Dat Australische tuimelaars sponsdieren gebruiken bij het zoeken naar eten is allang bekend. Maar nu hebben onderzoekers mannetjes van de Australische sousadolfijn waargenomen die met sponsen proberen vrouwtjesdolfijnen het hof te maken, zo lijkt het. De unieke beelden werden gepubliceerd op de website van National Geographic.
Gedurende 10 jaar heeft een team van mariene biologen in Australië mannelijke Australische bultrugdolfijnen geobserveerd die grote, sierlijk gevormde sponsen aan hun vrouwelijke soortgenoten presenteerden. Af en toe wierpen ze hen de sponsen zelfs toe. De onderzoekers vermoeden dat de dolfijnen de dames de ‘liefde’ wilden verklaren.
Handig gereedschap
Apen, vogels en walvisachtigen – waar niet alleen walvissen, maar ook dolfijnen toe behoren – zijn in staat om gereedschappen te gebruiken, maar dat doen ze vrij zelden, voornamelijk om voedsel te vinden. De tuimelaars van Shark Bay in West-Australië, bijvoorbeeld, prikken soms een spons op hun gevoelige snuit zodat ze zich niet bezeren wanneer ze de rotsachtige zeebodem afspeuren naar een smakelijke grondvis.
In dit onderzoek, dat een gebied van ruim 1600 kilometer lang in West-Australië besloeg, hebben Allen en zijn collega’s 17 gevallen waargenomen waarin mannelijke Australische bultrugdolfijnen sponsen aanboden aan vrouwtjesdolfijnen. Het kwam voor in 5 verschillende dolfijnenscholen. Het onderzoek is op 20 oktober 2017 gepubliceerd in het tijdschrift Scientific Reports.
Geschenken zijn uniek
Simon Allen is als bioloog verbonden aan de universiteit van West-Australië in Perth en leidde het onderzoek. Hij legt uit wat er zo bijzonder is aan hun ontdekking:
“Dolfijnen proberen wel vaker indruk te maken op de vrouwtjes. Dat wisten we al. Maar dat ze daar een voorwerp bij gebruiken, is hoogst uitzonderlijk.”
Sterker nog, afgezien van de mens is er geen enkel zoogdier dat een voorwerp gebruikt om een soortgenoot het hof te maken. En dat maakt de ontdekking uiterst speciaal.
Banaanhouding
De vrouwtjes die de sponsen kregen gepresenteerd waren seksueel volwassen. Geregeld hadden ze zogende jongen bij zich, wat betekende dat ze eraan toe waren om te paren. Australische bultrugdolfijnen zijn niet monogaam en tijdens het paarseizoen hebben zowel de mannetjes als de vrouwtjes meerdere partners. Om indruk te maken namen de dolfijnen soms de zogenoemde banaanhouding aan: het mannetje kromt zijn rug zodat zijn kop en staart boven het water uitkomen.
Onbekend terrein
Simon Allen tast nog in het duister over het hoe-en-waarom van hun gedrag:
“We weten nog niet wat de dolfijn hier doet. Misschien steekt hij wel zijn erectie uit. Soms blijft hij een tijdje in deze houding naast het vrouwtje drijven, andere keren zwemt hij vlak achter haar heen en weer.”
Het is bovendien nog onbekend hoe de vrouwtjes reageren, en of ze eerder geneigd zijn om met de mannetjes te paren die hun de sponsen geven. Allen wijst erop dat de vrouwtjes de sponsen in geen geval gebruikten om eten te zoeken. Daarom wil het onderzoeksteam het verschijnsel onder water bestuderen, en DNA afnemen bij eventuele nakomelingen om vast te stellen of de ‘sponsmannetjes’ meer nageslacht produceren.
Innovatieve dieren
Richard Conner is dolfijnexpert aan de universiteit van Massachusetts Dartmouth en doet al tientallen jaren onderzoek naar de dolfijnen in Shark Bay die sponsen gebruiken om voedsel te zoeken. Hij noemt de ontdekking ‘fascinerend en onverwacht’. Hoewel hij benadrukt dat niet duidelijk is of de mannetjes met de sponsen hun dominante positie willen uitdrukken, zich proberen te presenteren als aantrekkelijke partner, of beide, vindt hij het ‘heel cool’ dat deze Australische bultrugdolfijnen met de sponsen de aandacht van de vrouwtjes proberen te trekken.
“Dolfijnen staan bekend om hun innovatieve gedrag. Het zou me niets verbazen als deze zoogdieren ook andere voorwerpen gebruiken.”
Complexe leefgemeenschap
Lindsay Porter noemt het een belangrijke ontdekking voor een soort waar men nog maar weinig vanaf weet. Ze is als bultrugdolfijnspecialiste verbonden aan SMRU Consulting in Hong Kong.
“De leefgemeenschap, sociale structuur en cultuur van de dolfijn is nog grotendeels onbekend voor ons. Maar het onderzoek levert een belangrijk aandeel aan de groeiende verzameling literatuur waaruit blijkt dat alle dolfijngemeenschappen veel complexer in elkaar steken dan we ooit konden vermoeden.”
Een voorbeeld hiervan is dat tuimelaars ieder een kenmerkende fluittoon hebben om elkaar te roepen, vergelijkbaar met een naam van een mens. Dit bleek uit een onderzoek uit 2013 van Stephanie King, een van de teamleden.
Bekijk hieronder de bijzondere beelden van National Geographic:
Bron: National Geographic ©Animals Today Anne Douqué
