Mankracht alleen is al lang niet meer voldoende om de neushoorn te beschermen: parkwachters (rangers) komen ogen en materieel te kort om stroperij te voorkomen. Inmiddels staat de neushoorn dan ook op het punt van uitsterven. Het Dutch UAS Team bestaat uit studenten met grote aspiraties, die hopen het tij te keren. Zij ontwikkelden een onbemand luchtvaartuig (cameradrone) dat rangers gaat helpen meer stropers op tijd te onderscheppen, zodat de wereld voor neushoorns en andere wilde dieren een stukje veiliger wordt.
De toekomst ziet er voor neushoorns zeer grimmig uit. Het tempo waarin deze dieren worden gestroopt loopt dusdanig op, dat al tussen 2016 en 2018 het moment wordt verwacht waarop meer neushoorns sterven dan er geboren worden. Stroperij is de allergrootste bedreiging. Het aantal gestroopte neushoorns in Zuid-Afrika is zeker vertienvoudigd sinds 2008, van circa 100 dieren naar zo’n 1000 per jaar in 2013, bijna drie per dag. En het aantal zal in 2014 waarschijnlijk nog hoger uitvallen. Het management van Kruger National Park ziet momenteel zelfs geen andere uitweg dan 500 witte neushoorns aan particulieren te verkopen, in de hoop ze op deze manier in veiligheid te brengen.
Extreem lucratief
Neushoornhoorn wordt in de traditionele geneeskunde in Azië gezien als wondermedicijn. Zo zou het kanker genezen, maar dit is nooit wetenschappelijk aangetoond. Aziaten hebben er dankzij dit bijgeloof zo veel geld voor over, dat hoorn meer waard is dan goud: een kilo hoorn levert zo’n € 50.000 op en één hoorn weegt gemiddeld 6 kilo. Neushoornhoorn bestaat uit keratine, net als haar en nagels.
Hulp voor rangers
Een opmerkelijk initiatief om de stroperij van neushoorns te stoppen is de Wildlife Conservation UAV Challenge (UAV: Unmanned Aerial Vehicle). Het doel van de wedstrijd is het ontwikkelen van goedkope drones om de rangers te helpen neushoorns te beschermen op het terrein van Kruger National Park in Zuid-Afrika. Het park heeft een oppervlakte van 19.485 km2 en er werken 400 rangers: stropers zijn dan ook moeilijk op te sporen. Het grote bereik van drones is daarom een uitkomst.
‘De Wildlife Conservation UAV Challenge is opgezet om innovatieve ideeën onder slimme mensen van over de hele aarde te stimuleren, zodat we een van ’s werelds grootste problemen kunnen oplossen’, is te lezen op de website van de organisatie.
Nederlandse knappe koppen
Uit Nederland doet één team mee aan de challenge, die waarschijnlijk in april 2015 plaatsvindt. Acht studenten van de Hogeschool van Amsterdam (HvA), Universiteit van Amsterdam (UvA), Vrije Universiteit (VU) Amsterdam en Technische Universiteit (TU) Delft vormen het Dutch UAS Team (Dutch Unmanned Aerial Solutions). De studenten hebben verschillende specialismen zoals kunstmatige intelligentie, elektrotechniek, luchtruimtevaarttechniek. Samen ontwikkelden ze de Vivify.
Zes studenten van het team liepen stage bij het Nationaal Luchtvaartlaboratorium (NLR) toen een van hen, Kitso Epema, zich verdiepte in hoe een drone kan helpen wilde dieren te beschermen. Aan het einde van de stageperiode startte de UAV Challenge: precies het goede moment om hierop in te haken. Kitso benaderde de andere stagiairs die enthousiast reageerden en samen werken ze nu al anderhalf jaar belangeloos aan een drone die een einde moet maken aan stroperij.
