De alarmerende afname van vleermuizen vereist onze aandacht en actie. Vleermuizen spelen een cruciale rol in onze ecosystemen en zelfs in menselijke belangen, zoals landbouw en gezondheid. Een recent rapport genaamd ‘State of the Bats in North America’, wijst op de ernstige bedreigingen waarmee deze gevleugelde wezens in Noord-Amerika te maken hebben, beschrijft oplossingen en benadrukt waarom het behoud van de vleermuis van belang is voor ons allemaal. Ook in Nederland. 

gevleugelde
Vleermuizen: een noodkreet voor onze gevleugelde vrienden | Foto (Myotis myotis): C. Robiller/Naturlichter.de via Wikipedia CC BY-SA 3.0

De verhalen die mensen vertellen over vleermuizen lijken afkomstig te zijn uit romans, strips of sciencefictionfilms. Zo is er de bekende echolocatie, zijn er vleermuizen die tot wel 3000 meter hoog kunnen vliegen en andere vleermuizen die migreren over lange afstanden. Wetenschappers kennen vandaag de dag minstens 1460 vleermuissoorten over de hele wereld, maar helaas nemen de populaties van verschillende soorten aanzienlijk af.

Vleermuizen kunnen mensen helpen

Vleermuizen zijn uitstekende bestuivers en plaagbestrijders, die helpen bij de teelt van verschillende gewassoorten. Ook hebben ze een immuunsysteem dat hen resistent maakt tegen honderden virussen. Hun opmerkelijke immuunsysteem kan  het antwoord zijn op de ontwikkeling van nieuwe behandelingen om ziekten zoals kanker te bestrijden. Het verlies van zelfs één vleermuissoort is ook daarom geen geringe zaak. Het rapport dat in 2023 werd gepubliceerd om voor het eerst de situatie van de 154 vleermuissoorten in Mexico, de Verenigde Staten en Canada te catalogiseren, stelt:

“Het beschermen van vleermuizen en hun leefgebied draagt bij aan een gezondere, veiligere wereld voor onze bossen, onze boeren en onszelf.”

 

 

Gedurende twee jaar kwamen 100 experts uit de drie landen samen om het risico op uitsterven van vleermuizen in Noord-Amerika te beoordelen. Onder leiding van Rodrigo Medellín stelden onderzoekers vast dat maar liefst 52 procent van de vleermuispopulaties in Noord-Amerika bedreigd wordt met aanzienlijke afname in de komende vijftien jaar. De problemen waarmee ze worden geconfronteerd, variëren van habitatverlies en klimaatverandering tot windmolenparken en de dodelijke schimmelziekte White-Nose Syndrome (Witneus-syndroom).

vleermuizen
Vleermuizen: een noodkreet voor onze gevleugelde vrienden | Foto: publiek domein

Vleermuizen, oplossingen en wat kunnen wij daaraan bijdragen?

  • Menselijke activiteiten, waaronder bouw en ontwikkeling, leiden tot het verlies en de verstoring van natuurlijke leefgebieden, met name grotten die essentieel zijn voor vleermuizen. Het verminderen van beschikbare rustplaatsen en broedgebieden beïnvloedt hun voortplanting en overleving. De oplossing is bewustwording over het belang van deze habitats vergroten en juridische bescherming implementeren. U kunt daarbij initiatieven voor natuurbehoud steunen en  verstoringen melden bij lokale autoriteiten.
  • Klimaatverandering brengt extreme weersomstandigheden met zich mee, zoals droogte en hitte, die de leefgebieden van vleermuizen beïnvloeden. het gaat vooral om de beschikbaarheid van voedselbronnen, zoals insecten. Dit levert voedseltekorten op en verminderde overlevingskansen. Verspreiden van bewustzijn en het nemen van maatregelen om de negatieve impact van klimaatverandering te verminderen zijn goede oplossingen. U kunt daaraan bijdragen door duurzame levensstijlkeuzes te maken.

Kleine vleermuis maakt verpletterende recordvlucht van 2.415 km

  • White-Nose Syndrome is een dodelijke schimmelziekte die voornamelijk vleermuizen treft tijdens hun winterslaap. De schimmel groeit op de huidvliezen van vleermuizen, wat leidt tot verstoring van hun winterslaap, energieverlies en uiteindelijk de dood. Het werd voor het eerst geïdentificeerd in 2006 in Noord-Amerika. Oplossingen liggen bij  actieve monitoring, onderzoek naar het versterken van het immuunsysteem van vleermuizen en het bevorderen van resistente populaties. U kunt bijdragen met financiële steun voor onderzoek naar behandeling van dit virus.
  • Honderdduizenden vleermuizen sterven jaarlijks door botsingen met windturbines. Dit gebeurt met name tijdens hun nachtelijke migraties. De draaiende wieken van windturbines creëren lage luchtdrukgebieden, waardoor vleermuizen gedesoriënteerd raken en in botsing komen. Aanpassingen aan de snelheid van windturbines om het verlies aanzienlijk te verminderen zonder grote gevolgen voor de energieproductie is de oplossing. U kunt pleiten voor strengere regelgeving rond windmolenparken en het ondersteunen van duurzame energiebronnen.

Noodkreet: red onze gevleugelde vrienden

Vleermuizen zijn van onschatbare waarde voor de biodiversiteit en ons ecosysteem. Iedereen kan een rol spelen in het behoud van onze gevleugelde vrienden. Door het behouden van oude bomen in de buurt, het creëren van vleermuisvriendelijke tuinen met inheemse planten en het vermijden van het gebruik van pesticiden, kunnen we bijdragen aan hun bescherming. Het publiek kan ook een krachtige stem zijn door beleidsmakers aan te moedigen om maatregelen te nemen ter ondersteuning van vleermuisbehoud.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo