Al vroeg in de geschiedenis, zo rond het jaar 1900, leek het wetenschappers een goed idee om wasberen in een laboratorium te onderzoeken op hun vermoedelijke intelligentie. Maar wat bleek? De wasberen lieten zich niet opsluiten en ontsnapten keer op keer uit hun hok, totdat de wetenschappers met de handen in het haar verklaarden zich voortaan tot ratten en duiven te beperken. Tot op de dag van vandaag is er weinig bekend over de intelligentie en overlevingsstrategie van de wasbeer.   

wasbeer
De wasbeer doet het goed in de stad, maar hoe dan precies? | Foto: publiek domein

De wasbeer maakt samen met rolstaartberen en neusberen deel uit van de roofdierfamilie van kleine beren. Naast de gewone wasbeer, bestaan er nog twee ondersoorten, de cozumelwasbeer en de krabbenetende wasbeer of krabbenhond, die louter in Zuid- en Midden-Amerika voorkomen. Alle wasberen leven het liefst dichtbij het water, en je zult ze in naaldbossen of bergachtige gebieden dan ook niet tegenkomen.

https://twitter.com/germdanny/status/1046857363444195329

Van Noord-Amerika naar Noord-Europa

De gewone wasbeer komt oorspronkelijk uit Noord-Amerika, en daar komt hij in grote getale voor. Maar inmiddels heeft hij zijn leefgebied uitgebreid naar Japan en delen van Noord-Europa, vooral door te ontsnappen (!) uit pelsfokkerijen. In Rusland en Duitsland werd de wasbeer bewust uitgezet voor de jacht. In Nederland is de wasbeer sinds 2017 gevestigd in Limburg met kolonies in de buurt van Sittard en Maastricht. Als exoot die schade veroorzaakt aan inheemse natuur, landbouw en stedelijke bebouwing zien sommigen hem liever gaan dan komen, maar Limburg heeft als enige provincie in Nederland een niet-dodelijke manier van aanpak van de wasbeer. Ze worden, zelfs met behulp van jagers, gevangen en voor sterilisatie en herplaatsing in dierenparken overgebracht via bijvoorbeeld Stichting Aap.

 

Fascinerende intelligentie

De wasbeer doet het dus goed op meerdere plekken, zowel in de stad als op het platteland. Sarah Benson-Amram, ecologe aan de Universiteit van British-Columbia in Vancouver, Canada, doet onderzoek naar de vraag hoe de wasbeer zijn intelligentie inzet om zich aan de omgeving aan te passen. Samen met collega’s zette ze verschillende experimenten op waarbij wilde en gevangen wasberen bijvoorbeeld hendeltjes moesten omhalen om voedsel te verkrijgen. Niet zelden overtroffen de wasberen de verwachtingen door snelle en onverwachte oplossingen te bedenken. Benson-Amram:

“Het zijn mateloos fascinerende dieren; bij ieder onderzoek dat we doen word ik weer getroffen door hun nieuwsgierigheid en hun bereidheid om dingen te onderzoeken.”

Onruststoker in de stad

Niet iedereen is gecharmeerd van de kleine onruststoker, die graag schuren openbreekt en afvalcontainers omgooit, waarmee hij zijn al dan niet liefkozende bijnaam trash pandas of vuilnispanda’s heeft verdiend. Om nog meer te leren over hun leefgewoontes, volgt Benson-Amram nu dertig wasberen en tien coyotes die in Vancouver leven, met een GPS-zender. De dieren worden ook met nachtcamera’s gefilmd. Door hun gedrag te leren kennen hoopt Benson-Amram bij te dragen aan een meer harmonieuze co-existentie tussen mens en wasbeer in de stad.

Gevoelige pootjes

Dat is geen overbodige luxe, want meer en meer wasberen besluiten zich in de stad te vestigen, daarbij geholpen door hun brede dieetopties – ze eten eigenlijk alles – en het feit dat ze gevoelige pootjes hebben waarmee ze de menselijke omgeving uitstekend kunnen onderzoeken. Ze kunnen klimmen, sloten en deuren open maken, inbreken in zolders, kelders, garages en auto’s. Bij water kunnen ze makkelijk vissen vangen en die laten ze niet meer los, hoe glibberig ze ook zijn.

Stad of buitengebied

Vanuit evolutionair perspectief is de vraag of stedelijke wasberen slimmer worden dan hun verwanten in het buitengebied interessant. Dit verdient verder onderzoek,  maar Benson-Amram vermoedt dat de stedelijke omgeving in combinatie met de slimme aanleg van de wasbeer, leidt tot een snel leerproces. Daarmee is de stadse wasbeer niet intrinsiek slimmer, maar wordt door de toepassing van zogeheten ‘wasbeer-proof’ maatregelen in de stad, wel uitgedaagd om nóg creatievere oplossingen te bedenken. En dat kan hem een evolutionair voordeel geven ten opzichte van zijn niet-stedelijke soortgenoten.

Obstakels zijn er ook

Overigens komen ook wasberen in de stad obstakels tegen. Zo worden ze heel vaak aangereden, en hebben ze te maken met gerichte bestrijding. Met name waar het gaat om nestlocaties die de mens niet welgevallig zijn, en waar de terminator voor wordt gebeld. Die vangt en doodt de dieren. Er zijn ook diervriendelijke oplossingen, die net iets meer geld en tijd kosten. Junior Costa, van diervriendelijk bedrijf Mr. Raccoon, legt uit:

“Het is niet moeilijk een wasbeernest te verplaatsen. Je zoekt uit waar de wasbeer de zolder of schuur binnenkomt, zet daar een doos naast en legt de jongen erin. Vervolgens sluit je de ingang af, en je zal zien dat de moederwasbeer meteen een andere nestplek gaat zoeken. Ach, wasberen proberen te overleven, net als wij allemaal. Laten we ze respecteren en onze ruimte met hen delen.”

Bron:

©AnimalsToday.nl Laura Lancée