De meeste neushoorns leven in het Kruger National Park in Zuid-Afrika (zo’n 60% van de populatie), dat zo groot als de helft van Nederland. Dit is dan ook de regio waar de drones uiteindelijk als eerste worden ingezet. De luchtvaartuigen moeten goedkoop en eenvoudig in gebruik zijn en de rangers van waardevolle informatie over de omgeving voorzien. Met meerdere drones in de lucht kunnen de gewone en warmtecamera’s beelden via WIFI doorsturen naar de computer, die deze analyseert.
Kitso Epema:
‘De ranger mist nu eigenlijk cruciale informatie: waar zijn neushoorns en waar zijn stropers in een gebied dat heel erg groot is. De drone vliegt boven het park en stuurt die informatie direct door naar de ranger bij het grondstation, daar komen de resultaten van de beeldherkenningssoftware op een scherm, en op die manier kan hij de andere rangers op de grond aansturen. Ze gaan naar de locatie waar mogelijk een stroper te vinden is. Zo hoeven ze niet zelf te zoeken in een enorm gebied, maar kunnen reageren op het moment dat er iets gebeurt.’
‘De beeldherkenning werkt als volgt: de software pikt de videostream op en zoekt naar bepaalde punten in de foto. Hij heeft al geleerd welke waarden overeenkomen met een mens of een dier. Afhankelijk van de dichtheid van die punten geeft de computer een signaal: dit is een mens of een dier.’
Geavanceerd modelvliegtuig
De Vivify kan nu nog kleine stukjes vliegen, maar het doel is om een drone te ontwikkelen die een uur of zes in de lucht kan blijven: een hele uitdaging. Het Dutch UAS Team baseert zich op de mogelijkheden van modelvliegtuigjes en bouwde deze uit met onder meer beeldherkenningssoftware en een interface waar de ranger daadwerkelijk profijt van heeft. Om de beeldherkenning goed te laten werken verzamelde het team data in Safaripark Beekse Bergen, met camerabeelden van neushoorns en mensen.
Red eerst de neushoorn
Dutch UAS richt zich nu specifiek op de neushoorn, omdat het een van de diersoorten is die als eerste op het punt staat uit te sterven. Het stropen gaat in een nog harder tempo dan bij olifanten, waarvoor de situatie ook zeer verontrustend is, maar waar er nog wat meer van zijn.
Kitso legt uit:
‘Ons systeem is prima geschikt om ook olifanten of andere dieren te herkennen, maar we moeten vooralsnog een keuze maken. Dit is fase 1, daarna is het makkelijker uit te breiden. Zoals het er nu naar uitziet zal het overigens moeilijk zijn in de herkenningssoftware onderscheid te maken tussen neushoorns en olifanten, dus pakken we ze in praktijk waarschijnlijk al allebei mee.’
In november gaat het team hun model twee weken testen in Zuid-Afrika, in Kololo Game Reserve. Een spannend moment, omdat dan duidelijk wordt of het systeem werkt zoals ze het bedacht hebben en het daadwerkelijk nuttig is voor de ranger.
‘We gaan ontdekken of wat de ranger ziet en hoe hij met het systeem omgaat hem inderdaad helpt of juist helemaal niet. Als het helpt gaan we uitzoeken wat hij nog meer nodig heeft en hoe we het systeem nog beter kunnen maken en er daarna aan werken. Je kunt in Nederland wel iets verzinnen, maar je weet nooit of het ook echt aanslaat in Afrika.’
Minstens zo belangrijk als effectieve bescherming is een verandering van mentaliteit onder afnemers van neushoornhoorn. In Vietnam lijkt men steeds meer in te zien dat het lichaamsdeel geen medicinale eigenschappen heeft: de vraag naar neushoornhoorn daalde het afgelopen jaar met 33%. Helaas denkt zeker 38% van de Vietnamese bevolking nog steeds dat hoorn kanker en reuma kan genezen. Dit blijkt uit een onderzoek uitgevoerd in opdracht van de Humane Society International (HSI) en de Vietnam Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora (CITES).
Volg de vorderingen van het Dutch UAS Team via Reddeneushoorn.nl en Facebook.
©PiepVandaag.nl Angelique Lagarde
