Meer dan vierduizend diersoorten over de hele wereld zijn het doelwit van illegale handel in wilde dieren. Deze vorm van criminaliteit brengt ‘onnoemelijke schade toe aan de natuur’, zo waarschuwt een VN-rapport, en is nog lang niet opgelost. In 80% van alle landen is de illegale handel actief, zo blijkt uit het rapport.

onnoemelijke schade
Mede door illegale dierenhandel is de Baird’s tapir vrijwel uitgestorven | Foto: publiek domein

Volgens het VN-rapport, dat recentelijk werd uitgebracht door het VN Bureau voor Drugs en Misdaad (UNODC), is er ‘voldoende bewijs om te concluderen dat dit een belangrijk wereldwijd probleem blijft dat nog lang niet is opgelost’. Deze conclusie wordt getrokken ondanks twintig jaar nationale en internationale samenwerking om het probleem tegen te gaan.

Onnoemelijke schade

Deze vorm van georganiseerde misdaad wordt geschat op een waarde van 7 tot 23 miljard US dollar per jaar. Dit maakt het de vierde grootste illegale handel ter wereld, na de handel in drugs, namaakproducten en mensen. Tussen 2015 en 2021 werden in maar liefst 162 landen inbeslagnames gedaan. Onderzoekers analyseerden ruim 140.000 inbeslagnames van wilde dieren. Dat klinkt veel, maar helaas is dit nog maar een klein deel uit van de totale wereldwijde illegale handel. De onderzoekers spreken in het rapport over ‘onnoemelijke schade’.

“De werkelijke omvang van de handel in wilde dieren is natuurlijk veel groter dan de geregistreerde inbeslagnames. Er ontbreekt nog heel veel kennis over de volledige omvang van deze enorme handel in wilde dieren.”

De onderzoekers onderzochten de impact, trends en drijfveren van de handel. Daaruit bleek dat de illegale handel vaak wordt gedreven door de vraag naar medicijnen, huisdieren, bushmeat, sierplanten en trofeeën. Lichaamsdelen of botten van dieren zoals schubdieren, zeepaardjes en grote katten worden vaak gedroogd en gebruikt in de geneeskunde. Papegaaien en leguanen zijn gewild als huisdier en orchideeën als sierplant. Koralen, grote reptielen zoals krokodillen en olifanten waren betrokken bij het grootste aantal individuele inbeslagnames.

Onnoemelijke schade omvat ook uitsterven

Eerder onderzoek uit 2019 wees al uit dat 24% van alle bekende gewervelde landdieren ter wereld in de handel betrokken raakt. Bijna de helft van alle verhandelde soorten zoogdieren, reptielen, amfibieën en vogels staat op de IUCN Rode Lijst van Bedreigde Diersoorten. Wildlife crime lijkt daarmee een drijvende factor te zijn in het uitsterven van soorten. Zo zijn bepaalde populaties slingerapen en Bairds tapir met 99,9% afgenomen als gevolg van de illegale handel. Lokale verdwijningen kunnen leiden tot een wereldwijde uitroeiing, waarschuwen onderzoekers. Toch krijgen de soorten die het zwaarst getroffen zijn vaak weinig publieke aandacht.

onnoemelijke schade
Screenshot X/UNODC

Verhandelde dieren- en dierproducten zijn hoofdzakelijk afkomstig uit Aziatische, Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse landen. Wat veel mensen echter niet weten is dat Europa een van de grootste markten voor wilde dieren vormt. De Europese markt wordt geschat op een waarde van 100 miljard US dollar per jaar. Ons continent fungeert niet alleen als knooppunt voor handelaren, maar ook zijn de illegale producten zelf in Europese landen zeer gewild.

Corruptie speelt belangrijke rol

Veel criminaliteit tegen wilde dieren is verbonden met grote georganiseerde misdaadgroepen. Corruptie speelt een cruciale rol in het ondermijnen van pogingen om de handel in wilde dieren te stoppen, van steekpenningen betaald aan inspecteurs tot overheidsfunctionarissen die valse vergunningen toestaan, aldus het rapport. Daarmee speelt corruptie een drijvende rol achter de onnoemelijke schade die de handel aanbrengt. Het rapport stelt:

“Een gebrek aan inbeslagnames van een bepaald product of op een bepaalde locatie kan eerder wijzen op een gebrek aan handhaving dan op een bewijs dat er geen illegale handel plaatsvond.”

Ook blijkt uit onderzoek van IFAW dat de online dierenhandel is verplaatst naar marktplaatsen of gesloten groepen op social media en via beveiligde berichtenapps zoals Whatsapp en Telegram. Dit maakt de illegale handel ook moeilijker om op te sporen.

Veel werk aan de winkel

Het rapport laat zien dat er nog heel veel werk verzet moet worden om deze illegale handel te bestrijden. Zo is betere handhaving nodig om vraag en aanbod aan te pakken. Ook moet bestaande wetgeving beter uitgevoerd en is er meer onderzoek nodig. In de woorden van Waly, uitvoerend directeur van de UNODC:

“Om deze misdaad aan te pakken, moeten we leren om het aanpassingsvermogen en de wendbaarheid van de illegale handel te evenaren.”

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Meia van der Zee