Opinie: Voor de leeuwen 

Afgelopen kerstvakantie was het weer zover. Theater Carré liet zestien leeuwen optreden in zijn kerstcircus, terwijl buiten een groepje demonstranten koukleumde. Volgens Carré was het protest onzinnig. ‘De dieren worden absoluut niet mishandeld (…) De dompteurs behandelen de dieren als hun eigen kinderen.’ Arme kinderen, denk je dan. Op commando brullen, pootjes geven, de hele dag opgesloten zitten in je kamer en steeds weer dat gereis naar een volgend optreden. Moeten we daar de kinderbescherming niet eens op afsturen?

Carré laat op haar site weten dat de leeuwen zijn getemd volgens de aloude methode van Carl Hagenbeck, een echte dierenvriend. ‘Ook liet hij het dier alleen maar dingen doen die het dier al uit zichzelf deed.’ Dat klinkt logisch. Wie nu naar Thailand of Kenia gaat, ziet namelijk ook regelmatig wilde olifanten uit zichzelf een handstand doen, terwijl de leeuwen vanaf hun krukjes met hun pootjes naar mensen zwaaien. Goed, ik geef toe, er zijn geen vakantiefilmpjes van, maar dat zegt niets. Van de trainingen van de leeuwen van Carré zijn ook geen beelden – niemand mag er filmen – en we mogen dus rustig aannemen dat de leeuwen van nature, zonder dwang, door hun hoepels springen. Die dompteurs hebben hun scherpe olifantenhaken en klappende zwepen alleen voor de show. Ze hoeven die instrumenten niet te gebruiken, meldt Carré, want: ‘Inmiddels hebben we te maken met zesde of zevende generatie dieren die in “gevangenschap” zijn geboren. Echt “wild” zijn de dieren dus al lang niet meer. De circusdieren zijn “geboren tussen” de mensen.’

Ja, wat is dat nou? Had ik bijna een kaartje gekocht voor 59 euro, krijg ik een tamme inteelt-huisleeuw die kopjes geeft aan iemand met een sierzweep. En daar laten ze me dan voor klappen omdat het sensationeeeeeeeel is? Kijk, Carré moet kiezen. Of de act stelt niets voor, en dan moet iedereen zijn geld terugkrijgen, of de act is wel sensationeel omdat we met echt wilde dieren te maken hebben – dieren die serieus brullen, die tientallen kilometers op een dag afleggen, en die je het liefst de strot doorbijten om je tot hapklare brokjes te verwerken.

Tijdens de show zelf laat Carré er geen twijfel over bestaan: we hebben met die laatste categorie te maken. Iedereen in de zaal begrijpt dat ook. Dit zijn wilde dieren. Dat is nou juist de reden dat je klapt. Je klapt omdat de situatie volstrekt onnatuurlijk is, omdat die leeuwen niet in een theater thuishoren en omdat die leeuwen absurd gedrag vertonen; gedrag dat hen vast met veel moeite is aangeleerd. Gedrag dat zo moeilijk valt aan aan te leren dat je wel begrijpt waarom Carré geen toestemming geeft om de trainingen te filmen. Als je er even over nadenkt, begrijp je hoe het in elkaar zit. En dan wil je alsnog je geld terug.