Spin ontdekt die zijn eigen replica bouwt 

In de Peruaanse Amazone is een spin ontdekt die uitvoerige nep-spinnen fabriceert en ze in haar web hangt.

De spin, vermoedelijk een nieuwe soort van het Cyclosa-geslacht, vervaardigt de grotere spin van bladeren, vuil en dode insecten. Hoewel ook andere Cyclosa-spinachtigen beeldhouwen, is dit de eerste spin die een replica creëert met meerdere spinachtige poten.

Wetenschappers vermoeden dat de nep-spinnen dienen als lokmiddel, onderdeel van een verdedigingsmechanisme dat bedoeld is om roofdieren in verwarring te brengen of af te leiden.

“Het lijkt me een heel goed ontwikkeld en zeer gespecialiseerde gedrag”, zegt Phil Torres, die de vondst heeft beschreven in een blog voor Rainforest Expeditions. Torres, een bioloog en wetenschapsdocent, verdeelt zijn tijd tussen Zuid-Californië en Peru, waar hij betrokken is bij onderzoek en onderwijsprojecten. “Gezien het feit dat de spinnen al echt indrukwekkende geometrische ontwerpen kunnen maken in hun web, is het geen verrassing dat ze een buitengewoon design kunnen samenstellen van puin en andere dingen,” aldus Torres.

In september leidde Torres bezoekers naar een uiterwaard rond het Peruaanse Tambopata Research Center, gelegen aan de westelijke rand van de Amazone. Van een afstand zagen ze iets wat leek op een tamelijk kleine, dode spin in zijn web. Het zag er nogal kruimelig uit, zoals een met schimmel bedekt lijk van een geleedpotige. Maar toen kwam de schilferige spin in beweging…

Een extra blik op het web onthulde de illusie. Boven het 2,5 centimeter lange lokaas zat een veel kleinere spin. Deze gestreepte en minder dan 7 millimeter lange spin schudde de draden van het web. Torres had nog nooit zoiets gezien. “Ik stond perplex,” laat hij weten.

Torres neemt contact op met arachnologist Linda Rayor van de Cornell University, die bevestigt dat de vondst ongewoon is.

“De kans is groot dat deze [soort] ongeïdentificeerd is,” zegt ze, “en zelfs als de soort al is ontdekt, dan is dit gedrag nog niet eerder gemeld.” Rayor merkt op dat hoewel er meer waarnemingen nodig zijn om een nieuwe soort te bevestigen, gedrag als het fabriceren van lokaas met poten en het schudden met het web, niet gebruikelijk is bij bekende Cyclosa. “Dat is echt wel cool.”

Torres keert terug naar de paden in de buurt van het onderzoekscentrum. Alleen al binnen een gebied van ongeveer 1,5 vierkante kilometer nabij de uiterwaarden treft Torres veel meer spinbouwende spinnen aan – ongeveer 25 stuks. “Misschien komen ze slecht heel lokaal voor,” zegt Torres, “maar voor zover ik weet, zijn er miljoenen van hen in het bos.”

De spinnenwebben worden op gezichtshoogte gemaakt, in de buurt van paden, en over de breedte van een uitgestrekte hand. Sommige van de lokspinnen in de webben zien er erg realistisch uit. Anderen hebben iets meer weg van een cartoonoctopus.

“Ik heb nog nooit een structuur als deze gezien”, vertelt William Eberhard, entomoloog bij het Smithsonian Tropical Research Institute en de Universiteit van Costa Rica, waar hij onderzoek doet naar spinnen en hun web. Hoewel Cyclosa-spinnen bekendstaan om de bouw van lokaas, zijn de meeste beschreven spinconstructies klonterig, gemaakt van meerdere bolletjes die zijn opgebouwd uit cocons, puin of prooi. Het lijkt in ieder geval niet op een echte spin. “Bekende Cyclosa maken geen schepsels die lijken op spinnen met poten, daarom denken we aan een nieuwe soort,” vertelt Torres.

Eberhard merkt op dat de identificatie van een nieuwe soort op basis van lokaas-bouwend-gedrag alleen waarschijnlijk niet mogelijk is. “Soorten worden onderscheiden op basis van de structuur van de mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen,” verklaart hij. “En in mindere mate op de totale vorm.”

Bron ©PiepVandaag.nl Isabelle Oostendorp