De eilanden van Mexico en de Golf van Californië zijn door de werelderfgoedcommissie van UNESCO officieel bestempeld als ‘in gevaar’. Een belangrijke beslissing, want dit is het enige leefgebied van de Californische bruinvis, en deze dolfijnensoort (ook wel de vaquita genoemd) wordt ernstig bedreigd. Een internationaal team van wetenschappelijke experts kwam onlangs tot de conclusie dat er in 2018 nog maar zo’n tien vaquita’s in leven waren. Ook de totoaba, een soort ombervis, leeft in dit gebied en dreigt uit te sterven.

Vaquita
UNESCO grijpt in: red de vaquita | Foto: P. Olsen for NOAA/Flickr

Al in 2015 diende het Centrum voor Biodiversiteit (Center for Biological Diversity) en het Instituut voor Dierenwelzijn (Animal Welfare Institute) een verzoek in om de Golf van Californië – die aan de westkust van Mexico ligt – tot beschermd gebied uit te roepen. Nu heeft de werelderfgoedcommissie van UNESCO dan eindelijk uitspraak gedaan. UNESCO gaat hierover omdat de Golf van Californië op de werelderfgoedlijst staat.

Consequenties

Wil Mexico het gebied weer van de gevarenlijst af krijgen, dan moet het land samenwerken met UNESCO om herstelmaatregelen in te voeren waarmee de vaquita van uitsterven wordt gered. Dankzij de classificatie krijgt het land diverse middelen en stimulansen om dit voor elkaar te krijgen. Sterft de vaquita echter uit, dan kan de Golf van Californië van de werelderfgoedlijst geschrapt worden. Mexico zal dat koste wat het kost willen vermijden, niet in de laatste plaats vanwege de financiële en economische consequenties. Maar de vraag is of de maatregelen op tijd komen.

vaquita
Dode vaquita | Foto: ©Omar Vidal/WWF

Helpende hand voor Mexico

Alejandro Olivera is vertegenwoordiger van het Centrum voor Biodiversiteit in Mexico. Hij woonde de vergadering van de UNESCO-commissie in Azerbeidzjan bij en verklaart:

“Deze benoeming is cruciaal als we de laatste vaquita’s willen redden van dodelijke visnetten. De internationale gemeenschap geeft een duidelijk signaal af dat Mexico het beter moet doen, én het besluit biedt nieuwe mogelijkheden om een echt natuurbeschermingsprogramma te financieren waarmee het uitsterven van de vaquita wordt voorkomen. De Mexicaanse regering krijgt nieuwe stimulansen en middelen om de illegale visserij, de belangrijkste doodsoorzaak van dit extreem bedreigde zeezoogdier, een halt toe te roepen.”

Kieuwnetten zijn grote boosdoener

Die illegale visserij is wijdverbreid in het noorden van de Golf van Californië. Het grootste probleem zijn illegaal geplaatste kieuwnetten. Tussen oktober 2016 en april 2019 hebben natuurbeschermingsorganisaties, de Mexicaanse regering en lokale vissers bijna 1200 illegale kieuwnetten verzameld in het leefgebied van de vaquita. Het overgrote deel van deze netten, 721, werd actief uitgezet. De rest was spooktuig.

Met deze netten worden garnalen en verschillende vissoorten gevangen, vooral de bedreigde totoaba. Georganiseerde Mexicaanse misdaadsyndicaten exporteren de zwemblazen van de totoaba’s vervolgens naar China en andere landen, waar ze zeer gewild zijn om hun zogenaamde geneeskrachtige eigenschappen.

Internationale samenwerking

Kate O’Connell is expert mariene dieren van het Instituut voor Dierenwelzijn. Zij benadrukt de belangrijke rol van Mexico in de bestrijding van de illegale visserij en de bescherming van de vaquita:

“Het besluit van de werelderfgoedcommissie is een dringende oproep aan Mexico om actie te ondernemen en hulp in te schakelen van overheden overal ter wereld, inclusief financiële steun, om te voorkomen dat de vaquita het zoveelste slachtoffer van de mens wordt. Mexico moet de illegale visserij in het leefgebied resoluut tegengaan. Bovendien is er internationale samenwerking nodig van Mexico, China en de Verenigde Staten om de illegale handel in totoaba-delen uit te roeien.”

Verzet

Mexico heeft zich jarenlang sterk verzet tegen de gebiedsclassificatie van ‘in gevaar’, maar op basis van de schrikbarend kleine vaquitapopulatie en Mexico’s slechte staat van dienst wat betreft de bescherming van de vaquita en de totoaba, oordeelde de 21 leden tellende werelderfgoedcommissie dat die classificatie nu noodzakelijk was. De aanwezige Mexicaanse functionarissen accepteerden dit keer het oordeel.

Laatste strohalm

Ook Zak Smith, senior jurist bij de Beschermingsraad voor Natuur en Milieu (National Resources Defence Council), benadrukt de ernst van de situatie en de nieuwe beschermingsmogelijkheden die Mexico nu krijgt:

“De illegale visserij in het noorden van de Golf van Californië is de doodsklap voor de vaquita. In samenwerking met de UNESCO-werelderfgoedcommissie krijgt de nieuwe Mexicaanse regering nu een kleine kans om de koers te verleggen en de moedige maatregelen te nemen om de soort in de komende zes maanden te redden.”

Bron:

©AnimalsToday.nl Anne Douqué