De zwartbrauwmuistimalia is 180 jaar na zijn laatste waarneming herontdekt op het eiland Borneo, Indonesië. Slechts een opgezet exemplaar was het enige bewijs van bestaan van deze vogel.
Tijdens een expeditie naar Oost-Indië werd omstreeks 1840 een mysterieuze vogel gevangen. Karel (Carlo) Lucien Bonaparte, de verbannen neef van keizer Napoleon Bonaparte, beschreef de vogel voor de wetenschap en gaf hem de naam zwartbrauwmuistimalia (Malacocincla perspicillata). In al die jaren erna werd deze vogel nooit meer in het wild gezien. Het enige bewijs van het bestaan van deze vogelsoort is een opgezet exemplaar met een felgeel glazen oog – zie onderstaande video:
.
Video: Naturalis Leiden, via Wikipedia
Bijzondere vogel herontdekt
Maar nu is de timalia weer herontdekt in het regenwoud van Borneo. Twee lokale mannen, Muhammad Suranto en Muhammad Rizky Fauzan, zagen in oktober vorig jaar in de provincie Zuid-Kalimantan een vogel die zij niet kenden en slaagden erin om hem te vangen. Zij maakten foto’s van het dier, maakten notities, lieten hem vervolgens vrij en meldden hun ontdekking aan de lokale vogelwerkgroep BW Galeatus.
Deskundigen uit de regio bevestigden de identiteit van de vogel. De sterke snavel, de chocoladebruine kleur en de kenmerkende zwarte oogstreep wezen op de zwartbrauwmuistimalia. In tegenstelling tot het opgezette dier, had de iris van de levende vogel een opvallende kastanjebruine kleur. Rizky Fauzan zegt:
“Het voelt surrealistisch om te weten dat we een vogelsoort hebben gevonden waarvan experts dachten dat hij was uitgestorven. We hadden niet verwacht dat het zo bijzonder zou zijn. We dachten dat het gewoon weer een vogel was die we nog nooit eerder hadden gezien.”
Eindelijk duidelijkheid herkomst vogel
De deskundigen namen contact op met ornitholoog Panji Gusti Akbar, Teguh Willy Nugroho en Ding Li Yong en zij vergeleken de foto’s van de twee vogels en de beschrijvingen met elkaar. Er was twijfel over het bestaan van de vogel, door verwarring over wanneer en waar het eerste exemplaar werd gevonden. Ornithologen dachten dat de Duitse natuuronderzoeker Carl Schwaner de vogel op het eiland Java had ontdekt. In 1895 wees de Zwitserse ornitholoog Johann Büttikofer erop dat Schwaner op Borneo was op het moment dat de vogel werd verzameld. Akbar, van de Indonesische ornithologische groep Birdpacker en auteur van het artikel over de herontdekking van de vogel zei:
“Deze sensationele ontdekking bevestigt dat de zwartbrauwmuistimalia afkomstig is uit Zuidoost-Borneo, waarmee een einde komt aan de eeuwenlange verwarring over zijn oorsprong. We weten nu ook hoe de vogel er echt uitziet. De opgezette vogel en de gefotografeerde vogel verschillen wel iets van elkaar, met name de kleur van de iris, de snavel en de poot. Van deze drie lichaamsdelen van de vogel is bekend dat ze hun tint verliezen en vaak kunstmatig worden gekleurd tijdens het opzetten van het dier.”
Meer dan 1700 soorten
Er leven meer dan 1700 vogelsoorten verspreid over de archipel van Indonesië. Vele afgelegen eilanden zijn nog niet goed door wetenschappers onderzocht, ondanks de rijkdom van de regio die Alfred Russel Wallace 170 jaar geleden inspireerde tot zijn evolutietheorieën. Er zijn vijf nieuwe zangvogelsoorten en vijf nieuwe ondersoorten ontdekt op de eilanden Peleng, Batudaka en Taliabu. Ding Li Yong van Birdlife International, co-auteur van het artikel dat is gepubliceerd in het tijdschrift Birding Asia van de Oriental Bird club zegt:
“Het is triest om te bedenken dat toen de zwartbrauwmuistimalia voor het laatst werd gezien, Charles Darwin’s Origin of Species nog niet eens was gepubliceerd en de nu uitgestorven passagiersduif nog steeds een van ’s werelds meest voorkomende vogels was. Wie weet welke andere rijkdommen er diep in de regenwouden van Borneo liggen, vooral in het Indonesische deel?”
Meer onderzoek nodig
Natuurbeschermers zijn van plan om de plek waar het dier werd gefotografeerd te bezoeken zodra de beperkingen van het coronavirus het weer toelaten. Vanwege de COVID-19 konden de wetenschappers niet naar het gebied reizen, maar ze werken aan een document en hopen met plaatselijke instanties te kunnen werken om later dit jaar expedities te plannen. Zo kan de vogelsoort verder worden bestudeerd en kan er onderzocht worden welke status het dier heeft op de Rode Lijst van Bedreigde Soorten van de Internationale Unie voor het Behoud van de Natuur. De vogelsoort heeft het overleefd, ondanks de massale ontbossing op Borneo. Akbar:
“De kans is zeer groot dat hij ernstig wordt bedreigd door het verlies van zijn habitat.”
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Jane Sauer
