Biologen en virologen luiden de noodklok. Als we doorgaan met het verwoesten van het Amazoneregenwoud, kunnen we steeds meer pandemieën zoals covid-19 verwachten.

pandemieën
Verwoesting Amazone leidt tot toekomstige pandemieën | Foto: Pixabay

De wereld reageerde geschokt op het uitbreken van het coronavirus eerder dit jaar in Wuhan. Maar virologen en biologen waren niet verbaasd. Volgens hen is dit het gevolg van het verstoren van de balans in het ecosysteem en de handel in wilde dieren. Wetenschappers waarschuwen al langer dat gevaarlijke micro-organismen makkelijk op mensen over kunnen gaan als we het gebied van de mensen uit blijven breiden.

Pathogenen

Verschillende wilde dieren hebben pathogenen die het menselijke immuunsysteem niet kent. Bekende dragers van zulke pathogenen zijn vleermuizen, primaten en ratten. Door hun habitat in te nemen, verhogen we de kans dat die pathogenen in aanraking komen met mensen, in de landbouw of op wildedierenmarkten. Zo was er in 2002 de SARS-uitbraak, in 2012 MERS en nu SARS-Cov-2, beter bekend als het coronavirus. Al deze virussen komen van wilde dieren. Tot nu toe waren de uitbraken vooral in Zuidoost- Azië, door de grote populatiegroei en ontbossing. Het Amazoneregenwoud kan de nieuwe brandhaard worden.

Amazoneregenwoud

Ondanks de coronacrisis gaat het verwoesten van het Amazoneregenwoud namelijk ongehinderd door. In de periode augustus 2019 tot maart 2020 is de ontbossing verdubbeld in vergelijking met dezelfde periode een jaar daarvoor. Dit is een zorgelijke ontwikkeling omdat het kappen veel eerder is begonnen dit jaar. Normaal begint het pas rond juni, aan het einde van het regenseizoen. Het Amazoneregenwoud heeft een belangrijke functie bij het reguleren van de temperatuur op aarde en absorbeert 5% van alle CO2-uitstoot. Al jaren heeft het Amazonegebied last van landbouwers, die in het gebied runderen neerzetten of sojabonen verbouwen.

Bolsonaro en de Amazone Raad

De Braziliaanse president Jair Bolsonaro, die sinds 2019 aan de macht is, juicht de ontbossing toe. Onder zijn beleid is de ontbossing enorm toegenomen.

In de door Bolsonaro opgezette ‘Amazone Raad’ zit geen enkele deskundige, wetenschapper, milieuactivist of Amazone-onderzoeker, volgens de Climate News Network. Alle leden zijn politieagenten of officieren uit het leger. Nu zijn veel mensen bang dat houthakkers, landrovers en mijnwerkers de coronacrisis gebruiken om het Amazonegebied verder te verwoesten.

Bosbranden

In 2019 deden verschillende internationale experts ook al uitspraken over de relatie tussen zoönotische ziekten en het Amazonegebied. Zoönotische ziekten zijn ziekten die van dier tot mensen kunnen overgaan. Volgens de experts hebben bosbranden veel invloed op het overdragen van virussen. Na een bosbrand muteren de virussen om te kunnen overleven. Het Amazonegebied bevat veel parasieten, bacteriën en virussen die voor mensen gevaarlijk zijn. Vorig jaar waren er 30% meer bosbranden dan het jaar daarvoor. Het is dus een trend die niet snel zal stoppen.

Ontbossing

Braziliaanse onderzoekers publiceerden in the Annals of the Brazilian Academy een onderzoek waaruit blijkt dat het Amazoneregenwoud kappen niet alleen zorgt voor opwarming van de aarde, maar ook de kans op een nieuwe pandemie vergroot. “Door ontbossing stijgen de temperaturen op regionaal en globaal niveau, en is er steeds vaker sprake van extreem weer. De veranderingen in het weer zijn belangrijke factoren bij opkomende besmettelijke ziekten,” volgens de schrijvers. Bioloog Philip Fearnside was een van de schrijvers van het gepubliceerde onderzoek. Hij stelt dat ontbossing zowel oude als nieuwe ziekten overdraagt, zoals malaria. Onderzoek uit 2015 wijst op een verband tussen ontbossing en gevallen van malaria. Voor elke 1% gekapte Amazone regenwoud, namen de gevallen van malaria met 23% toe.

Chaos

Een Braziliaanse onderzoeker zei:

“Wanneer een virus dat geen deel uitmaakt van onze evolutionaire geschiedenis zijn natuurlijke gastheer verlaat en ons lichaam binnenkomt, brengt dat chaos.”

Zolang ze geïsoleerd en in evenwicht met hun leefgebieden zijn, in dichte bossen bijvoorbeeld, vormt een virus geen gevaar voor de mens. Het wordt een probleem wanneer het natuurlijke reservoir wordt vernietigd.

Bronnen:

©AnimalsToday.nl Sophie Jongma