In 2025 had de ambitieuze vismigratierivier door de Afsluitdijk klaar moeten zijn, maar dat gaat twee jaar langer duren. Hierdoor stijgen de kosten en dat kan invloed hebben op het oorspronkelijke plan. De vispassage is bedoeld om trekvissen een natuurlijke overgang van zout naar zoet water te bieden en andersom.
Het voortplanten van trekvissen als de zeer bedreigde paling en algemeen voorkomende spiering is afhankelijk van de mogelijkheid om van zout naar zoet water te zwemmen. Stroomopwaarts in rivieren of in sloten en plassen leggen ze hun eitjes en na het paaien zwemmen ze terug naar zee. De jonge visjes komen ter wereld in het zoete water en zodra ze groot genoeg zijn zwemmen ook zij richting zee. Wanneer ze geslachtsrijp zijn keren ze terug naar deze plek om er hun eitjes te leggen. Een bekend voorbeeld hiervan is de zalm, die duizenden kilometers zwemt om te paaien.
.
Vismigratierivier
Een bekend hulpmiddel voor trekvissen in Nederland is de ‘visdeurbel‘ in Utrecht. Daarbij kunnen mensen de sluiswachter melden wanneer er vissen liggen te wachten op een doorgang. Voor de Afsluitdijk is dat echter geen optie. Ze kunnen wel doorgang krijgen via de sluizen, maar dat is geen permanente oplossing.
De vismigratierivier is een plan van de Waddenvereniging en bestaat uit een ‘ecoduct’ dwars door de Afsluitdijk. De vispassage verbindt de zoute Waddenzee met het zoete IJsselmeer. Aan weerszijden is een groot deel afgesloten van het omringende water, met daarbinnen een slingerende ‘rivier’. Hierdoor ontstaat een meanderende en daardoor meer natuurlijke overgang tussen zout en zoet water. Dit is belangrijk om te voorkomen dat er te snel veel zout zeewater het IJsselmeer binnenkomt, wat hoe dan ook wat meer brak zal worden dan voorheen. Door het kronkelende karakter wordt de kracht van de stroming tijdens eb en vloed beperkt, waardoor ook minder sterke vissen de doorgang kunnen passeren.
.
Kritiek
Hoewel de vismigratierivier een lovenswaardig project lijkt, zijn er serieuze bedenkingen. Zo vrezen critici dat de vispassage een ’tafeltje dekje’ wordt voor vogels als aalscholvers en meeuwen. Deze vogels komen in groten getale voor in het gebied. Ze zouden alleen maar langs de vismigratierivier hoeven neer te strijken om hun buiken te vullen met trekvissen. Dit zal echter in de praktijk moeten blijken, al is het geen ondenkbare situatie.
.
Vertraging
Volgens de provincie Friesland zijn er meerdere redenen waarom de oplevering van de vismigratierivier vertraging oploopt. Zo wordt de coronacrisis genoemd en de oorlog in Oekraïne. Ook vond de verbreding en versterking van de Afsluitdijk tegelijk plaats met de bouw van de vismigratierivier. Dat bleek logistiek niet goed samen te gaan. En tenslotte is er een tekort aan zand. Dit zou beschikbaar komen na verdieping van de vaargeul tussen Urk en het Kornwerderzand. Er zijn echter twijfels gerezen welke invloed een diepere vaargeul zal hebben op het verzilten van het IJsselmeer. Te veel zout is nadelig voor de landbouw in de Flevopolders en het zoetwaterleven in het IJsselmeer.
Tot nu toe is er een budget van 60 miljoen euro, maar door de vertraging gaan de kosten omhoog. Hierdoor bestaat het risico dat er bezuinigd wordt op het oorspronkelijke ontwerp. Een van de uitvoerende partijen is Boskalis en dat bedrijf heeft alvast beloofd het werk voor het afgesproken bedrag te doen.
Bronnen:
- GPTV/YouTube
- De Nieuwe Afsluitdijk/YouTube
- Omrop Fryslân
- Website Vismigratierivier.nl
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl BVR
