Deelstaat Zuid-Australië heeft nieuwe regels ingevoerd om bedreigde haaien en roggen te beschermen tegen overbevissing en onmenselijke behandeling. De maatregelen zijn eind 2024 ingegaan, gebaseerd op aanbevelingen van het Department of Primary Industries and Regions (PIRSA), dat zich richt op economische ontwikkeling van regio’s.
Binnen de gemeenschap van Zuid-Australië groeit de bezorgdheid over mishandeling van haaien en roggen. Dit gaat vooral om haaien en roggen die als bijvangst in de netten van de visserij belanden. De nieuwe regelgeving is hier een reactie op. Met de maatregelen zouden deze soorten beter beschermd worden. Ook stelt de wet dat ze met respect en zorg moeten worden behandeld. De nieuwe regels kennen echter wel een beperking, want ze beschermen de soorten alleen binnen 5 kilometer van de kust.
.
Bewakers van de oceaan
Haaien en roggen zijn een belangrijk onderdeel van mariene ecosystemen. Ze staan ook wel bekend als de ‘bewakers’ van de gezondheid van de oceanen. In hun rol als apex predator, een (roof)dier aan de top van een voedselketen, helpen ze bij het reguleren van vispopulaties en houden ze het evenwicht van het zeeleven in balans. Clare Scriven, die nauw betrokken was bij de invoering van de maatregelen:
“Haaien en roggen spelen een belangrijke rol in ons mariene ecosysteem en zijn als zodanig van groot belang voor het behoud ervan. De ethische en humane behandeling van haaien en roggen is van vitaal belang voor hun overleving en instandhouding. Ook is het van belang voor de gemeenschap.”
.
Vangverbod kwetsbare haaien en roggen
Door menselijk handelen zoals overbevissing, het vernietigen van habitats en onethische vispraktijken, zijn deze diersoorten in gevaar. Er is al bestaande regelgeving om haaien en roggen in dit gebied te beschermen, maar deze nieuwe regels vormen een belangrijke stap om hun voortbestaan op lange termijn te garanderen. De nieuwe regels omvatten belangrijke maatregelen als:
.
- Het is nu voor recreatieve en commerciële vissers verboden om bepaalde bedreigde of ernstig bedreigde soorten te vangen. Voorbeelden hiervan zijn de groene zaagvis, de reuzenhaai, de grijze verpleegsterhaai en de oceanische witpunthaai. Dit verbod is in leven geroepen om deze soorten te beschermen tegen uitbuiting, vooral vanwege hun dalende populaties. Vroeger werd er op deze dieren gevist voor hun vinnen of andere lichaamsdelen. Na invoering van de regels zullen hun aantallen in de toekomst stabiliseren en zal er een gezonder ecosysteem mogelijk zijn.
- Recreatieve vissers krijgen te maken met vangstbeperkingen voor bepaalde kwetsbare soorten. Hiertoe behoren de kortvinmakreelhaai, de gewone voshaai en de gewone vleet. Voor deze groep geldt er een vangstlimiet van één, terwijl voor andere soorten een limiet van twee geldt. Op deze manier zal de druk op deze soorten verminderen en zullen de vispraktijken duurzaam blijven.
- Recreatieve vissers moeten zich houden aan maximummaten voor vijf roggensoorten. Denk hierbij aan de gladde pijlstaartrog en de zuidelijke adelaarsrog. Hierdoor is te voorkomen dat jongere exemplaren verdwijnen, zodat ze een kans krijgen om zich voort te planten en hun bijdrage kunnen leveren aan de gezondheid van de soort.
- Het is nu voor commerciële en recreatieve vissers verboden om niet-giftige soorten die niet worden gevangen, opzettelijk te verwonden of te doden.
.
Vooral dit laatste is opvallend. Incidenten van opzettelijke verminking zijn zeldzaam, maar er zijn genoeg gevallen van ongepaste behandeling geweest. Deze nieuwe regels geven een duidelijk signaal af.
Instorten ecosysteem
Meer mensen worden zich ervan bewust wat het belang is van haaien en roggen in het ecosysteem. Als toproofdieren spelen deze soorten een belangrijke rol in de gezondheid van de oceaan. Zo helpen ze populaties kleinere vissen en ander zeeleven onder controle te houden en wordt overbegrazing van belangrijke zeegrassen en koraalriffen voorkomen. Zonder haaien en roggen zou het hele ecosysteem in kunnen storten. Door deze nieuwe regels zet de regering een belangrijke stap in de richting van het beschermen van haaien en roggen, maar ook de bredere mariene ecosystemen die van hen afhankelijk zijn.
Haaienvlees bij fish and chips
Ondanks deze belangrijke stap, zal er nog meer moeten gebeuren. De nieuwe regels beschermen de roggen en haaien alleen binnen 5 kilometer van de kust. Buiten dat gebied is er geen bescherming. Marien bioloog bij HSI Australië, Lawrence Chlebeck zegt in een verklaring:
“Het is geweldig dat de kwetsbare haaien en roggen nu beschermd zijn in Zuid-Australië, maar het is alarmerend dat deze soorten buiten de wateren van de staat legaal gevangen en verkocht kunnen worden voor hun vlees, waarnaar vaak wordt verwezen als ‘flake’ [vooral haaienvlees – red.] in fish and chips. We verwachten voor maart 2026 een beslissing van de Australische regering om deze soorten al dan niet tot bedreigde diersoorten te verklaren, maar hoe eerder hoe beter.”
Bronnen:
- Government of South Australia [1, 2]
- Mongabay
- World Animal News
- Lees ook op Animals Today:
.
©AnimalsToday.nl Jane Sauer
Vangstverbod bedreigde haaien en roggen Zuid-Australië
