In 2015 hebben 13 aanvallen van haaien plaatsgevonden langs de kust van de Australische provincie New South Wales. Surfers pleiten voor drastischer maatregelen, zoals het gedeeltelijk uitdunnen van de haaienpopulaties rond de stranden. Milieuactivisten en gelukkig ook de meeste politici staan hier niet achter omdat het een wrede en ineffectieve methode is. Maar dat niet alleen: uit recent onderzoek is gebleken dat het systematisch doden van haaien klimaatverandering indirect versterkt.
Wanneer zeeroofdieren uit de top van de voedselketen worden gedood, zoals haaien, is dat van grote invloed op de hele piramide, met als resultaat dat er meer koolstof vrijkomt. Hiervoor waarschuwen wetenschappers in een artikel in het blad Nature Climate Change.
Verregaande consequenties
Het onderzoek werd uitgevoerd door wetenschappers van verschillende Australische universiteiten, onder leiding van Trisha Atwood (Utah State University, Verenigde Staten). Nu zo’n 90 procent van de haaien en andere grote roofvissen door overbevissing en uitdunning is gedood, gedijen hun prooien goed. Zeeschildpadden kunnen bijvoorbeeld ongehinderd grote velden zeegras verorberen, en krabben verstoren steeds grotere delen van het sediment op de zeebodem, zo waarschuwen de wetenschappers:
“Dit heeft verregaande gevolgen voor de koolstofkringloop, met als consequentie dat wij klimaatverandering minder goed kunnen bestrijden.”
Koolstof in zeebodem komt vrij
Uit de resultaten van het onderzoek bleek dat 50 procent van alle koolstof in het sediment op de zeebodem is opgeslagen in de begroeide gebieden langs de kust – bij elkaar zo’n 25 miljard ton. De onderzoekers stellen dat er 460 miljoen ton koolstofdioxide in de atmosfeer vrijkomt als 1 procent van de zeebegroeiing verloren gaat door toedoen van de dieren niet meer ten prooi vallen aan haaien. Dit staat gelijk aan de uitstoot van 97 miljoen auto’s.
Hele piramide in gevaar
De uitroeiing van belangrijke zeeroofdieren heeft onverwachte indirecte gevolgen. Er vindt een grote verstoring van het ecosysteem plaats waardoor de uitstoot van koolstof groter wordt, aldus de Australische dr. Peter Macreadie, co-auteur van het rapport:
“Dit is een groot probleem in Australië. De ecosystemen vormen een onmisbare tegenhanger voor onze eigen uitstoot, maar een groot deel van onze zeegrasvelden en zoutmoerassen is al verloren gegaan. Als we de belangrijkste vissen en vogels van dit ecosysteem uit de voedselketen halen, stort de hele piramide dus in elkaar.”
Wees je bewust van gevaren
Macreadie vindt het een heel slecht idee om zwemmers en surfers langs de Australische kust te beschermen door haaienpopulaties uit te dunnen:
“Ook als je je in het territorium van leeuwen begeeft, loop je risico. Er heerst een natuurlijke orde in de wereld. We moeten leren rekening houden met de gevaren in onze omgeving, hoe zeldzaam ook.”
In West-Australië is men in 2014 al gestopt met het doden van haaien.
Bron ©PiepVandaag.nl Anne Douqué
