China heeft na de uitbraak van het coronavirus fruitvleermuizen (vleerhonden) aangewezen als de waarschijnlijke bron. COVID-19 blijkt af te stammen van een virus dat is aangetoond bij fruitetende vleerhonden, zo werd in januari gemeld. Fruitvleermuizen worden door Chinese fruitboeren bestreden en soms gegeten, terwijl bekend is dat ze drager kunnen zijn van dodelijke ziekten. Wilde dieren eten is inmiddels verboden in China, maar de reputatie van vleermuizen is weer eens ernstig geschaad.
Vleermuizen vlogen al door ons luchtruim toen de huidige mens nog niet bestond. Het oudste fossiel van een vleermuis stamt van 53 miljoen jaar geleden en toont de vrijwel identieke combinatie van lange smalle onderarmen en vingers, die bedekt en verbonden zijn met een dun membraan van huid, waardoor ze de kunst van behendig vliegen onder de knie kregen. Tegenwoordig leven er zo’n 1300 soorten op aarde. De vleermuis heeft echter een slechte naam vanuit allerlei bijgeloof en de vrees bestaat dat ze het nu opnieuw zwaar te verduren krijgen.
Bijgeloof
De vleermuis is ouder dan de moderne mens en komt dus sinds mensenheugenis voor in verhalen over goed en kwaad. In veel culturen en bijgeloof is de vleermuis de handlanger of ‘vogel van de duivel’ en wordt in verband gebracht met vampirisme en ongeluk. Dit hangt waarschijnlijk samen met hun nachtelijke activiteiten en naar menselijke maatstaven minder knuffelige uiterlijk, maar wellicht ook omdat vleermuizen immuun zijn voor ziekten waar wij dood aan gaan.
Er zijn wel enkele Zuid-Amerikaanse vampiervleermuizen die zich voeden met bloed, meestal van vee, dat ze ’s nachts na een beet oplikken van slapende slachtoffers. Maar alle andere vleermuizen, vleerhonden en vliegende vossen, voeden zich met insecten, nectar en fruit. Vleermuizen zijn erg belangrijk als bestuivers en ze kunnen bijdragen aan de bestrijding van insectenplagen. Ze zijn belangrijk bij herbeplanting van tropische bossen door de verspreiding van zaden. Voor de Verenigde Staten wordt de jaarlijkse ‘economische waarde’ van vleermuizen als bestuiver en insectenbestrijder (waardoor minder landbouwgif gebruikt wordt) geschat op 3,7 miljard dollar.
.
Prachtig geëvolueerde zoogdieren
De vleermuis is niet eng, blijft ook niet in je haar hangen want daar vliegen ze te goed voor en ze hebben natuurlijk helemaal niets met de duivel te maken. Vleermuizen zijn prachtig geëvolueerde zoogdieren met uitzonderlijke gaven. Denk daarbij aan hun behendigheid in de lucht en aan de echolocatie dankzij ultrasoon geluid. Puur op het gehoor vormen vleermuizen een beeld van hun omgeving en pikken precies de plek uit waar een mug vliegt. Of een familielid uit de kolonie.
Vleermuizen zijn dan ook vocale wezens; ze communiceren met geluid. De geluiden die vleermuizen voortbrengen zijn voor een deel in kaart gebracht, maar veel van hun ‘gesprekken’ is nog een puzzel. Het is gebleken dat vleermuizen ‘vocale leerders’ zijn, net als dolfijnen en andere walvissen, olifanten, zeehonden, zangvogels, kolibries en papegaaien. Het is dus niet uitgesloten dat ze communiceren met aangeleerde geluiden en wellicht zelfs een eigen taal hebben.
Handen af van vleermuizen!
Dat vleermuizen voor mensen gevaarlijke ziekten zouden verspreiden, zoals rabiës, ebola en nu het nieuwe coronavirus, is juist een reden om deze dieren met rust te laten en er zeker niet tegen ten strijde te trekken. Het is juist de bemoeienis en het contact van mensen met deze dieren wat voor de overdracht van het virus gezorgd zou hebben. Zonder het eten van bushmeat – vlees van wilde dieren – was de coronacrisis mogelijk nooit ontstaan. Handen af dus van de vleermuis en andere in het wild levende dieren die door de mens gegeten worden. Zij hebben oudere rechten en wij kunnen er letterlijk doodziek van worden.
.
- Lees ook:
.
Bronnen:
©AnimalsToday.nl Bat van Riel
