Er zijn dit voorjaar aanzienlijk minder merels, zo blijkt uit voorlopige tellingen door Sovon Vogelonderzoek. In vergelijking met het voorjaar van 2017 is het aantal merels in onze tuinen en parken met 15 procent afgenomen. Sinds het begin van de tellingen in 2007 is er niet eerder zo’n forse daling geweest. Naar alle waarschijnlijkheid zijn dit de gevolgen van het voor merels dodelijke usutuvirus.
In de zomers van 2017 en ’17 waren er uitbraken van het uit Afrika stammende usutuvirus, dat door muggen wordt verspreidt. Mensen hebben er niet of nauwelijks last van, want het gaat specifiek om een vogelvirus. Een besmette merel is duidelijk te herkennen aan een vorm van apathie; ze zijn niet meer bang en zien er verzwakt en ongezond uit. In dit stadium is hun dood nabij; meestal volgt die na 2 tot 3 dagen.
Gestaag
De uitbraken van het usutuvirus zijn voor Sovon reden om de aantallen merels in ons land nauwlettend in de gaten te houden. Het virus heeft zich de afgelopen jaren gestaag vanuit het zuiden van Europa naar het noorden verplaatst. In 2012 gingen in Duitsland naar schatting zo’n 300.000 merels dood door de ziekte.
Tegen het virus is niets te beginnen, behalve dat mensen ervoor kunnen zorgen dat er nergens stilstaand water is, waardoor muggen geen kans krijgen om eitjes te leggen. Naast merels zijn ook uilen gevoelig voor het usutuvirus. Mensen worden zelden besmet met het virus; tot nu toe zijn vijf gevallen bekend, waarbij het ging om mensen met een verzwakt immuunsysteem.
Overigens blijkt de achteruitgang van de aantallen merels vooral in de door mensen bevolkte gebieden plaats te vinden. De voorlopige schatting is dat in buitengebieden het aantal merels afnam met 4 tot 6 procent. Minder dan in de bebouwde kom en onze achtertuin, maar nog steeds een opvallende krimp.
Liedje
Hoe het usutuvirus zich verder door Europa gaat verplaatsen en nieuwe of blijvende schade veroorzaakt onder de merelpopulaties is koffiedik kijken, maar de vooruitzichten zijn op z’n minst somber gesteld. Dus laten we onze merels koesteren en onze tuinen en balkons extra geliefd maken bij deze vogels. En zorgen dat muggen minder kans krijgen. Met ’s ochtends en ’s avonds een heel mooi liedje als beloning:
