Afrikaanse olifanten zijn ware strategen als het gaat om hun dagelijkse tochten. Uit een nieuwe studie blijkt dat ze hun energieverbruik nauwkeurig afstemmen op het landschap en de beschikbare voedselbronnen. Door slimme routekeuzes kunnen ze hun enorme eetlust stillen zonder onnodig veel energie te verspillen.
De bevindingen van het onderzoek zijn gepubliceerd in Journal of Animal Ecology. Ze kunnen cruciale inzichten bieden om deze iconische dieren en hun leefgebieden te beschermen.
Elke stap telt
Olifanten zijn de grootste landzoogdieren ter wereld en moeten dagelijks enorme hoeveelheden voedsel zien te vinden. Dat is een uitdaging, want het voedsel dat ze eten – voornamelijk bladeren, gras en schors – bevat relatief weinig calorieën. Tegelijkertijd kost het ze veel energie om door het landschap te trekken, vooral in ruige of heuvelachtige gebieden. Letterlijk elke stap telt.
Om te begrijpen hoe olifanten zich door hun leefgebied bewegen, hebben onderzoekers van de Universiteit van Oxford, het Duitse Centrum voor Integratieve Biodiversiteitsonderzoek (iDiv) en de Friedrich-Schiller-Universiteit Jena een uitgebreide analyse uitgevoerd. Ze gebruikten GPS-gegevens van 157 olifanten, verzameld over een periode van 22 jaar (1998-2020) in Noord-Kenia. Deze gegevens zijn beschikbaar gesteld door Save the Elephants, een organisatie die zich inzet voor de bescherming van olifanten en hun leefgebieden.
Slimme olifanten maken zorgvuldige keuzes
De resultaten laten zien dat olifanten hun paden zorgvuldig kiezen om energie te besparen:
- Makkelijke routes krijgen de voorkeur – 94% van de olifanten mijdt steile hellingen en ruw terrein. Ze lijken een bewuste afweging te maken tussen inspanning en efficiëntie.
- Voedselrijke gebieden zijn favoriet – 93% van de olifanten kiest liever een route waar veel vegetatie groeit.
- Water is belangrijk, maar niet allesbepalend – Sommige olifanten blijven dicht bij waterbronnen, terwijl anderen grote afstanden afleggen, wat suggereert dat hun keuzes complexer zijn dan simpelweg de kortste weg naar water nemen.
- Hoe sneller, hoe strategischer – Bij lage snelheid vermijdt 74 procent van de olifanten moeilijk begaanbaar terrein, maar bij gemiddelde snelheid stijgt dit naar 87 procent en bij hoge snelheid zelfs naar 93%. Dit betekent dat hoe sneller een olifant zich verplaatst, hoe bewuster hij energieverslindende routes vermijdt.
Volgens de onderzoekers vertoont het gedrag van olifanten overeenkomsten met dat van vogels, die bewust gebruik maken van thermische luchtstromen om energie te besparen tijdens het vliegen.
.
.
Energielandschappen
Voor de analyse van de bewegingsgegevens maakten de onderzoekers gebruik van een innovatieve modelleringsmethode genaamd ENERSCAPE. Dit model schat de energiekosten van verplaatsing op basis van lichaamsmassa en terreinhoogteverschillen. Door deze schattingen te combineren met satellietgegevens over vegetatiegroei en waterbeschikbaarheid, konden de onderzoekers gedetailleerde ‘energielandschappen’ creëren die helpen verklaren hoe olifanten hun routes kiezen.
Ook is een statistische methode genaamd step-selection functions gebruikt om te analyseren hoe olifanten hun paden kiezen. Dit model vergelijkt de locaties die olifanten daadwerkelijk bezochten met nabijgelegen gebieden die ze hadden kunnen kiezen, maar niet deden. Op deze manier konden de onderzoekers identificeren welke omgevingsfactoren de routekeuzes en habitatvoorkeuren van olifanten beïnvloeden.
.
Uitkomst helpt bescherming olifanten
De gevonden inzichten kunnen helpen bij het ontwikkelen van betere beschermingsmaatregelen. Door te begrijpen welke routes olifanten verkiezen, kunnen natuurbeschermers migratiecorridors ontwerpen die de dieren veilig door hun leefgebied laten trekken zonder in conflict te komen met menselijke infrastructuur. Daarnaast kan deze kennis gebruikt worden om te voorspellen hoe olifanten zich zullen aanpassen aan klimaatverandering, die invloed heeft op de beschikbaarheid van voedsel en water. Professor Fritz Vollrath (Universiteit van Oxford), co-auteur:
“Hoewel er meer onderzoek nodig is om alle factoren te begrijpen, toont deze studie aan dat olifanten altijd op zoek zijn naar manieren om energie te besparen.”
Dr. Emilio Berti (iDiv en de Friedrich-Schiller-Universiteit Jena), hoofdonderzoeker:
“Deze resultaten kunnen bijdragen aan betere beschermings- en herstelmaatregelen. Door rekening te houden met de energiekosten van verplaatsing, kunnen we effectievere migratieroutes ontwerpen.”
Bron:
- ScienceDaily
- Lees ook op AnimalsToday:
.
©AnimalsToday.nl Aurora van de Loo
