Bijna 90 procent van de 540 miljard dollar aan wereldwijde subsidies die jaarlijks aan boeren worden gegeven, zijn ‘schadelijk’, zo blijkt uit een opzienbarend VN-rapport. Het rapport stelt dat deze half biljoen aan landbouwsteun de gezondheid van de mens schaadt, de klimaatcrisis voedt, en de natuur vernietigt. Bovendien zorgen de landbouwsubsidies voor ongelijkheid, doordat kleine boeren worden buitengesloten.
De schadelijke subsidies betreffen onder andere prijsprikkels voor specifieke veestapels en gewassen, subsidies voor meststoffen en pesticiden, en verstorende exportsubsidies en importtarieven. De grootste bronnen van broeikasgasemissies, zoals rundvlees en melk, ontvingen de grootste subsidies, aldus het rapport. Deze steun voor de ‘buitenproportionele’ vlees- en zuivelindustrie in rijke landen moet worden aangepakt, en tegelijkertijd moeten de subsidies voor vervuilende kunstmest en pesticiden in lagere-inkomenslanden worden verlaagd, aldus de analyse.
Het rapport, dat voor een VN-voedselsysteemtop op 23 september is gepubliceerd, werd gemaakt door de Voedsel- en Landbouworganisatie van de VN (FAO), het Ontwikkelingsprogramma van de VN (UNDP) en het Milieuprogramma van de VN (UNEP). De cijfers in het rapport zijn een onderschatting van de werkelijke totale subsidies, aangezien slechts van 88 landen betrouwbare gegevens beschikbaar zijn.
Klimaatdoelstellingen onmogelijk bij huidig subsidiebeleid
Marco Sánchez, adjunct-directeur van de FAO en een van de auteurs van het rapport, legt de lijn tussen landbouwsubsidies en de voedingsindustrie enerzijds, en klimaatbeleid anderzijds:
“De Verenigde Staten sluiten zich nu bijvoorbeeld aan bij het klimaatakkoord van Parijs, wat zeer welkom is, maar ze kunnen die klimaatdoelstellingen op geen enkele manier halen als ze de voedingsindustrie niet aanpakken.”
Internationale financiële toezeggingen voor klimaatverandering bedragen 100 miljard per jaar en nog eens 5 miljard dollar per jaar voor ontbossing. Joy Kim van UNEP zet dat in perspectief:
“…Maar regeringen verstrekken 470 miljard dollar [aan landbouwsteun – red.] die een enorm schadelijk effect heeft op het klimaat en de natuur.”
Dit staat totaal niet in verhouding. En dat terwijl de landbouw voor een kwart bijdraagt aan de uitstoot van broeikasgassen, voor 70 procent aan het verlies van biodiversiteit en voor 80 procent aan ontbossing. Het huidige subsidiebeleid werkt zichzelf tegen en dat zijn verspilde gelden, waarbij dierenwelzijn, natuur en milieu nog steeds onnodige schade ondervinden.
Geen geld naar schadelijke activiteiten
Volgens Sánchez is het moeilijk om de landbouwsubsidies te herzien vanwege grote gevestigde belangen, maar de beste aanpak is om de ware, veelal verborgen lange termijn kosten duidelijk te maken aan regeringen. Ook moeten consumenten verbetering eisen en moeten financiële instellingen stoppen met het verstrekken van leningen aan schadelijke activiteiten. Morgan Gillespy, programmadirecteur bij de Food and Land Use Coalition:
“Veranderingen in subsidieregelingen zullen waarschijnlijk politiek controversieel zijn en kunnen leiden tot protesten onder boeren en andere groepen.”
Maar omdat het moeilijk is, betekent niet dat het niet zou mogen gebeuren. Overleg met de boeren is daarbij van vitaal belang. Copa-Cogeca, de grootste belangenorganisatie van Europese boeren, reageerde echter niet op een verzoek om commentaar.
Herbestemmen subsidies doorbraak
Volgens het rapport kan het herbestemmen van overheidsgeld voor mens-, dier- en klimaat vriendelijkere doeleinden ‘een doorbraak betekenen’. Zo kunnen subsidies bijdragen tot het beëindigen van armoede, het uitbannen van honger, het verbeteren van de voeding, het verminderen van de opwarming van de aarde en het herstel van de natuur. Goed gebruik van overheidsgeld zou onder meer de ondersteuning van gezonde voeding, zoals groenten en fruit, de verbetering van het milieu en de ondersteuning van kleine boeren kunnen omvatten. Ook zou het heroriënteren van de subsidies de bestaansmiddelen van de 500 miljoen kleine boeren wereldwijd verbeteren door te zorgen voor een gelijker speelveld met de industriële landbouw. Qu Dongyu, de directeur-generaal van FAO:
“Dit verslag is een oproep aan regeringen over de hele wereld om de steunregelingen voor de landbouw te herzien.”
Bron:
©AnimalsToday.nl Meia van der Zee
