Eind maart werd er een dode wolf opgehangen aan een verkeersbord in Asturië, een deelstaat in het noordwesten van Spanje. De wolf was doodgeschoten, een oor geamputeerd en vervolgens opgehangen. Het dier werd aangetroffen op de dag dat de autoriteiten van Asturië het plan zouden gaan goedkeuren om tijdens jachtpartijen het schieten op wolven toe te staan. Het ophangen van de dode wolf langs de weg was een duidelijk statement van jagers aan allen die tegen de nieuwe regelgeving zijn.

Iberische wolf
De opgehangen wolf

De nieuwe regelgeving 
De nieuwe regelgeving die de autoriteiten van Asturië hebben goedgekeurd stelt dat de wolf een dierensoort blijft waarop gejaagd mag worden. Voorheen werd de jacht uitgevoerd door organen van de lokale autoriteiten of door het verloten van jachtvergunningen aan jagers. Vanaf nu is het toegestaan om in natuurreservaten op wolven te jagen tijdens geautoriseerde jachtpartijen op andere diersoorten. Het is niet toegestaan dat jagers de gedode exemplaren zelf houden.

Daarnaast stelt de nieuwe regelgeving controles in om de populatie van de Iberische wolf in stand te houden. Het plan zou voldoen aan de legale verplichting om de Iberische wolf als soort te beschermen. Maar tegelijkertijd moeten, volgens het lokaal bestuur, de belangen van veehouders worden beschermd. Wolven zouden vee aanvallen en de schade hiervan moet zoveel mogelijk beperkt worden.

Een belangrijke grens
In Spanje leven wolven voornamelijk in Castillië en León, Asturië en Galicië. Ook worden ze aangetroffen in de Pyreneeën en in de Sierra Morena. De rivier Duero is een belangrijke grens voor de wolvenpopulatie. Er wordt gejaagd op de populaties die ten noorden van de Duero leven, terwijl de populaties ten zuiden ervan beschermd worden. De Spaanse autoriteiten willen dat er ook op de wolvenpopulaties ten zuiden van de Duero, waar het tot nog toe verboden is, gejaagd mag worden.

De Spaanse minister van Milieu zoekt een manier om via de Europese Unie de bescherming van de wolf ten zuiden van de Duero op te heffen. Diverse wetenschappers zijn bezorgd over de plannen van de Spaanse minister: de jacht zou een dreiging betekenen voor de soort en voor de genetische diversiteit: iedere dode wolf is een onherstelbaar verlies.

Alternatieven op de jacht
Niet alle veehouders zijn ervan overtuigd dat de wolf de grootste dreiging is voor hun vee. Ook andere dieren, zoals verwilderde honden en vossen, vallen vee aan. Ook zouden de veesector en de wolven met de juiste maatregelen prima met elkaar kunnen samenleven. Milieuactivisten en een groep veehouders werken samen om alternatieven te bedenken om de wolf te beschermen van de jacht én vooroordelen over de wolf weg te nemen. Volgens Theo Oberhuber, coördinator van de milieuorganisatie Ecologistas en Acción zijn de autoriteiten niet goed op de hoogte van de problemen van de veehouders. Er ontbreekt een coherent beheerplan.

Onbeduidende schade
Jorge Echegaray, afgestudeerd in Milieuwetenschappen, bevestigt dat achter 25% van de aanvallen op vee verwilderde honden zitten. Het totale verlies aan veedieren is in totaal minder dan 1%, wat neer komt op onbeduidende schade. Volgens Jorge is samenleven mogelijk, zolang er drie maatregelen genomen worden: het vee dient ‘s nachts binnen gestald te zijn; het terrein moet omringd worden door schrikdraad om de wolven buiten te houden; en er dienen waakhonden aanwezig te zijn op het terrein.

Preventie met staatssteun 
Volgens Jorge Echegaray krijgen veehouders in Duitsland of Scandinavië steun van de overheid om te voorkomen dat vee door wolven geroofd wordt, door bijvoorbeeld omheiningen met schrikdraad in te zetten. Hiermee kan voorkomen worden dat roofdieren het vee bereiken. In Noord-Europa krijgen de veeboeren geen compensatie voor door wolven gedode dieren, omdat de autoriteiten van mening zijn dat veehouders zich voldoende zouden moeten kunnen beschermen met de ontvangen staatssteun. Als er incidenten zijn, dan gaat men ervan uit dat de middelen niet op de correcte wijze zijn ingezet. Een dergelijk systeem zou ook in Spanje ingezet kunnen worden.

Toerisme waardevoller dan jachtvergunningen
Ecologistas in Acción is bezorgd over het aantal Iberische wolven in Spanje, omdat de helft van de populatie blootgesteld wordt aan illegale jacht. De wolf is de enige soort waarvan de totale populatie zo klein is, bestaande uit 2.000 exemplaren, waar wel op gejaagd mag worden. Vanuit lokale autoriteiten bestaat er geen transparantie over het aantal gedode wolven per jaar ten noorden van de Duero. Daarnaast is de wolf ook niet opgenomen in de Spaanse lijst van bedreigde diersoorten. Dat terwijl de Iberische wolf juist beschermd dient te worden. In Zamora, in Sierra de la Culebra, leven rond de 70 wolven. Daar levert ecotoerisme uit Spanje en de rest van Europa jaarlijks 600.000 euro op, tegenover de 36.000 euro die de veiling van jachtvergunningen oplevert in dit gebied. De Iberische wolf levert levend dus veel meer geld op dan dood.

Niet vooruit willen
Het grootste probleem van de Iberische wolf zit voornamelijk in de veesector. Ook het politiek systeem vormt een dreiging door het gebrek aan kennis van zaken én de vooroordelen over een dierensoort dat vooral bescherming nodig heeft. De jacht blijft een gebruik dat zeer diepgeworteld zit in plattelandsgebieden en op steun mag rekenen van de huidige autoriteiten. De dode wolf, hangend aan een verkeersbord, symboliseert voor mij het Spanje dat niet vooruit wil, het Spanje dat dieren vooral beschouwt als gebruiksvoorwerpen of als middel om te vermaken.

Bronnen: Eldiario, BBC, Elcomercio, Elcomercio, La Informacion, Efeverde  ©PiepVandaag.nl Estefanía Pampín Zuidmeer