Wetenschappers geloven dat ze de achilleshiel hebben ontdekt van de schimmel die het witneussyndroom veroorzaakt, een ziekte die al heel veel slachtoffers heeft gemaakt onder vleermuizen in Noord-Amerika. Nieuw onderzoek toont aan dat de ziekte bestreden kan worden met ultraviolet licht.

witneussyndroom
Vleermuis met witneussyndroom | Foto: U.S. Fish and Wildlife Service Headquarters/Wikimedia

Om de ziekteverwekker beter te begrijpen vergeleken onderzoekers van de Amerikaanse Forest Service, het Amerikaanse ministerie van landbouw en de Universiteit van New Hampshire, de schimmel ‘Pseudogymnoascus destructans’ met zes van zijn niet-pathogene verwanten.

witneussyndroom
Foto: Ryan von Linden/New York Department of Environmental Conservation/flickr

Enorme gevolgen
Hun analyse toont aan dat de schimmel DNA-schade, veroorzaakt door blootstelling aan UV-licht, niet kan herstellen. De ontdekking, gepubliceerd in het tijdschrift Nature Communications, betekent dat er eindelijk een behandeling is ontdekt van deze dodelijke vleermuizenziekte die al miljoenen slachtoffers opeiste. Tony Ferguson, directeur van het Northern Research Station van de Forest Service en het Forest Products Laboratory:

“Dit onderzoek heeft enorme gevolgen voor vleermuizen en mensen. Vleermuizen spelen een belangrijke rol in de gezondheid van bossen en de productie van voedsel, en het ontwikkelen van een methode waarmee we vleermuizen met het witneussyndroom kunnen behandelen is belangrijk voor het behoud van deze onmisbare soorten.”

Pseudogymnoascus destructans is een schimmel die al miljoenen jaren voorkomt in Europa en Azië, maar de vleermuizen daar zijn er evolutionair mee opgegroeid en hebben daarom voldoende verdedigingsmechanismen opgebouwd. Noord-Amerikaanse vleermuizen moeten hun immuniteit nog ontwikkelen.

witneussyndroom
Foto: Larisa Bishop-Boros/Wikimedia

Zeer gevoelig
Gelukkig blijkt nu dat de schimmel niet in staat is om DNA-schade ontstaan door UV-licht te herstellen, zoals veel andere organismen wel kunnen. De schimmel blijkt zelfs zeer gevoelig te zijn voor ultraviolet licht, zelfs bij een kleine dosis. Tijdens experimenten overleefde slechts 15 procent van de schimmels een lage doses UV-licht. Matige UV-straling doodde alles behalve 1 procent. Slechts een paar seconden blootstelling aan een draagbare ultraviolette LED-lichtbron is voldoende om de meeste schimmels te doden. Hoofdonderzoeker Jon Palmer, plantkundige in het laboratorium van het Northern Research Station in Madison, Wisconsin:

“Het is ongebruikelijk dat deze schimmel niet in staat lijkt om schade veroorzaakt door UV-licht te herstellen, in tegenstelling tot veel andere organismen die in het donker leven. We zijn zeer hoopvol dat de extreme kwetsbaarheid van de schimmel voor UV-licht kan worden benut om de ziekte te beheersen en de vleermuizen te redden.”

Wetenschappers zijn inmiddels bezig om een effectieve behandeling te bedenken voor vleermuizen in het wild.

Bron: UPINature Communications ©AnimalsToday.nl Bart van Riel