Het jaar 2024 was nog maar net begonnen, of de eerste stalbrand was alweer een feit: 50.000 kippen verbrandden levend in een schuur in het Gelderse Puiflijk. Demissionair minister van Landbouw Piet Adema is van plan het aantal stalbranden te halveren ten opzichte van 2020. Het wordt bijvoorbeeld verplicht voor dierhouders om hun stallen jaarlijks te laten keuren op brandveiligheid. Daarnaast moet eens in de 5 jaar uitgebreid de elektra in stallen worden gecontroleerd. Voor de grote bedrijven wordt dit eens in de 3 jaar.

Verplicht keuren brandveiligheid moet stalbranden terugdringen
Verplicht keuren van elektrische installaties geen overbodig luxe | Foto (Netterden, brand in luchtwasser, 1900 biggen dood, februari 2021): 1037 Against Animal Cruelty

De cijfers liegen er niet om. De roep om maatregelen de vele stalbranden tegen te gaan, is dan ook al jaren gaande. In het peiljaar 2020 kwamen er 108.794 dieren om in 51 stalbranden. In 2021 waren dat 6.915 slachtoffers in 35 stalbranden. Het jaar daarop, 2022, waren er 42 stalbranden en gingen hierdoor meer dan 130.000 dieren dood. Het aantal stalbranden ten opzichte van het peiljaar neemt weliswaar iets af, maar het aantal omgekomen dieren stijgt daarentegen juist sterk. Dit komt vooral door branden in kippenschuren waar heel veel dieren dicht op elkaar zitten opgesloten. Daardoor stijgen de aantallen zeer snel.

Ware aantallen slachtoffers hoger

Bovengenoemde  aantallen zijn opgegeven door de dierhouders zelf. De ware aantallen zullen hoger uitvallen. Jonge biggen zijn bijvoorbeeld nog niet geregistreerd en worden er derhalve niet altijd bij opgeteld. In de maand juni in 2019 brandde een varkensschuur af in Linschoten. De eigenaar weigerde het aantal omgekomen dieren te noemen. Dit is ook geen verplichting, maar toont aan dat de werkelijke aantallen slachtoffers hoe dan ook hoger liggen dan wat er naar de buitenwacht gecommuniceerd wordt.
.

OVV: Stalbranden hebben totaal geen prioriteit

Aanbevelingen niet opgevolgd

De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) rapporteerde afgelopen oktober nog dat hun aanbevelingen aan het ministerie van LNV om stallen brandveiliger te maken, grotendeels niet waren opgevolgd. De OVV constateerde ook dat de urgentie om stalbranden te voorkomen niet bij de dierhouders zelf overkwam. Volgens de OVV gaan dierhouders er van uit dat een stalbrand hen niet zal overkomen en investeren vervolgens niet in het brandveilig maken van hun stallen. Daarnaast speelt de onzekerheid over het stikstofbeleid ook een rol. Hierdoor liggen investeringen in nieuwbouw en verbouw van stallen bijna stil.
.

OVV: Advies stalbranden nauwelijks opgevolgd

Halvering aantal stalbranden

Maatregelen als het verplicht keuren van brandveiligheid en de elektrische installaties, zoals voorgesteld door de OVV, zijn nu wél aangenomen door LNV en worden in 2024 ingevoerd. Men verwacht dat er minder dieren zullen omkomen zodra deze verplichte keuringen ingevoerd zijn. Demissionair minister Piet Adema over het verplicht keuren van stallen:

“Het doel van de aangescherpte aanpak van stalbranden is een halvering van het aantal dodelijke stalbranden en het aantal dodelijke dierlijke slachtoffers per sector in 2026 ten opzichte van 2020.”

.

Dierhouders moeten stallen straks verplicht keuren op brandveiligheid
Restanten stal na brand bij pluimveebedrijf Nijkerk, 22 augustus 2019 | Foto: 1037 Against Animal Cruelty

Verplicht keuren geen overbodige luxe

Hoeveel invloed deze maatregelen daadwerkelijk zullen hebben, is nog vrij onzeker. Er vindt wel steeds vaker brandonderzoek plaats, maar niet bij elke stalbrand. Bovendien verschilt de kwaliteit van de onderzoeken. Hierdoor is van een groot deel van de geregistreerde branden de oorzaak niet bekend. Volgens een onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EBI) uit 2018, blijkt wel dat veel stalbranden ontstaan door kortsluiting of defecten in elektra. Een verplichte keuring op brandveiligheid van stallen zal dan zeker geen overbodige luxe zijn. Al was het maar voor de dieren, die al genoeg voor hun kiezen krijgen.

Bronnen:

Wat veroorzaakt stalbranden?

©AnimalsToday.nl Mariska van Geelen