Ondanks een resolutie van het Europees Parlement, probeert de Europese Commissie deze week wederom een groot aantal pesticiden te verlengen, zonder dat de procedureel vastgelegde wetenschappelijke veiligheidstoets heeft plaatsgevonden. Daarbij zijn twee bestrijdingsmiddelen die eerder zijn aangemerkt als hormoonverstorend en giftig voor de voortplanting. Deze bestrijdingsmiddelen zouden normaal gesproken bij een veiligheidstoets niet worden verlengd. De verlengingen gebeuren echter zonder de voorgeschreven veiligheidstoets door capaciteitsgebrek van de Europese beoordelingsinstanties zoals EFSA.

pesticiden
Verlengingen omstreden pesticiden zonder veiligheidstoets onder vuur | Foto: Wikimedia Commons

Het Europees Parlement had naar aanleiding van de publicatie van foodwatch over de klakkeloze verlengingen een resolutie aangenomen waarin ze de Europese Commissie opriep om te stoppen met het ongezien verlengen van een omstreden groep bestrijdingsmiddelen, en om onmiddellijk een verbod in te stellen op bestrijdingsmiddelen die niet aan de veiligheidscriteria voldoen. Ook een meerderheid van Tweede Kamer is tegen deze verlengingen en riep daarom vandaag minister Schouten op zich hiertegen te verzetten. Foodwatch:

“Consumenten worden door het grote gebrek aan beoordelingscapaciteit in de EU blootgesteld aan stoffen die hormoonverstorend kunnen zijn en de vruchtbaarheid kunnen aantasten, omdat de EU het economisch belang van de pesticidefabrikant beter beschermt dan de volksgezondheid. De Europese Commissie en de lidstaten moeten onmiddellijk ophouden met deze ongezonde praktijk. Ze lappen zo de eigen wetgeving én het voorzorgbeginsel aan hun laars, en dat is onverteerbaar. Deze risicovolle pesticiden moeten zo snel mogelijk verboden worden.”

Hormoonverstorend en toxisch voor de voortplanting
Op de bijeenkomst van Europese Commissie en experts van de lidstaten op 12 en 13 december staat de procedurele verlenging van maar liefst 42 pesticiden geagendeerd. De verlenging gebeurt zonder enig onderzoek of inhoudelijke onderbouwing omdat de Europese beoordelingsinstanties, waaronder EFSA, onderbezet zijn. Twee pesticiden die verlengd zullen worden voldoen zelfs niet aan de wettelijke veiligheidscriteria die in Europees verband voor bestrijdingsmiddelen gelden. Het gaat om Epoxiconazool, dat sinds 2009 is toegelaten op de Europese markt, en volgens eigen informatie van de Europese Commissie giftig is voor de voortplanting en hormoonverstorend kan werken. Deze schadelijke eigenschappen zijn zodanig dat een volledige wetenschappelijke herbeoordeling naar alle waarschijnlijkheid tot een verbod zou leiden. Ook van thiacloprid, dat sinds 2005 is toegelaten, is reeds wettelijk vastgelegd dat het hormoonverstorende eigenschappen bevat. Als het herbeoordelingssysteem naar behoren zou functioneren zou deze stof dus allang niet meer gebruikt mogen worden. Dankzij procedurele verlengingen is het echter nog steeds op de markt, deze week wordt de toelating van dit omstreden pesticiden naar verwachting voor een vierde keer verlengd. , Vier andere stoffen die verlengd zullen worden brengen extra grote risico’s voor het milieu met zich mee.

Schoffering parlement en consument
Het Europees Parlement heeft in een resolutie (punten 39 en 40) uitgesproken deze automatische verlengingen onaanvaardbaar te vinden, en een onmiddellijk verbod gevraagd op de groep omstreden pesticiden die zo schadelijk zijn dat ze niet voldoen aan de wettelijke veiligheidscriteria. Expliciet verwezen ze hierbij naar thiacloprid. De Europese Commissie legt in schriftelijke antwoorden op eerdere vragen van het Europees Parlement de verantwoordelijkheid volledig bij de lidstaten neer, en zegt dat ze geen andere keuze heeft dan de goedkeuringen te verlengen in geval de veiligheidstoets niet heeft plaatsgevonden. foodwatch wijst erop dat bij een groot deel van de stoffen al reeds in 2015 de risico’s voor mens en milieu wettelijk zijn vastgesteld, en de wetgeving de mogelijkheid biedt om reeds verleende goedkeuring in te trekken wanneer de risico’s voor mens, dier en milieu onaanvaardbaar worden geacht. De sterk verouderde toelating van deze risicovolle pesticiden kan en moet dus gewoon ingetrokken worden.

Ook Nederlands parlement wil verzet
Op woensdag 12 december sprak een meerderheid van de Tweede Kamer zich uit tegen de verlengingen die morgen op de agenda in Brussel staan. Het parlement wil dat Nederland zich daartegen verzet. Een motie van de PvdD die daartoe opriep werd gesteund door GroenLinks, SP, PvdA, D66, Denk, 50Plus, FvD en de PVV. Minister Schouten (LNV) toonde zich in het debat dat aan de motie voorafging, juist een voorstander van de verlengingen.

Onderzoek foodwatch: omstreden pesticiden jarenlang verlengd
Bestrijdingsmiddelen die in de EU gebruikt mogen worden, moeten voor toelating beoordeeld worden op schadelijkheid. Volgens de wet moet elke stof vervolgens na de eerste tien jaar opnieuw beoordeeld worden om te kijken of volgens nieuwe wetenschappelijke inzichten de risico’s van het bestrijdingsmiddel voor mens, dier en milieu nog acceptabel zijn. Regelmatig leidt dit tot een verbod. Uit onderzoek van foodwatch blijkt dat deze herbeoordeling bij ruim tweehonderd pesticiden veel te laat komt. De oude goedkeuring wordt dan procedureel automatisch verlengd, tot wel vier keer achter elkaar, zonder de voorgeschreven veiligheidstoets. Er zijn meerdere bestrijdingsmiddelen al sinds 2002 toegelaten zonder herbeoordeling.

Ook bestrijdingsmiddelen die ervan verdacht worden dat ze hormoonhuishouding kunnen verstoren of toxisch zijn voor de voortplanting, worden zonder de verplichte herbeoordeling klakkeloos verlengd, ook al mogen stoffen met deze schadelijke effecten niet worden toegelaten volgens de wet. Zo zijn quizalofop-P-tefuryl en flumioxazine, beide toxisch voor de voortplanting, net zoals de hormoonverstoorders chlorotoluron, dimoxystrobin, en thiacloprid procedureel verlengd, terwijl hun schadelijke eigenschappen al in 2015 wettelijk vastgelegd zijn en een herbeoordeling dus logischerwijs tot een verbod zou leiden. Een groot deel van de verlengde pesticiden staat bovendien al sinds 2015 op deze lijst van stoffen die zo risicovol voor mens en/of milieu zijn, dat ze snel vervangen moeten worden door minder schadelijke alternatieven.

Persbericht Foodwatch