Naar schatting vliegen jaarlijks honderdduizenden vogels zich te pletter tegen ramen. Dat gevaar neemt toe naarmate steden en bedrijventerreinen zich verder uitbreiden, de vogels natuurlijke habitat verliezen, er meer lichtvervuiling komt en er meer gebruik van glas wordt gemaakt in huizen in kantoorgebouwen. Gelukkig zijn er meerdere dingen die we zelf kunnen doen om het risico voor vogels op een botsing met een raam te verkleinen.
De Amerikaanse vogelbeschermingsorganisatie Audubon deed onderzoek naar de oorzaken van het toenemende aantal vogels dat tegen ramen aanvliegt en de Nederlandse Vogelbescherming kwam met een aantal praktische tips om ruiten in huizen en kantoorgebouwen zichtbaarder te maken voor vogels.
Waarom vliegen vogels tegen ramen?
Het antwoord daarop is simpel: vogels zien het glas niet. De dieren zijn niet in staat om glas te herkennen als obstakel en het te vermijden. Vooral ruiten die de omgeving weerspiegelen en ruiten die tegenover elkaar geplaatst zijn waardoor een vrije doorgang mogelijk lijkt vormen een groot gevaar voor vogels.
Verlies van habitat
Vogelbeschermingsorganisatie Audubon onderzocht de relatie tussen verstedelijking en het toenemende aantal vogels dat tegen ramen vliegt. Door de verstedelijking de afgelopen decennia is de kwaliteit en kwantiteit van de natuurlijke leefomgeving van vogels wereldwijd flink gekrompen. Steden en dorpen breiden zich uit tot aan kustlijnen, wetlands en bossen, waarvan vogels afhankelijk zijn voor hun voedsel en onderkomen. Het verliezen van deze leefomgeving dwingt vogels ertoe hun onderkomen te zoeken in verlichte stadsparken, straatvegetatie, kantoorgebieden aan het water en andere stedelijke groenstroken.
Gevaren overdag en ’s nachts
Tegenwoordig wordt steeds meer gebruikgemaakt van glas als exterieur voor gebouwen. Zowel om energie te besparen als om gebouwen meer op te laten gaan in de natuurlijke omgeving. Hiervoor wordt spiegelend glas gebruikt dat de groene omgeving en de lucht weerkaatst. Gedurende de dag vormt dit een grote bedreiging voor vogels omdat zij het glas niet kunnen waarnemen. ’s Nachts is het de verlichting in de gebouwen die uitzonderlijk gevaarlijk is voor vogelsoorten die in het donker migreren. Zij worden niet alleen aangetrokken door het licht wat de kans op een botsing vergroot, maar raken ook gedesoriënteerd door het licht dat door de glazen gebouwen de straten verlicht. Doordat ze in verlichte zones blijven rondvliegen kunnen ze uiteindelijk omkomen door uitputting, een botsing tegen een glaswerk of ten prooi vallen aan roofdieren.
Oplossing
Een bewezen effectieve techniek om gebouwen vogelvriendelijker te maken is het maximaliseren van – zoals Audubon het noemt – ‘visual noise’, optische ‘ruis’. Dit houdt in het aanbrengen van structuur en differentiatie in glazen waardoor het niet meer een groot, onzichtbaar oppervlak is. Het gebruik van verschillende materialen, texturen of kleuren kan helpen de glasreflectie en algehele transparantie te verminderen.
Hoe kun je dat thuis zelf doen?
Maak ruiten zichtbaar voor vogels. Door stickers aan de buitenkant van het raam te plakken zorg je ervoor dat vogels het raam wél kunnen zien. Klassiek zijn de raamstickers met vogelsilhouet, maar wat ook heel effectief is is het bijvoorbeeld het plakken van horizontale of verticale strepen met een tussenafstand van 10 centimeter. Daarnaast kun je ’s avonds je lichten dempen of uitdoen, waarmee je voorkomt dat vogels gedesoriënteerd raken en tegen het raam vliegen.
Maatregelen in glazen kantoorgebouwen
De Vogelbescherming adviseert het volgende:
“Veel kantoorgebouwen zijn hoog, met spiegelend glas en vooral trekvogels vliegen hier vaak tegenaan. Bespreek dit met uw collega’s en breng oplossingen voor bedrijven onder de aandacht van uw leidinggevende, manager of directeur.”
In ‘Richtlijnen voor vogelvriendelijke kantoorgebouwen’ (pdf) van Audubon vind je concrete tips en maatregelen om ook kantoorgebouwen en -gebieden veiliger te maken voor vogels.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Rianne Kingma
