De zeespiegel dreigt dramatischer te stijgen dan aanvankelijk gedacht. Een nieuwe studie naar de afsmelting van de derde grootste ijsmassa op aarde heeft geleid tot deze schrikbarende conclusie. Tegen het einde van deze eeuw kan een vijfde van de ijsmassa van de Canadese Archipel verdwijnen als de huidige trend van opwarming doorzet. Daarmee komt er niet 2 maar 3,5 centimeter extra stijging bovenop de verwachte toename van de waterstand.
“Zelfs als we uitgaan van een gematigde opwarming dan is het nog steeds hoogst warschijnlijk dat het ijs met een alarmerende snelheid smelt”, aldus hoofdonderzoeker Jan Lenaerts van de Universiteit van Utrecht. “De kans dat het terug groeit is erg klein.”
De impact van de afsmelting van de Canadese gletsjers lijkt tot dusver overschaduwd te zijn door de berichtgeving over de afkalving van de twee grootste ijsmassa’s ter wereld, Groenland en Antarctica. Dat neemt niet weg dat momenteel het hoge noorden van Canada ook nog eens een enorm reservoir aan water verliest, waarvan de gevolgen mondiaal gevoeld gaan worden.
De Canadese Archipel is een eilandengroep in het noordoosten van Canada. Zo’n 36.000 eilanden verspreid over 146.000 km2 liggen daar verborgen onder gletsjers en ijskappen. Sinds 2003 is daar al zo’n 70 miljard ton van verloren gegaan, blijkt uit zwaartekrachtmetingen.
Lenaerts gebruikte voor zijn onderzoek een computermodel voor het klimaat waarin de mid-range trends zijn verwerkt die worden gebruikt voor de volgende grote klimaatpanel van de Verenigde Naties (IPCC). Hij rekende het model eerst enkele tientallen jaren terug om de uitkomsten te vergelijken met de bekende situatie. Die bleken zeer sterk overeen te komen. Doorgerekend naar de toekomst zal de opwarming in de Canadese Archipel met maar liefst acht graden Celsius kunnen toenemen in 2100, in vergelijking met de mondiale trend van 3 graden Celsius. Het ijsverlies zal nog eens 145 miljard ton bedragen.
De extra versnelling van de opwarming zit voor een groot deel verscholen in een effect dat Arctische Versterking wordt genoemd. Sneeuw en ijs reflecteren een groot deel van de zonne-energie en zorgen voor koeling van de aarde. Met de toename van blootliggend land en zee door het verdwijnen van het ijs, neemt de aarde meer en meer zonnewarmte op, waarmee verdere afsmelting wordt versterkt.
Het onderzoek naar deze regio was belangrijk omdat er nog relatief weinig over bekend was, terwijl er nu al dramatische veranderingen in het klimaat plaatsvinden. Eerde deze maand werd uit een ander onderzoek bekend dat de temperatuurzones in Canada inmiddels al 700 kilometer naar het noorden verschoven zijn. In het noordpoolgebeid komen nu plantensoorten voort die vroeger niet verder noordelijker groeiden dan 57 graden Noorderbreedte. Het verschil in de seizoenen lijkt ook sterk te verminderen, sneller dan de huidige klimaatmodellen hadden voorspeld.
Het onderzoek naar de Canadese gletsjers is mede gefinancierd door de Europese Unie via het project Ice2Sea. Hun website legt uit wat de gevolgen zijn voor de Europese Unie van zeespeigelstijging en waarom onderzoek naar dit fenomeen van belang is. Vijftien landen van de Unie hebben een behoorlijk lange kustlijn en zo’n 70 miljoen mensen, ongeveer 14 procent van het totaal aantal inwoners, wonen binnen een kleine straal van de zee. Naast een totale economische waarde van 500 tot 1000 miljard euro, liggen er ook nog eens 47,500 km2 belangrijke ecologische gebieden in een straal van 500 meter van de Europese kust.
Bronnen ©PiepVandaag.nl Barry Wijnandts
