Weetjes: De buizerd 

De buizerd is één van de bekendste roofvogelsoorten in Nederland. Iedereen kent wel het silhouet van deze roofvogel, zittend op een paaltje in een weiland, aan de rand van de snelweg. Het is een middelgrote roofvogel, ongeveer 55-60 centimeter groot, met een spanwijdte van 113-128 centimeter. Naast de ‘gewone’ buizerd komen in Nederland nog twee andere ‘buizerdsoorten’ voor, namelijk de ruigpootbuizerd en de wespendief.

Kenmerken
De buizerd komt in diverse kleurschakeringen voor. De vogels variëren van donkerbruin tot bijna wit. Bij determinatie van de soort is het dus belangrijk de kleurvariatie in de gaten te houden. Ook kan hij gemakkelijk worden verward met zijn twee andere verwanten: de wespendief en de ruigpootbuizerd. Duidelijk herkenbaar is de buizerd aan zijn geluid, een soort katachtig ‘miauwen’.

Voedsel
Door de grootte van de buizerd is hij in staat om op veel verschillende dieren te jagen. Zijn prooien bestaan veelal uit konijnen, muizen, mollen, maar ook versmaadt hij geen regenwormen, insecten of reptielen. In de winter en het voorjaar is hij ook niet wars van aas. Ze jagen ook vaak in de buurt van snelwegen, hier leven zij van de doodgereden dieren. Helaas worden zij hierdoor vaak zelf verkeersslachtoffer.

Voortplanting
De laatste tientallen jaren is de buizerd sterk toegenomen in aantal. Zo broedden in 1975 nog 2000-2500 paar in Nederland, de laatste jaren is dit aantal toegenomen tot ongeveer 10.000 paar. Het liefst broedt de buizerd in bomen, maar heel af en toe kan hij ook broedend op de grond worden aangetroffen. Al in het vroege voorjaar, op een koude, heldere winterochtend in februari, kan hij baltsend worden aangetroffen boven de bossen. Mannetje en vrouwtje maken duikvluchten naar elkaar en maken elkaar het hof. Uiteindelijk resulteert dit in het bouwen van een nest, ook gebruiken zij een nest meerdere jaren. Meestal wordt het eerste ei begin april gelegd. Na ongeveer 5 weken komen de twee of drie eieren uit. De jongen zitten dan nog ongeveer 6 weken op het nest. Al met al een vermoeiende tijd voor de ouders.

Tijdens het broedseizoen kan een buizerdpaartje het nest fel verdedigen. Vooral joggers kunnen dan nog wel eens het slachtoffer worden. Opvallend is dat slachtoffers vrijwel altijd van achteren worden aangevallen. Gelukkig komen dit soort voorvallen zeer weinig voor en laten broedende buizerds de mens met rust.

Verspreiding
Volgens Waarneming.nl is het aantal buizerds in de winter een stuk hoger dan in de zomermaanden. In het najaar en de winter komen veel buizerds vanuit het noorden en oosten van Europa naar Nederland vanwege het mildere klimaat. In oktober is de piek van doortrekkende exemplaren. In het voorjaar vertrekken veel buizerds weer naar hun broedgebieden in Scandinavië. Deze trek valt voornamelijk in maart-april.
Niet alleen in Europa komen buizerds voor. De familie van havikachtigen (Accipitridae), waartoe de buizerd behoort, zijn wijd verbreid over de wereld. Alleen al in Noord-Amerika komen 11 soorten voor, zoals de roodstaartbuizerd, de breedvleugelbuizerd en de roodvleugelbuizerd.

Bedreigingen
In Nederland worden veel roofvogels ‘misbruikt’ voor commerciële doeleinden, waaronder roofvogelshows. Zo wordt geacht dat een roofvogelshow van educatieve betekenis is. In plaats daarvan wordt echter het consumentisme bevorderd. Na afloop willen bepaalde lieden graag zelf een roofvogel bezitten, met alle gevolgen van dien. Ook in films spelen roofvogels soms een rol. Een bekend voorbeeld is de grote vraag naar sneeuwuilen na de Harry Potter-films.

Een grote bedreiging voor roofvogels zijn jagers, vooral Friese jagers doen hun uiterste best de buizerd uit te roeien. Nestbomen worden omgehaald, nesten worden doorzeefd met hagel enzovoort.

Bronnen: Vogelbescherming, Werkgroep Roofvogels ©PiepVandaag.nl Walter Eijndhoven