Het gebruik van illegale drijfnetten, ook wel ‘muren van de dood’ genoemd, is enorm toegenomen. Dankzij de steeds populairdere methode in de visserijsector wordt de toekomst van dolfijnen, walvissen en andere bedreigde zeezoogdieren, die als bijvangst verstrikt raken, steeds onzekerder.
Drijfnetten
Het toenemende gebruik van drijfnetten is vooral opgemerkt in de Middellandse Zee. Volgens The Guardian heeft de Italiaanse kustwacht tot nu toe in 2020 honderd kilometer aan drijfnetten in beslag genomen. Dit is een behoorlijke stijging vergeleken met de zestig kilometer die in heel 2017 is geconfisqueerd, maar experts zeggen dat zelfs deze cijfers waarschijnlijk een grote onderschatting zijn. De Britse krant illustreerde het probleem met het voorbeeld van een reddingspoging van een vastgeraakte grote potvis ten noorden van Sicilië, in juli dit jaar. Het team van experts was in staat om tijdens de voor hunzelf ook levensgevaarlijke missie, delen van het net te verwijderen. De walvis raakte echter in paniek en dook weg, diep de oceaan in, met haar staart nog in de knoop.
Grote impact
De bijvangst van de visserij, vooral in geval van drijfnetten, is enorm. In 2008 vonden meer dan 300.000 kleine walvissen, dolfijnen en bruinvissen de dood na verstrikt te zijn geraakt in drijfnetten. Inmiddels is dit aantal minstens verdubbeld, vermoedt het World Wide Fund for Nature (WWF). “De impact van deze drijfnetten is absoluut rampzalig”, aldus Vanya Vulperhorst, campagneleider van illegale, ongemelde en ongereglementeerde visserij bij Oceana Europe, een non-profitorganisatie die de illegale visserij met drijfnetten in de Middellandse Zee heeft onderzocht:
“De netten maken geen onderscheid in wat ze vangen, en het resultaat is dat bedreigde en beschermde soorten in grote aantallen worden gedood.”
Uit onderzoek dat in juli 2020 door de Universiteit van Padua werd gepubliceerd, is gebleken dat een kwart van de vele walvisachtigen die de afgelopen jaren op de kust van Italië strandden ─ waaronder de bedreigde mediterrane potvis ─ stierf als gevolg van menselijke activiteit, met illegale drijfnetten als voornaamste oorzaak.
Loopholes, mazen en onduidelijkheid
Volgens actievoerders is er een probleem met de vaak beperkte en ingewikkelde wetgeving, en met een aantal mazen in de wet, als het gaat om visserij met drijfnetten. Het toenemende gebruik van drijfnetten beperkt zich niet tot de Middellandse Zee, maar heeft zich ook verspreid over de Atlantische Oceaan, de Indische Oceaan en de Stille Oceaan, wat wetgeving en naleving ervan complex maakt. “Het is zo’n rommelige opzet van wet- en regelgeving en moratoria”, aldus Valeska Diemel, internationaal directeur van FishAct, een non-profitorganisatie gevestigd in Duitsland.
Ze legt uit dat er wettelijke verschillen zijn tussen nationale en internationale wateren.
“Dit is een probleem als het gaat om handhaving, omdat ondanks dat er gebieden zijn waar het ontzettend duidelijk is wat de wetten zijn, er andere gebieden zijn waarvan ik denk dat instanties het zelf niet eens zeker weten.”
Volgens Francesco Mirabito, een milieuactivist uit Sicilië, omzeilen vissers sancties vaak door kleinere, legale netten, bekend als ferrettara, aan boord te laden en ze vervolgens aan elkaar te bevestigen zodra ze op zee zijn. “In de EU-regelgeving is de definitie van de netten niet nauwkeurig genoeg”, zei hij. Hij beschrijft ook een situatie waarin vissers weten dat het voor autoriteiten onmogelijk is om iedereen te controleren als ze eenmaal op zee zijn. Daarnaast geeft hij aan dat Chinese netten zo goedkoop zijn dat het ook niet uitmaakt als ze in beslag genomen worden.
Zo snel, zo makkelijk
Drijfnetten, waarvan gezegd wordt dat ze goedkoop, winstgevend en gemakkelijk in te zetten zijn, blijven volgens veel bronnen een populaire commerciële visserijmethode. Dit is vooral in geval van het vangen van openzeesoorten zoals zwaardvis, omdat ze snel en in grote hoeveelheden kunnen worden gevangen. Maar omdat netten na plaatsing dagenlang niet kunnen worden teruggehaald, verdrinken zoogdieren die verstrikt raken in de netten. Drijfnetten worden meestal gemaakt van een fijnmazig gaas en opgehangen aan boeien over vismigratiepaden. De netten zijn tot wel vijftig kilometer lang en kunnen vijftig meter diep reiken. Vanwege de hoge bijvangst van dolfijnen, walvissen, haaien, zeeschildpadden en zeevogels verbood de Verenigde Naties in 1992 het gebruik van drijfnetten met een lengte van meer dan 2,5 kilometer in internationale wateren. Sinds 2002 is het gebruik van drijfnetten, ongeacht de grootte, verboden in EU-wateren als ze gebruikt worden voor het vangen van soorten die over grote afstanden trekken zoals tonijn en zwaardvis.
Momenteel probeert het WWF een actieve rol in te nemen via haar wereldwijde initiatief Cetacean Initiative. Het doel is de visserssector, lokale gemeenschappen en overheden te overtuigen dat slimme best practices en instrumenten, tezamen met een verandering in nationale en internationale maritieme wetten, voor een aanzienlijke vermindering van doden en gewonden van walvisachtigen zou kunnen zorgen.
Bronnen:
© AnimalsToday.nl
