De Ethiopische wolf blijkt een succesvollere jager wanneer hij samenwerkt met een onverwachte bondgenoot. Uit een uniek onderzoek, waarbij zowel roofdier als potentiële prooi werden bestudeerd, is gebleken dat de wolf een bijzondere samenwerking heeft met gelada’s, een bavianensoort.

Ethiopische wolf
“Canis simensis Bale Mountains National Park 8 cropped” by [2] – [1]. Licensed under CC BY-SA 2.0 via Wikimedia Commons
Onderzoekers kwamen tot de verrassende ontdekking dat de Ethiopische wolf omringd met groepen gelada’s jaagt op knaagdieren. Gelada’s zijn nauw verwant aan bavianen en zijn planteneters. Ze leven in grote groepen van maar liefst 200 tot 1000 dieren. Ethiopische wolven zijn de zeldzaamste hondachtigen ter wereld, met slechts 300 tot 500 in het wild levende exemplaren. Deze wolven zijn echte knaagdierjagers. Zowel de Ethiopische wolf als de gelada zijn bedreigde diersoorten en komen uitsluitend voor in de Ethiopische hooglanden.

Bijzonder bondgenootschap
Wetenschappers hebben in de periode tussen 2006 en 2011 data verzameld via een uniek onderzoek, waarbij een groep van ongeveer 200 gelada-apen 24 uur per dag werd gevolgd. Al snel bleek van het bijzondere pact dat de jagende wolven lijken te hebben gesloten met de apen. Hoewel de wolven van nature een potentiele bedreiging vormen voor de apen, zijn deze bijzonder tolerant en laten de wolven gemakkelijk toe in hun groep. Doordat de wolven zich lange tijd niet dreigend hebben opgesteld tegen de apen en bijvoorbeeld geen jongen aanvallen, worden ze niet langer als bedreiging gezien en kunnen ze zich haast onopgemerkt tussen de groep apen begeven om zo gemakkelijker op knaagdieren te kunnen jagen. Opvallend detail is dat, hoewel de ze de aanwezigheid van de wolven goed tolereren, de apen zich volgens de onderzoekers wel uit de voeten maakten wanneer er een gedomesticeerde hond in de buurt kwam.

Wolven en primaten die elkaars aanwezigheid tolereren en langzaamaan gaan samenwerken doet volgens de wetenschappers denken aan de eerste stappen van de vroegere domesticatie van honden door de mens. In het geval van de wolven en de gelada’s (b)lijken echter beide diersoorten voordeel te hebben van de samenwerking.

Wederzijdse voordelen
De Ethiopische wolven blijken volgens het onderzoek duidelijk succesvoller in hun jacht op ondergrondse knaagdieren wanneer ze zich tussen de gelada’s begeven. Tijdens een jachtpartij tussen de gelada’s waren de wolven in bijna 67 procent van de aanvallen op knaagdieren succesvol. Als de wolven buiten de aanwezigheid van de apen een poging ondernamen, daalde het percentage succesvolle aanvallen tot slechts 25 procent.

Het is de onderzoekers niet duidelijk geworden waarom de wolven beter kunnen jagen in aanwezigheid van de apen. Een mogelijke succesfactor zou kunnen zijn dat de grazende apen de knaagdieren verstoren en, al dan niet bewust, opjagen zodat de wolven ze makkelijker kunnen pakken. Een andere mogelijkheid is volgens bioloog Claudio Sillero van Oxford dat de wolven door de aanwezigheid van de apen minder zichtbaar zijn voor de potentiele prooien en ze daarom succesvoller zijn in de jacht:

“Ik zie het als een mobiele schuilplaats. De wolven verschuilen zich achter de apen en  hebben daar duidelijk voordeel van.”

Wat het voordeel voor de wolf ook moge zijn, het is in ieder geval zo groot dat het ze ervan weerhoudt toe te geven aan de verleiding om één van de apen aan te vallen. Tijdens het vijf jaar durende onderzoek waren de wetenschappers slechts één keer getuige van een dergelijke aanval. De betreffende wolf moest het volgens onderzoeker Venkataraman direct vergelden met een flinke pak slaag en werd verbannen uit de groep apen. Een latere poging tot terugkeer werd niet getolereerd. Een zware prijs om te betalen en dit was dan ook de enige keer dat een dergelijk incident werd waargenomen. Het aapje in kwestie bleef overigens ongedeerd door het snelle ingrijpen van de groep.

Niet alleen de wolven hebben overigens een voordeel van de samenwerking. De apen zijn door de aanwezigheid van de wolven namelijk minder kwetsbaar en minder aantrekkelijk voor roofdieren.

Lichtpuntje voor Europese wolf
Het is volgens Sillero zeer waarschijnlijk dat de wolven ook in het bijzijn van andere diersoorten beter kunnen jagen. Als voorbeeld geeft hij aan dat wolven zich vaak in de buurt van kuddes grazers en vee begeven, waardoor ze mogelijk beter in staat zijn om knaagdieren te vangen. Hopelijk vormt dit een lichtpuntje voor de Europese wolf die veel te lijden heeft onder een negatief stigma van agressief en onberekenbaar roofdier en de angst van boeren dat ze hun vee zullen doden. Vanuit deze vrees is in bepaalde landen, waaronder in Spanje en Frankrijk waarover PiepVandaag eerder berichtte, een heuse wolvenvervolging ontketend.

In plaats van op het vee te jagen, hebben de wolven volgens onderzoekers dus mogelijk meer of evenveel voordeel van tussen het vee jagen, om zo als heuse wolf in schaapskleren de aanval in te zetten op nietsvermoedende knaagdieren.

Bron: Science Daily ©PiepVandaag.nl Anya van Eijck