Vossen, andere knaagdier-etende zoogdieren en roofvogels blijken hoge concentraties rattengif in hun lever te hebben. Dat is de conclusie van Nederlands onderzoek in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. De concentraties gif zijn soms zo hoog dat ze dodelijke niveaus bereiken.
Om ratten en muizen te bestrijden worden doorgaans geen katten ingezet maar lokdozen met rattengif, bijvoorbeeld in de vorm van met gif geïmpregneerde geplette haver. Wanneer knaagdieren er niet direct aan sterven (door uitgestelde werking) maar vervolgens wel gevangen en gegeten worden door een vos of een roofvogel, dan krijgen deze roofdieren hogerop in de voedselketen het gif ook binnen, terwijl ze niet tot de ‘doelsoorten’ behoren. Dit heet ‘doorvergiftiging’.
Protocol gebruik rattengif
Sinds 2017 geldt in Nederland het Integraal Plaagdier Management-protocol (IPM), wat strenge eisen stelt aan de inzet van lokdozen buiten gebouwen. Zo mag er pas met gif gewerkt worden als andere methoden, zoals klemmen en vallen, niet werken. Maar ondanks dit protocol is de doorvergiftiging van dieren als vossen en roofvogels niet afgenomen, aldus de onderzoekers.
Naast vossen en kleine marterachtigen als bunzingen, steenmarters en wezels, werden er in totaal 10 soorten rattengif aangetroffen in de levers van egels, dassen en spitsmuizen en bij vogels als de buizerd, havik, kerkuil, sperwer, steenuil en torenvalk. Van de tien soorten gif kwamen vier – brodifacoum, bromadiolon, difenacum en difethialon – voor in ruim 90 procent van alle onderzochte levers. De hoeveelheid binnengekregen gif via doorvergiftiging kan dodelijke niveaus bereiken en direct of indirect plaatsvinden. Zo kan ook een slak – geen doelsoort – die in een lokdoos is geweest gif bevatten waar een slakkenetende egel vervolgens de dupe van wordt.
Risico rattengif voor huisdieren
Onderzoeker Peter Leendertse zegt in NRC dat gif alleen moet worden ingezet als laatste redmiddel en dat je het ook niet gericht kunt inzetten tegen enkel doelsoorten als ratten en muizen:
“Het zorgt vrijwel altijd voor collateral damage.”
Er is niet gekeken naar doorvergiftiging van huisdieren, maar er zijn wel incidenten bekend bij honden en katten:
“ Dat is ook moeilijk te voorkomen. Je kunt er misschien nog wel voor zorgen dat je kat niet in de buurt van een lokdoos komt, maar je kunt hem niet zomaar afleren om muizen te vangen.”
In januari plaatste het South Essex Wildlife Hospital op Facebook een filmpje van een vos die door rattengif voor zijn leven vocht. De beelden zijn schokkend en tonen aan dat de inzet van gif om dieren te doden leidt tot erg veel dierenleed:
.
- Download het rapport over doorvergiftiging (pdf)
.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Bart van Riel
