Onlangs is vergunning verleend voor het vrijlaten van in gevangenschap gefokte Schotse wilde katten, in het grootste nationale park van het Verenigd Koninkrijk, de Cairngorms in Schotland. Reden: de al aanwezige wilde katten sterven uit. De eerste in een reeks proefuitzettingen op geheime locaties in dit natuurgebied staat gepland voor juni. Uiteindelijk zouden jaarlijks maar liefst 20 wilde katten kunnen worden uitgezet.
Het voortbestaan van de populatie wilde katten die op dit moment in de Cairngorms leeft wordt ernstig bedreigd; volgens natuurbeschermers staan ze op de rand van uitsterven. Als oorzaak van de afname van de soort worden genoemd ziekte, verlies van leefgebied en de kruising met onze huiskat, waardoor de genenpoel verwatert en er geen ‘zuivere’ soort wilde kat overblijft (hybridisatie). De hoop is dat nieuwe wilde kittens kunnen helpen de soort te redden.
Schotse wilde katten
De Schotse wilde kat (Felis silvestris), ook wel bekend als hooglandtijger, is het enige inheemse lid van de kattenfamilie dat nog in het wild in Groot-Brittannië voorkomt. Hij heeft een lichtgele tot donkergrijze vacht met een vaag strepenpatroon en een geringde staart met zwarte punt. De ogen zijn vaalgeel van kleur. Behalve in Schotland komt hij voor in Centraal-Europa, de Pyreneeën, de Karpaten en de Balkan.
Deze wilde kat heeft een kop-romplengte van 48 tot 68 centimeter en een staartlengte van 21 tot 38 centimeter. Gewicht: 1,6 tot 8 kilogram en een schouderhoogte van 35 tot 40 centimeter. Katers worden groter dan poezen.
Het dier leeft van konijnen, hazen, vogels en kleine zoogdieren en vult zijn dieet aan met gras, amfibieën, vissen, insecten en jonge hoefdieren, voornamelijk lammetjes en reekalveren. Hij jaagt liefst in open terrein, bij nacht en schemer.
De Schotse wilde kat heeft vergelijkbare huidtekeningen als een tamme tabby, maar is gespierder en gedrongener dan de huiskat, met langere poten en een grotere, plattere kop met zijdelings uitstekende oren. Schotse wilde katten leven in de bergen en heidevelden en aan de rand van bossen, waarbij vrouwtjes een vast territorium hebben en de meeste mannetjes (voornamelijk jonge dieren) meer nomaden zijn en zich vaak door de territoria van vrouwtjes begeven.
In de winter en het paarseizoen vestigen de katers zich in een vast woongebied. Volwassen katers houden er soms het gehele jaar door een vast territorium op na, dat vaak overlapt met dat van drie tot zes poezen. Als verblijfplaats gebruiken deze dieren meestal een holle boom of een spleet tussen rotsen, maar ook verlaten konijnenholen of dassenburchten worden gebruikt. Ze kunnen goed in bomen klimmen en achterwaarts naar beneden, net als een huiskat. Bij bedreiging kromt deze wilde kat de rug en zet de haren op om groter te lijken, ook net als de huiskat.
Schotse mythologie
De Schotse wilde kat is zo’n oud onderdeel van de Schotse geschiedenis dat hij teruggaat tot de Keltische mythologie. Cat Sith zou een fee of heks zijn, vermomd als grote kat, die door de Schotse Hooglanden sloop om de zielen van nog niet begraven doden te stelen.
.
De Cairngorms
Natuurgebied de Cairngorms ligt tussen de steden Perth en Inverness en is 4.528 vierkante kilometer groot. Centraal in de Cairngorms ligt een massief met meerdere bergtoppen, waaronder de Cairn Gorm waaraan de naam van het gebied ontleend is. In de hoger gelegen delen van de Cairngorms leeft een roedel rendieren van ongeveer 150 stuks en verder kun je er edelherten en vogelsoorten zoals de gouden arend en de zeearend vinden.
Fokprogramma
In maart 2021 kwamen 16 Schotse wilde kaatten naar het nieuwe fokcentrum voor wilde katten in het Highland Wildlife Park in Kincraig, bij Aviemore. Het centrum is ontstaan uit een samenwerkingsverband van meerdere landbeheerders. In juni 2022 werden twee nesten van vijf Schotse wilde kittens in het centrum geboren. De twee nesten van vijf werden geboren uit moeders Tulla en Margaret. Nesten van vijf in gevangenschap zijn ongelooflijk zeldzaam. Deze kittens zouden weleens de eerste kunnen zijn die in het wild worden vrijgelaten, in een gebied van 600 vierkante kilometer dat deel uitmaakt van een landschapsbeschermingsproject, Cairngorms Connect. Er liggen al plannen voor de eerste vrijlatingen in 2023.
De kittens worden gesekst, gechipt, gevaccineerd en op gezondheid gecontroleerd wanneer ze ongeveer acht tot tien weken oud zijn. Na hun vrijlating zullen de wilde katten worden gevolgd met behulp van GPS-halsbanden terwijl ze de vele uitdagingen van het leven in het wild aangaan. Volgens Dr. Katherine Leys, hoofd biodiversiteit van NatureScot, is Saving Wildcats een reddingslijn voor de soort:
“Deze reis zal niet zonder moeilijkheden verlopen en we weten dat er nog meer hindernissen moeten worden genomen voordat we het punt bereiken waarop we klaar zijn om de wilde katten vrij te laten in zorgvuldig geselecteerde gebieden van het Cairngorms National Park. Als ze daar eenmaal zijn, zullen de wilde katten voor verdere uitdagingen komen te staan, dus het is van cruciaal belang dat het project blijft samenwerken met lokale gemeenschappen, boeren, landeigenaren en kattenbezitters om ervoor te zorgen dat wilde katten de beste kans krijgen om te overleven en te gedijen.”
Dr. Helen Senn, projectleider van het Saving Wildcats-project:
“Als de tijd rijp is, zullen we in staat zijn om wilde katten onder licentie te verplaatsen van het Highland Wildlife Park naar zorgvuldig geselecteerde gebieden in de Cairngorms, dat een geschikte mix van leefgebieden en potentiële prooien voor de soort biedt. De strijd om de wilde katpopulaties in Schotland te herstellen is nog maar net begonnen en we zijn iedereen dankbaar die onderweg expertise en ondersteuning biedt.”
David Barclay, Conservation Manager van Saving Wildcats:
“Simpel gezegd, deze kittens zijn de toekomst van de wilde katten in Schotland. Maar wij doen ook een appel op kattenbezitters. Kruisingen tussen de wilde kat en de huiskat, zorgt voor hybridisatie. Hierdoor verdwijnt de Schotse wilde kat. Wij hopen dat iedere katbezitter zijn huisdier laat steriliseren/castreren zodat vermenging van genen voorkomen gaat worden.”
Bronnen:
- BBC
- Wikipedia
- Lees ook op AnimalsToday:
.
Gefokte wilde katten worden vrijgelaten in Schotse Hooglanden
©AnimalsToday.nl Marianne Miltenburg
