Vorige week strandden 77 grindwalvissen, of grienden, op het Schotse eiland Sanday. Het is de grootste massastranding van deze soort ooit in Britse wateren. Het voorval vindt bijna precies een jaar na een vergelijkbare stranding van 55 grienden op het eiland Lewis plaats. Volgens Dr. Andrew Brownlow, directeur van het Scottish Marine Animal Stranding Scheme (SMASS), is dit geen toeval.
Onderzoek wijst uit dat massastrandingen exponentieel toenemen, zowel in aantal dieren als in frequentie. Van de 13 massastrandingen van grindwalvissen sinds 1992 vonden er 10 plaats in het afgelopen decennium. Experts vrezen dat de situatie alleen maar zal verergeren.
Grindwalvissen of grienden
Grindwalvissen, die tot 7 meter lang kunnen worden, leven in gematigde wateren wereldwijd. Ze volgen instinctief één exemplaar uit de groep. Dit leidt tot bijna suïcidaal gedrag wanneer een ziek dier aan land gaat. In het verleden waren zware weersomstandigheden, ziekte en zonnevlammen die het natuurlijke navigatiesysteem verstoren verantwoordelijk voor strandingen.
Een team van 22 wetenschappers onderzoekt momenteel de recente stranding op Sanday. In tegenstelling tot vorig jaar, toen hoge temperaturen snelle ontbinding van weefsels veroorzaakten, konden ze nu autopsies uitvoeren op 20 dieren. Onder tijdsdruk gaan ze op zoek naar de doodsoorzaak, als een soort van ‘CSI Grindwalvis’. Mariel ten Doeschate, een van de Universiteit van Glasgow, verklaart dat de walvissen gezond waren en recent hadden gegeten. De groep bestond uit verschillende kleinere groepjes die bij elkaar waren gekomen om te paren. Er waren ook enkele kalveren en zwangere vrouwtjes.
Waardoor stierven de gezonde grindwalvissen?
De positie van de walvissen op het strand, rondom de leider, suggereert dat ze als stressreactie aan land kwamen. Dit kan normaliter door roofdieren veroorzaakt worden; er waren orka’s in de buurt aanwezig. Maar in dit geval is de omvang van de stranding zo groot dat extreem luide geluiden, veroorzaakt door menselijke activiteiten, een reële oorzaak lijken. Bewijs voor geluidsschade wordt gezocht in minuscule haarcellen in het orgaan van Corti, diep in de schedel van de walvis. Deze cellen zetten geluid om in elektrische signalen voor de hersenen. Helaas duurt het ongeveer een jaar voordat onderzoek naar deze cellen kan worden afgerond.
Dr. Brownlow ziet de Schotse strandingen als het resultaat van een fatale combinatie van factoren:
1. Opwarmende wateren rond Schotland trekken nieuwe prooidieren aan.
2. Grindwalvissen gebruiken deze warmere wateren om te kalven.
3. Ze bevinden zich in onbekende kustgebieden.
Ironisch genoeg speelt ook het succes van walvisbescherming een rol. Sinds het verbod op commerciële walvisvangst in 1982 zijn walvispopulaties toegenomen, maar zijn mensen doorgegaan met gebruik van de omgeving. De dieren keren terug in een meer geïndustrialiseerde en gevaarlijker omgeving, dan waarin ze opgroeiden.
Seismisch onderzoek en militaire sonar
Onderzoekers wijzen al sinds de jaren ’80 op de schadelijke effecten van geluidsvervuiling door seismische onderzoeken en militaire sonar. De gevolgen zijn ernstig voor zowel walvisachtigen als de gezondheid van onze zeeën. Dr. Brownlow waarschuwt:
“Deze wateren lokken de grienden met warmte en voedsel, maar door lawaai en andere stressfactoren lopen ze er juist in de val. We moeten dus echt voorzichtig zijn met wat we in die wateren doen. Anders gaan we dit verschrikkelijk vaak meemaken.”
Bron:
- The Guardian
- AzPost / You Tube
- Lees ook op AnimalsToday.nl:
©AnimalsToday.nl Sanjay Ghosh
