Veel mensen denken dat de mol (Talpa europaea) een saai, klein zoogdier is, omdat ze er weinig van zien en het zijn leven voornamelijk onder de grond doorbrengt. Maar dit indrukwekkende graafdiertje is veel meer dan dat. Hij graaft de hele dag door ingewikkelde gangenstelsels en kan zelfs zwemmen.
Blind?
‘Zo blind als een mol’ is een bekend spreekwoord. Maar klopt dat wel? De ogen van de mol zijn slecht ontwikkeld, omdat ze het grootste deel van hun leven onder de grond leven. Maar ze zijn niet blind.
Uiterlijkgangen
De haren van de vacht kunnen elke kant op bewegen. Zo kan het dier zowel voor- als achterwaarts door zijn gangen lopen. De voorpoten van dit kleine beestje hebben vier vingers en een duim met puntige nagels. Hiermee kan hij goed graven. Zo kan hij 12 tot 15 meter per uur graven. Gemiddeld zijn mollen tussen de 11 en 16 centimeter lang en wegen ze tussen de 60 en 140 gram.
Gangenstelsel
Een gangenstelsel van een mol kan wel 200 meter lang zijn en heeft een gemiddeld oppervlakte van vierhonderd vierkante meter. De mol maakt tunnels van verschillende diepten. Deze dieren leven alleen, maar soms overlappen territoria. Dan graven ze gemeenschappelijke tunnels, bijvoorbeeld naar water.
Grote eters
De mol eet elke dag de helft van zijn eigen lichaamsgewicht en moet om de paar uur eten, anders verhongert hij. Dit zoogdiertje eet alleen maar dierlijk voedsel, vooral insecten en ongewervelde dieren. Zijn belangrijkste voedselbron is de regenworm, maar hij eet ook larven, spinnen, slakken, jonge muizen en eieren. Tijdens zijn rondes door het gangenstelsel pakt de mol de dieren die in de gangen zijn gevallen. In het voor- en najaar legt de mol een voedselvoorraad aan van regenwormen, die hij opslaat in ondergrondse ‘kamers’.
Territorium
Mollen houden van een bodem die niet al te zanderig, te vochtig of zuur is. Mollen zijn meestal te vinden bij loofwouden, graslanden, tuinen, bosranden, parken en boomgaarden. Alleen op de Waddeneilanden en in drukke centra van grote steden zoekt de mol niet zijn territorium.
‘Mollenritten’
Nee, het is geen spel uit ‘Wie is de Mol?’. Als de mollengangen ondiep liggen, zijn ze soms te zien door omhoog gewerkte grond. Vaak maken jonge mollen die wanneer ze op zoek zijn naar een eigen territorium of volwassen mannetjes in de paartijd.
Molshopen in de winter
Je bent ze vast wel een keer tegengekomen in de winter: molshopen. Die ontstaan doordat mollen in de winter dieper graven voor bodemdieren. Als de temperatuur daalt, trekken regenwormen dieper de grond in. Daar is het namelijk warmer. Hierdoor moet de mol ook dieper graven. Hij verplaatst daardoor meer grond die hij omhoog duwt.
Zwemmen
De mol graaft ook nog een speciale gang om regenwater af te voeren, maar bij erge neerslag kan het gangenstelsel alsnog onder water komen te staan. Gelukkig kan de mol zwemmen naar een droge plek.
Paren
De mol leeft het hele jaar solitair, behalve in februari en maart. Dan gaat het dier op zoek naar een vrouwtje om mee te paren. Het mannetje wordt na het paren meteen weer het gangenstelsel uitgezet. Een vrouwelijke mol krijgt drie tot vier jongen. Na acht tot negen weken zet de moeder de jonge mollen uit het gangenstelsel. Ze moeten op zoek naar hun eigen territorium.
Bedreiging
Tijdens het zoeken naar een eigen territorium lopen jonge mollen de grootste kans om gepakt te worden door reigers of vossen. Ze zijn gedurende hun zoektocht namelijk boven de grond en zijn dus goed zichtbaar voor jagers. Ook sterven mollen soms in het verkeer. Veehouders en agrariërs vormen ook een bedreiging, omdat zij vaak vallen neerzetten.
Bronnen:
©Animals Today Sophie Jongma
