarter (of fluwijn) en boommarter (of edelmarter) is niet zo makkelijk te zien. De fluwijn heeft een roze neus (i.p.v. zwart bij de edelmarter), een witte keelvlek (i.p.v. okergeel) en de vorm van de vlek is grilliger en loopt door tot tussen de poten. Bovendien hebben de kleuren van de vacht een dieper contrast. De oren van de steenmarter staan wat meer aan de zijkant van zijn kop en zijn wat kleiner. De boommarter heeft een spitsere kop die wat smaller oogt, doordat de oortjes bovenop zijn kop zitten.
Leefgebied
Het leefgebied kan tussen de 80 en 700 hectare beslaan en bestaat voornamelijk uit een stenige omgeving, maar hij past zich makkelijk aan en als het zo uitkomt kiest hij ook een mooie boom uit als slaapplaats. Zowel de mannetjes als de vrouwtjes leven solitair, waarbij het territorium van het mannetje meestal de gebieden van diverse vrouwtjes overlapt. Als ze in een dorp of stad wonen jagen ze soms in kleine groepjes, maar ieder heeft zijn eigen slaapplek in oude schuren, op zolders of in spouwmuren.
Een steenmarter jaagt ’s nachts en kan wel tien kilometer afleggen op zoek naar muizen, ratten en eekhoorns. Hij is overigens niet zo kieskeurig, want hij eet ook vruchten, bessen, vogels en zelfs kikkers en insecten. Eieren en kippen behoren tot zijn favorieten, de reden waarom veel mensen hem als een plaag beschouwen.
Het liefdesleven
In de zomer paren de steenmarters, waarbij concurrerende mannetjes een hels kabaal kunnen maken! De draagtijd is dertig dagen, maar het bevruchte eitje gaat in een rustfase en verplaatst zich pas in januari-februari naar de baarmoeder. Jonge steenmarters worden in de lente geboren, in een worp van meestal drie tot vier jonkies. Bij de geboorte zijn de kleintjes nog blind en de moeder doet de opvoeding alleen.
Na acht tot tien weken verlaten ze het nest en leren ze de fijnere kneepjes van het leven van hun moeder, voordat ze op zoek gaan naar een eigen gebied. Na een tot twee jaar zijn ze geslachtsrijp. In gevangenschap kan een steenmarter wel 18 jaar worden, maar in het wild halen ze dat natuurlijk niet. Met wat geluk worden ze 10 jaar, maar velen komen al eerder om in het verkeer.
Verspreiding van de steenmarter
In Nederland komt dit prachtige dier al heel lang voor. Vroeger werd er stevig op ze gejaagd vanwege de vacht, maar gelukkig mag dit niet meer. Het dier is beschermd en mag alleen gevangen worden en uitgezet op een andere plaats als er sprake is van grote hinder of schade. In België is zelfs dit verboden. Tegenwoordig komt de steenmarter vooral voor in het oosten van het land en op meerdere plekken in Europa, behalve in het noorden (Scandinavië en de Engelse eilanden).
Toekomst
Doordat het een beschermde diersoort is en er ecologische zones zijn gemaakt, waardoor hij zijn territorium kan uitbreiden, gaat het op dit moment heel goed met de steenmarter. Hij heeft dan ook geen noemenswaardige natuurlijke vijanden, behalve de vos. De grootste bedreiging is uiteraard de mens. Veel steenmarters komen om in het verkeer of doordat mensen toch op ze jagen, ondanks hun beschermde status. Nu er wolven in ons land zijn gesignaleerd heeft hij er een natuurlijke vijand bijgekregen, dus dat wordt uitkijken voor onze kleine vriend!
Bekijk ook onderstaande video van De Zoogdiervereniging, over de naar onze mening ondergewaardeerde steenmarter:
.
.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Hansje Cozijnsen
