Sprinkhanenzwermen vormen een jaarlijkse ramp in Afrika. In mei 2022 werd de Zuid-Afrikaanse Oostkaap geteisterd door de grootste sprinkhanenplaag in 25 jaar. Vijf miljoen hectare weidegrond werd vernietigd – land dat amper was hersteld van een zes jaar lange verwoestende droogte. Boeren vestigen hun hoop op nieuwe software die pasgeboren sprinkhanen realtime kan opsporen voordat ze zich voortplanten en verplaatsen, zodat de insectenzwermen gestopt kunnen stoppen.

Waarschuwingssysteem voor sprinkhanenzwermen Zuid-Afrika
Waarschuwingssysteem voor sprinkhanenzwermen Zuid-Afrika | Foto: publiek domein

Naar schatting van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) bedreigen oprukkende insectenplagen de voedselvoorziening van zeven miljoen mensen. Nu een nieuwe zwerm wordt voorspeld voor september, het begin van de lente op het zuidelijk halfrond, zoeken de boeren samen met onderzoekers hun heil in een technologische oplossing.

Kunstmatige intelligentie

De software is al in gebruik in zeven landen in de Hoorn van Afrika en Oost-Afrika en wordt daar gezien als een belangrijk onderdeel in de aanpak van de zwermen. De nieuwe software kan de sprinkhanenzwermen in realtime volgen, in de hoop ze te kunnen uitroeien voordat ze ernstige schade aanrichten. Het is cruciaal dat de insecten onmiddellijk na geboorte worden ‘aangepakt’ om de ergste gevolgen voor de mens te beperken.

Dit is de eerste keer dat de geavanceerde software wordt gebruikt om sprinkhanen in Zuid-Afrika op te sporen. Voorheen werd de volgsoftware er alleen gebruikt om de verplaatsingen van grote wilde dieren te volgen. De aanpak werd in 2017 geïntroduceerd, nadat in Kruger National Park in slechts twee jaar 113 olifanten stierven door toedoen van stropers.

De software-oplossing combineert real-time gegevens van patrouilles van rangers, beelden van satellieten en drones en verschillende sensoren om real-time rapporten over wilde dieren en of plagen te genereren.

Eierleggende woestijnsprinkhaan | Foto: Christiaan Kooyman/publiek domein

Hoppers

De bestrijding is het makkelijkst wanneer de sprinkhanen nog ‘hoppers’ zijn, jonge dieren die nog niet kunnen vliegen. Een probleem is echter dat de meeste zwermen die de Oost-Kaap treffen, beginnen als hoppers in de naburige provincies West- en Noord-Kaap. Ze vliegen vervolgens over naar de Oost-Kaap in honderden zwermen die tot 15 kilometer breed kunnen zijn. Gunther Pretorius, manager van de landbouworganisatie van de Oostkaap (AgriEC):

“Wij zijn eigenlijk de provincie die het grootste probleem heeft, omdat ze ons in een vliegende fase bereiken waarin het zeer moeilijk is ze onder controle te krijgen.”

Dat komt omdat een sprinkhanenzwerm die uit miljoenen insecten bestaat zich snel kan verplaatsen. Het zwermen is een proces op zich waar zelfs een speciale groep sprinkhanen ‘ontpopt’.  Omdat ze zich snel voortplanten ontstaat overbevolking. Dan wordt het tijd om te gaan zwermen voor voedsel en daarvoor ontstaat een generatie dieren die er qua uiterlijk anders uitzien. De dieren kunnen 150 kilometer per dag vliegen en gewassen als citrusbladeren en grasland op hun weg verslinden.

Sprinkhanen gedood met Metarhizium acridum | Foto (2003): Christiaan Kooyman/publiek domein CC0

Zorgen over gebruik insecticiden

Gehoopt wordt dat de EarthRanger-technologie de hoppers snel op kan sporen, om ze met gif te besproeien wanneer ze “niet zo actief” zijn, zodat er “minder bestrijdingsmiddelen nodig zijn”. Hoewel Zuid-Afrikaanse boeren nu over de middelen beschikken om zwermen te lokaliseren, maken natuurbeschermers zich zorgen over de manier waarop de insecten worden vernietigd. Hiervoor worden in Zuid-Afrika nog steeds chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt, terwijl andere Afrikaanse landen al zijn overgestapt op meer een milieuvriendelijker alternatief: biopesticiden.

Giftige chemische bestrijdingsmiddelen kunnen zich via afspoeling over grote afstanden verplaatsen en de waterbronnen waarin zij terechtkomen, verontreinigen. Op Metarhizium acridum gebaseerde biopesticiden doden daarentegen alleen sprinkhanen en vervuilen het milieu niet. Claire Nasike, campagneleider van Greenpeace Afrika in Kenia:

“Het kan worden gebruikt om de sprinkhanenzwermen te doden. Het is bewezen dat deze methode werkt in landen als Tanzania en Madagaskar, mits het op tijd wordt toegepast. Het gebruik van giftige [chemische] bestrijdingsmiddelen moet geen voorspelbare reactie zijn op sprinkhanenproblemen die kunnen worden opgelost met biopesticiden en een goede planning.”

Het is begrijpelijk is dat sprinkhanenzwermen beteugeld worden om de voedselvoorziening van mensen en dieren veilig te stellen. Maar sprinkhanen zijn wezens zonder kwade opzet, die doen wat iedereen graag doet: eten. Ze zijn alleen met erg veel en dan worden ze een onwelkome gast.
.

.
Bronnen:

©AnimalsToday.nl Meia van der Zee