Dode vissen, afbrekende koraalriffen en een olieramp zijn enkele van de velen gevolgen van de uitbarsting van de onderzeese vulkaan Hunga Tonga Hunga Ha’apai, die zaterdag plaatsvond in Tonga. De giftige pluim vervuilde zee, land en lucht, tot op een hoogte van 20 kilometer in de atmosfeer. Wetenschappers geven een eerste indruk van de langdurige impact.

Vulkaanuitbarsting
Vulkaanuitbarsting Tonga leidt tot dode vissen en vernieling koraalriffen | Foto: Marc Szeglat on Unsplash

De eilandengroep van Tonga ligt langs de grens van twee tektonische platen langs de bekende Ring van Vuur in de Stille Oceaan. De Pacifische plaat duikt daar onder de Australische plaat, waar het verdwijnt in de mantel van de aarde. Deze trog is, na de bekende Marianentrog, de diepste plek ter wereld. Door wrijving van de platen en het contact met het oceaanwater, ontstaat er verhitting van de oceanische korst, dat als magma omhoog spuit. Op deze manier zijn de eilanden van Tonga tot stand gekomen.

Vissterfte

Zaterdag barstte een van de oceanische onderzeese vulkanen in het gebied van Tonga uit, de moeilijk uit te spreken Hunga Tonga Hunga Ha’apai-vulkaan. Het was waarschijnlijk de krachtigste uitbarsting die in de afgelopen 30 jaar is geregistreerd. Een regen van zwavelzuur en vulkaanglas heeft de eilanden met een zwarte laag as bedekt en het omringende oceaanwater sterk vervuild.

Het water is zeer troebel en het bodemleven ligt onder een dikke laag as verhuld. Volgens wetenschappers zullen bepaalde vissen sterven vanwege de slechte waterkwaliteit en andere zullen emigreren om te kunnen overleven. Het kan een lange tijd duren voordat de mariene fauna terugkeert naar het aangetaste gebied.

De geologische diensten van Tonga:

“Vissers moeten ervan uitgaan dat de vissen in deze wateren vergiftigd of giftig zijn.”

Verlies van koraalriffen

Tonga is een geliefde toeristentrekpleister bij duikers, vanwege de prachtige koraalriffen die beschutting bieden aan een unieke variatie van mariene fauna. Bovendien vormen de riffen een natuurlijke barrière die de eilanden beschermt tegen stormvloeden. De uitbarsting heeft mogelijk deze buffer zwaar getroffen.

Vulkanen stoten enorme hoeveelheden zwavel, stikstof en verschillende metalen uit. Het koraal kan stikken door dit as, terwijl de toxische stoffen juist de bloei van giftige algen stimuleren. Ook sponzen kunnen zich goed staande houden in deze hachelijke omstandigheden. Algenbloei en de aanwezigheid van sponzen zijn fataal voor koraalriffen. Indien deze worden afgebroken, zal het vele jaren duren voordat ze weer zijn opgebouwd.

Brian Zgliczynski, koraalrifecoloog van het Scripps Institution of Oceanography:

“Soorten die toleranter zijn voor slechte waterkwaliteit zullen als eerste aankomen; harde koralen en vissen hebben langer nodig om terug te keren.”

Tsunami

Langs de kust van de Stille Oceaan hebben zich fatale tsunami´s voorgedaan. De hoge golven trokken met sterke kracht alles in de omgeving de oceaan in. Angela Glover, een Britse dierenactiviste in Tonga, heeft in een poging haar honden uit de vloedgolf te redden, haar eigen leven verloren. De vrouw had haar leven gewijd aan het opvangen van straathonden.

Voedselcrisis

Het zoute oceaanwater en de zure regen hebben grote schade gebracht aan gewassen en hebben het drinkwater sterk vervuild. Mensen en dieren kampen met een groot voedseltekort en een gebrek aan schoon drinkwater.

Vulkanoloog Shane Cronin van de Universiteit van Auckland:

“De voedselzekerheid kan in gevaar komen. Dit is afhankelijk van hoe lang de uitbarstingen aanhouden.”

Olieramp

Aan de andere kant van de Oceaan, in Peru, heeft de gigantische vloedgolf een olieraffinaderij bereikt en een aanzienlijke olieramp veroorzaakt. Ongeveer zesduizend vaten olie zijn gelekt in een gebied van ongeveer 18.000 vierkante meter dat rijk is aan mariene biodiversiteit. Lokale vissers zijn uit protest de straat op gegaan.

Roberto Espinoza, woordvoerder van de lokale vissers:

“Dit is een massamoord van de hydrobiologische biodiversiteit.”

Nasleep

De verdere gevolgen van de onderzeese vulkaanuitbarsting zijn extensief en nog niet onderzocht. Wetenschappers kunnen momenteel slechts enkele indicaties geven. Nader onderzoek moet nog worden verricht.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Jennie Cools